Đo đường huyết để kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường

Năm 2001, điều tra dịch tễ học bệnh tiểu đường do Trung tâm Dinh dưỡng thực hiện toàn TPHCM cho thấy tỉ lệ tiểu đường ở người 15 tuổi trở lên là 3,7%. Cũng trong năm 2001, điều tra tại 4 thành phố lớn là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và TPHCM do Bệnh viện Nội tiết Trung ương tiến hành đã ghi nhận tỉ lệ ĐTĐ ở người 30 tuổi trở lên là 4,9%.

Hiện nay chưa có phương pháp nào điều trị khỏi hẳn bệnh ĐTĐ. Tuy nhiên, nếu thường xuyên theo dõi đường huyết kết hợp với tập thể dục, ăn kiêng, uống thuốc đúng cách, người bệnh ĐTĐ vẫn có cuộc sống vui tươi và khỏe mạnh. Người bị ĐTĐ được khuyến cáo phải đạt và duy trì mức đường huyết càng gần mức bình thường càng tốt. Thạc sĩ – bác sĩ Diệp Thanh Bình, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Nội tiết – Đại học Y Dược TPHCM, đồng thời là Phó Chủ tịch Hội Nội tiết và Đái tháo đường TPHCM, cho biết ý thức về việc tự theo dõi đường huyết ở bệnh nhân Việt Nam cũng như các nước trong khu vực còn thấp. Kiểm soát đường huyết chặt chẽ để biết các diễn tiến của đường huyết là rất cần thiết giúp chăm sóc và quản lý tốt bệnh ĐTĐ, có thể ngăn chặn hay làm chậm sự xuất hiện của các biến chứng. Nếu không đo đường huyết thường xuyên, bệnh nhân sẽ không biết rõ hiệu quả của việc ăn kiêng, tập thể dục và uống thuốc hoặc khi thay đổi chế độ điều trị. Nghiên cứu về kiểm soát ĐTĐ và biến chứng ở Mỹ cũng như ở Anh cho thấy việc kiểm soát chặt chẽ đường huyết ở bệnh nhân ĐTĐ làm giảm từ 12-60% các biến chứng như mù, suy thận, bệnh lý tim mạch hoặc các biến chứng ở hệ thần kinh.

Theo bác sĩ Diệp Thanh Bình thì điều quan trọng nhất của việc tự theo dõi đường huyết là giúp bệnh nhân phát hiện tình trạng hạ đường huyết kịp thời khi chưa có những triệu chứng báo động. Chỉ số đường huyết bình thường là 80 – 110 mg/dL, đường huyết dưới 60 mg/dL được xem là hạ đường huyết. Người bệnh hạ đường huyết nếu phát hiện kịp thời thì việc điều trị rất dễ dàng, chỉ cần uống nước đường hoặc ngậm kẹo. Nếu phát hiện không kịp thời, bệnh nhân có thể bị hôn mê dẫn đến tử vong; trường hợp nhẹ hơn sẽ bị mất não, người bệnh sau đó sống đời sống thực vật. Tình trạng hạ đường huyết thường xảy ra ở những bệnh nhân ĐTĐ đang sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết sulfonylure.

Trong một nghiên cứu tại Mỹ trên 1.600 người bị ĐTĐ, 85% những người này nói rằng giảm đau khi đo đường huyết là mối quan tâm hàng đầu của họ. Ở các nước phương Tây, bệnh nhân có thể tự điều chỉnh chế độ ăn uống, hoạt động, việc uống thuốc dựa theo kết quả thử đường huyết mỗi ngày nhưng ở nước ta bệnh nhân cần có sự tham vấn của bác sĩ.

Do mức độ quan trọng của việc tự theo dõi đường huyết nên hiện nay bệnh nhân được khuyến khích sử dụng máy đo đường huyết tại nhà. Có nhiều loại máy thử đường huyết để bệnh nhân lựa chọn, tuy nhiên theo bác sĩ Hồ Đắc Phương, Phó Khoa Nội Tiết Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, mục đích của việc kiểm tra đường huyết là theo dõi điều trị chứ không phải chẩn đoán.