Hải mã - “Viagra” động vật

Thân dẹt bên, khá dày, cấu tạo bởi các đốt xương vòng, dài 5-20 cm, có loài đến 30 cm. Đầu giống đầu ngựa nằm ngang vuông góc với thân hoặc gấp xuống, đỉnh có chùm gai. Mõm hình trụ dài, miệng nhỏ, mắt to, lưng hơi võng, có vây to, bụng phình không vây, vây ngực và vây hậu môn nhỏ. Con đực có túi ở bụng để hứng trứng do con cái đẻ vào, nên nhiều người lầm tưởng đó là con cái. Đuôi dài, xoắn tròn về phía trước, không có vây. Màu sắc thường là vàng, trắng, vàng - nâu, có khi pha đỏ và xanh đen nhạt.

Hải mã bắt về, rửa sạch, mổ bụng, bỏ ruột, uốn đuôi cho cong tròn lại, rồi phơi hay sấy khô. Có người còn dùng bàn chải đánh sạch lớp màng da màu thẫm bên ngoài, rửa sạch rồi mới mổ. Hoặc ngâm hải mã vào rượu hồi hoặc rượu quế một thời gian để khử mùi tanh, rồi mới phơi hoặc sấy khô. Ở thị trường, người ta thường bán hai con hải mã buộc chung với nhau, một to, một nhỏ, tượng trưng cho con đực và con cái.

Sau khi chế biến, hải mã giống như một gióng dài, dẹt và cong, phần giữa to, mặt ngoài màu trắng ngà hoặc vàng nâu. Toàn thân có những đốt vân nổi rõ và nhô lên ở suốt dọc lưng, bụng và hai bên sườn như gai. Đầu gập xuống hoặc hơi choãi ra, đỉnh đầu có một u lồi, hai mắt lõm sâu. Đuôi thuôn dần và cuộn tròn vào phía trong. Chất nhẹ cứng. Thứ to, màu sáng đều, đầu và đuôi còn nguyên vẹn là loại tốt.

Trong y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian, dược liệu hải mã có vị ngọt, mặn, mùi tanh (nếu không sao tẩm), tính ấm, không độc, có tác dụng làm ấm thận, tráng dương, kích thích sinh dục, gây hưng phấn, chủ trị chứng yếu sinh lý ở nam giới, liệt dương, đàn bà chậm có con do suy dương khí.

Dạng dùng thông thường là thuốc bột, viên hoàn hoặc rượu ngâm. Dùng riêng, hải mã một đôi, sấy khô vàng, tán nhỏ, rây bột mịn; ngày uống 3 lần, mỗi lần 2-5g với rượu. Dùng phối hợp, hải mã 30g, bàn long sâm 30g, cốt toái bổ 20g, long nhãn 20g. Tất cả cắt nhỏ, ngâm vào một lít rượu trong 5-7 ngày, càng lâu càng tốt. Ngày uống 20-40ml chia làm hai lần.

Người không uống được rượu, pha thêm nước và mật ong mà uống. Hoặc hải mã 2 con, ngài tằm đực 5 con, tôm càng 20g, sao vàng, tán bột mịn, chia làm 2-3 ngày, uống với nước ấm.

Rượu hải mã - “Viagra” động vật

Trong dân gian, người ta hay ngâm rượu hải mã với chim bìm bịp, tắc kè và một số dược liệu nguồn gốc thực vật như các loại sâm rừng, nhất là củ sâm cau (một dược liệu có tác dụng kích thích sinh lý mạnh). Hải mã còn được bào chế với nhung hươu, ngài tằm đực, nhân sâm, ba kích, hà thủ ô, hồ đào... thành dạng cao (chiết xuất bằng cồn 70o) và viên bao với tên gọi là Bipharton theo Chương trình nghiên cứu kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại của Nhà nước.

Theo quan niệm của ngư dân vùng biển, hải mã để tươi ngâm rượu mới quý. Do đó, trong mỗi chuyến ra khơi, họ thường mang theo hàng lít rượu trắng để ngâm ngay khi bắt được hải mã. Họ còn cho biết phải dùng một đôi hải mã đang "quấn nhau" và còn nguyên mắt mới tốt.

Ngoài ra, hải mã còn được dùng chữa thở khò khè, hen suyễn, đái són: Hải mã 5g, đương quy 10g, sắc với 200ml nước còn 50ml, uống một lần trong ngày.

Chữa viêm thận mạn tính: Hải mã một con to, rang cho chín vàng giòn, tán bột; bầu dục lợn một quả, bổ đôi, rửa sạch, cho bột hải mã vào, buộc chặt. Hấp cách thủy rồi ăn làm một lần trong ngày, liền trong 15 ngày (tài liệu nước ngoài).

Dùng ngoài, hải mã tán thành bột mịn, rắc chữa mụn nhọt, lở loét.

Chú ý: Người thể âm hư, nội nhiệt, cảm mạo, không dùng hải mã.