Mời đặt câu hỏi giao lưu với các y - bác sĩ chống dịch

 

Rất nhiều thách thức mà ngành y tế lần đầu tiên phải đối đầu trong đợt bùng phát dịch vừa qua.

Đó là phải thực hiện xét nghiệm chuẩn đoán với một quy mô lớn chưa từng có trong thời gian ngắn nhất để kịp thời bóc tách F0 đưa vào các khu cách ly, BV dã chiến.

Đó là phải tiêm vắc-xin với số lượng tiêm lớn nhất chưa từng có trong khoảng thời gian ngắn nhất.

Đó là phải hình thành thêm nhiều BV dã chiến đáp ứng yêu cầu thực tế với số lượng F0 ngày một tăng cao.

Đó là phải vận chuyển hàng trăm người dân trở nặng đi cấp cứu trong một ngày.

Đó là thu dung F0 vào các BVDC, khu cách ly nhưng chưa có thuốc điều trị ở giai đoạn đầu khi dịch bùng phát.

Đó là phải phân khối các gói thuốc A, B và C đến các hộ có người F0 đang cách ly, điều trị tại nhà…

Đến thời điểm hiện nay, chưa một quốc gia nào trên thế giới tuyên bố là đại dịch đã đi qua, chưa có một dịch bệnh nào trong lịch sử kéo dài giống như Covid-19 hiện nay nhưng các nhà khoa học đều tin rằng đại dịch sẽ sớm chấm dứt khi vắc-xin được phủ đến mọi người dân.

Cho dù dịch bệnh chấm dứt, mong rằng mọi người luôn sẵn sàng thích ứng trong tình hình mới, hãy giữ những thói quen phòng chống dịch, hãy cùng nhau tuyên truyền và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch hiệu quả nhất, đó là 5K và tiêm vắc-xin.

Riêng các cơ sở y tế, nhất là BV cũng phải thích ứng với tình hình mới. Đó là công tác sàng lọc, luôn sẵn sàng các biện pháp phòng, chống dịch, xây dựng các kịch bản và các tình huống để diễn tập; luôn chủ động trong công tác phòng, chống dịch khi được yêu cầu.

Một là, Bệnh viện 115 đã hoàn thành nhiệm vụ được giao trên 13 mặt trận chống dịch.

Hai là, bệnh viện đã có nhiều đóng góp trong hồi sức cấp cứu người bệnh Covid-19 nặng, nguy kịch, có bệnh nền phức tạp.

Ba là, bệnh viện vẫn duy trì điều trị chuyên sâu trong suốt giai đoạn chống dịch để cứu chữa người bệnh thông thường như đột quỵ, tim mạch, cấp cứu đa chấn thương...

Xuất phát từ sự hy sinh, mất mát rất lớn lao của cán bộ, nhân viên ngành y tế nói chung và cán bộ nhân viên của Bệnh viện Quân y 175 nói riêng tham gia trực tiếp vào công tác phòng chống dịch.

Họ đã phải gác lại việc nhà, gửi lại những đứa trẻ thơ cho người thân chăm sóc, tạm từ bỏ chuyên ngành y học mà họ đang theo đuổi. Thậm chí có cả cha mẹ, người thân của họ đã hy sinh vì Covid-19... trong đó, có nhiều bạn trẻ đã hy sinh hạnh phúc riêng của mình (lẽ ra là các bạn phải được hưởng) là ngày lễ cưới trọng đại của các bạn.

Xuất phát từ ý tưởng như vậy nên Đảng ủy Ban Giám đốc BV luôn luôn trăn trở mình đã mắc nợ với các bạn quá nhiều. Vì vậy, BV Quân y 175 đã cố gắng làm những điều có thể để bù đắp lại sự hy sinh, mất mát đó như: Quầy hàng 0 đồng, tạo điều kiện ăn ở cho hậu phương của những người tham gia chống dịch, quan tâm chăm lo cho nhân viên chống dịch khi không may bị lây nhiễm... và trong đó có tổ chức lễ cưới tập thể cho các bạn. Đây là hoạt động hết sức nhân văn, một hành động có thể nhỏ nhưng khiến các bạn trẻ vơi đi sự hy sinh, mất mát đó.

 

Trước tình hình F0 nặng và nguy kịch gia tăng, BV Quân y 175 đã chủ động tham mưu cho UBND TP HCM và Bộ Quốc phòng thành lập Trung tâm điều trị người bệnh Covid-19 nặng (tầng 3).

Việc thành lập trung tâm này là chủ động. Do đó, mọi công tác chuẩn bị lực lượng, cơ sở vật chất, trang thiết bị có thuận lợi hơn so với đơn vị khác. Cụ thể, bản thân BV đã có Khoa Truyền nhiễm, BV lại có lực lượng vừa hoàn thành nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tại Nam Sudan về. Đây là những lực lượng có kinh nghiệm về tổ chức BV dã chiến. Thêm vào đó, khuôn viên BV Quân y 175 rộng nên có thể triển khai trực tiếp Trung tâm điều trị Covid-19 ngay trong lòng BV. Vì vậy, chỉ trong vòng chưa đầy 48 giờ, ngày 19-7-2021, chúng tôi đã có thể tiếp nhận bệnh nhân Covid-19 nặng và nguy kịch đầu tiên.

Đây là một kỳ vọng, mong muốn chung của mọi người, không riêng gì cá nhân tôi. Theo xu thế dịch bệnh, Tổ chức Y tế thế giới nhận định năm 2022 sẽ là năm kết thúc dịch bệnh Covid-19.

Mặc dù hiện nay số ca nhiễm có vẻ gia tăng so với những tuần lễ trước nhưng theo kết quả khảo sát thì biến chủng Omicron đang chiếm ưu thế ở TP HCM với tỉ lệ 76%, nhưng mức độ nặng, nguy kịch, đặc biệt là tử vong ở tỉ lệ rất thấp. Điều đó cho thấy rằng biến chủng Omicron không gây nên những biến chứng nặng nề như chủng Delta.

Bên cạnh đó chúng ta đã tiêm đủ liều vắc-xin, cùng với các thuốc điều tri Covid-19 dễ tiếp cận hơn, nên việc điều trị, theo dõi, chăm sóc không phải là một gánh nặng đối với hệ thống y tế như chủng Delta trong đỉnh dịch vừa qua.

Trước mắt trong thời điểm khó khăn, chúng ta đã thấy được rất nhiều phát kiến. Thứ nhất là từ tâm dịch Bắc Giang, chúng ta đã xây dựng mô hình bệnh viện Covid-19 3 tầng và đã áp dụng mô hình này cho tâm dịch TP HCM. Với mô hình này, chúng ta có thể phân tầng kiểm soát bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ và đánh chặn từ xa, giảm thiểu số bệnh nhân nặng lên tầng 3.

Thứ 2, là mô hình bệnh viện chị em, đó là sự liên kết giữa các bệnh viện thuộc các tầng bệnh viện tuyến trên hỗ trợ cho bệnh viện tuyến dưới về mặt chuyên môn và điều phối bệnh.

Thứ 3, là phát triển các kỹ thuật cao trong hồi sức như tận dụng các màng lọc máu hấp thụ kép, phát triển ECMO, đặc biệt là sau đại dịch rất nhiều bệnh viện trong thành phố có thể triển khai được ECMO trong việc cấp cứu bệnh nhân nặng.

 

BV Hùng Vương là bệnh viện sản phụ khoa, nếu có bệnh nhân bị vấn đề khác thì BV sẽ can thiệp và chuyển sang BVchuyên khoa. Nhưng khi dịch bùng phát, BV nào cũng quá tải, việc chuyển viện không thể thực hiện được.

Trước tình hình đó, các BV đã ngồi lại với nhau, bàn phải làm gì đó cho bệnh nhân chứ thực hiện như quy trình thông thường thì khả năng bệnh nhân tử vong rất cao. Do đó, chúng tôi quyết định tham gia điều trị Covid-19 cho bệnh nhân, mặc dù không phải chuyên khoa của mình.

Khi đó, chúng tôi phải đối diện với khó khăn vô cùng lớn là nhân sự, không chỉ về số lượng mà cả kiến thức, kỹ năng nên phải mời chuyên gia tập huấn. Tôi vẫn còn nhớ hoài những buổi trưa chúng tôi học online trên Zalo để trang bị thêm kiến thức, kỹ năng để cứu được bệnh nhân.

Ca đầu tiên thở máy xâm lấn được cai máy, được cứu sống - đó là động lực để chúng tôi tin rằng mình có thể cứu sống được người bệnh, để chúng tôi có thể đi tiếp.

Bên cạnh khó khăn về nhân sự, chúng tôi còn gặp khó khăn về trang thiết bị y tế chuyên về hồi sức, điều trị Covid-19 không có vào đầu mùa dịch, như máy thở, máy siêu âm tim…

Bối cảnh đó, nguồn oxy cũng là nỗi vất vả vì oxy bình đa số không xài đủ cho máy thở. Bình oxy lẻ không sử dụng cho máy thở xâm lấn hoặc sử dụng thì tốn rất nhiều.

Phải nói rằng, tất cả những điều đó chúng tôi đã có sự hỗ trợ từ lãnh đạo UBND TP, Sở Y tế, MTTQ TP, mạnh thường quân… Có thể nói đến thời điểm này, chúng tôi đã có đủ “súng ống, đạn dược” để “chiến đấu” với Covid-19.

Bức tâm thư trên là một thông điệp để gởi đến toàn thể cán bộ, viên chức của bệnh viện với tâm thế sẵn sàng đối diện với khó khăn và thách thức khi cuộc chiến mới bắt đầu. Đồng thời cũng là lời cảm ơn, động viên đối với tập thể thầy thuốc của bệnh viện khi bước vào trận chiến cam go.

 

Chiều 9-9, Bệnh viện Điều trị Covid-19 Trưng Vương cho biết vừa giúp sản phụ Nhan T.Th (35 tuổi) vượt qua cơn nguy kịch sau nhiều ngày thở máy xâm lấn và được truyền tới 20 lít máu và chế phẩm máu.

Trước đó, chị Th. được chuyển đến từ Bệnh viện Từ Dũ trong tình trạng sốc mất máu, rối loạn đông máu do băng huyết sau sanh song thai bằng Forcep, tiền sản giật nặng, hội chứng HELLP (gây thiếu máu tán huyết, tăng men gan, giảm tiểu cầu ở thai phụ), kèm với viêm phổi nặng do SARS-CoV-2.

Bệnh nhân đã qua cơn nguy hiểm sau 3 tuần điều trị, trở về gia đình, được ôm 2 con song sinh trong vòng tay như ước nguyện.

Hình ảnh chia sẻ trên mạng phản ánh rất trung thực về sự khốc liệt của cuộc chiến. Trong giai đoạn đó, vì nhiều lý do, người bệnh rất khó tiếp cận với y tế. Số lượng người bệnh tự đến bệnh viện lên đến khoảng hơn 100 người bệnh mỗi ngày, trong đó có rất nhiều người nặng nguy kịch.

Bệnh viện đã chủ động triển khai 500 giường hồi sức cấp cứu vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu cần nhập viện của người bệnh. Đứng trước tình huống đó, bệnh viện đã chủ động dựng lều dã chiến ngay tại khu vực cấp cứu để tiếp nhận người bệnh, đưa bình oxy đến tận người bệnh.

Vào thời điểm đầu tháng 8-2021, là đỉnh của làn sóng dịch lần thứ 4, số lượng F0 nặng và nguy kịch tăng cao. Thêm vào đó, Sở Y tế TP HCM đã tổ chức tham vấn các ý kiến chuyên gia để điều chỉnh về phương thức làm thế nào để nâng cao hiệu quả cấp cứu và điều trị. Từ đó đã ra đời mô hình "BV chị em".

Với mô hình này, BV Quân y 175 chịu trách nhiệm hỗ trợ chuyên môn, điều trị cho bệnh nhân nặng và nguy kịch của các cơ sở điều trị Covid-19 thuộc Gò Vấp, Hóc Môn, quận 12, các BV dã chiến 2, 5, 9 và các BV thuộc quân đội từ Đà Nẵng trở vào. Do đó, BV đã chủ động đề xuất mở rộng quy mô từ 200 lên 300 và lên 500 giường chỉ trong vòng 3 tuần để đảm bảo tốt nhất cho việc thu dung, cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân nặng và nguy kịch.

Được khôi phục công năng, trở về với công việc đời thường là một niềm vui và hạnh phúc đối với bản thân tôi và tập thể y bác sĩ của bệnh viện. Những khó khăn, thách thức sau khi phục hồi công năng không là gì so với thời chuyển đổi công năng sang điều trị Covid-19.

Với kinh nghiệm và trải nghiệm trong công tác phòng chống dịch thời gian vừa qua, đã giúp đội ngũ thầy thuốc của Bệnh viện Trưng Vương vững tin hơn trong giai đoạn phục hồi công năng về trạng thái bình thường để tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân thông thường.

Đầu tiên, bệnh viện đã có kế hoạch chuẩn bị trước khi dịch bùng phát.

Thứ hai, bệnh viện cũng dự báo dịch sẽ bùng phát mạnh trong thời gian tới nên đã chủ động chuẩn bị máy móc, trang thiết bị, giường bệnh, nguồn oxy, nguồn nhân lực để sẵn sàng ứng phó.

Thứ ba, sự đồng sức đồng lòng thống nhất trong hành động của toàn bệnh viện với phương châm "Tất cả cho tiền tuyến".

Vắc-xin là một biện pháp phòng ngừa rất hữu hiệu và đã được Tổ chức Y tế thế giới và nhiều nước áp dụng.

Gia đình tôi đã tiêm đủ 3 mũi và không có phản ứng phụ do vắc-xin gây nên. Còn những tác dụng phụ như bạn đọc đã nêu là một tỉ lệ nhỏ, không nhiều. Gia đình nên yên tâm, không quá lo lắng. Theo thời gian những tác dụng phụ này sẽ mất đi.

Về việc tiêm vắc-xin cho trẻ em thì hiện nay ngành y tế đã triển khai tiêm vắc-xin cho trẻ từ 12-17 tuổi, sắp tới Bộ Y tế đang có kế hoạch tiêm cho các cháu từ 5-11 tuổi và việc tiêm chủng này đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng. Bạn không nên quá lo lắng về việc tiêm vắc-xin cho trẻ em ở độ tuổi này. Điều này nhằm cho các em có miễn dịch để quay trở lại trường học trực tiếp an toàn hơn.

Thực sự trong cuốn sách không phải toàn bộ viết trong thời gian chống dịch, chỉ 1/3 cuốn sách được viết trong thời gian chống dịch. Cuốn sách ra đời trong bối cảnh năm 2021 như một lời cảm ơn tất cả những bác sĩ trẻ, những tình nguyện viên, đa phần là học trò, đồng nghiệp... Vì muốn nói cảm ơn, nhưng thay vì nói bằng lời thì tôi viết cuốn sách này.

Có thể 1, 2 năm sau vẫn viết được, nhưng lúc đó chỉ mang tính hồi ức. Còn cuốn sách hiện tại mang tính thời sự, thể hiện giá trị đời thường, không có gì quá cao xa. Cái duyên để cuốn sách ra đời là do thời điểm đó, NXB Trẻ đã liên lạc tôi để thúc đẩy ra đời một cuốn sách viết về Covid-19, và cuốn sách đã kịp ra trong năm 2021.

Giải pháp căn cơ nhất đó là công tác đào tạo phải đáp ứng được nhu cầu của thực tiễn. Đây là một yêu cầu cần được sớm triển khai giữa nhà trường và các cơ sở y tế, tránh các BS chọn chuyên khoa theo cảm tính, sở thích cá nhân.

Để thực hiện điều nay, sắp tới Sở Y tế và các trường đào tạo nhân lực cho ngành y tế như ĐH Phạm Ngọc Thạch, ĐH Y dược TP HCM, Khoa Y ĐHQG TP HCM và các trường ĐH tư nhân sẽ ngồi lại để cụ thể hóa nhu cầu nhân lực y tế vào kế hoạch đào tạo của các trường.

Riêng chuyên khoa hồi sức cấp cứu là một chuyên khoa rất khó thu hút sinh viên và bác sĩ. Trong đợt dịch vừa qua, với chương trình luân phiên các BS đến các BVDC, Sở Y tế đã tích hợp chương trình đào tạo hồi sức cấp cứu cho tất cả BS trước khi đến thực hành các BVDC.

Ngoài ra, Sở Y tế sẽ nhân rộng Mô hình “BV chị - BV em”, trong việc hỗ trợ điều trị, chăm sóc bệnh nhân nặng.

Thật sự đối với BV sản, bệnh nhân tử vong thường chỉ 1-2 ca/năm. Nhưng khi đỉnh dịch là mỗi tuần đều có bệnh nhân tử vong. Đó là một điều chưa từng có trong tiền lệ. Việc này đã tạo nên áp lực cực kỳ lớn đối với nhân viên nhân viên y tế BV Hùng Vương.

Nhưng có thể “nghĩa đồng bào” lớn nên nhân viên y tế BV Hùng Vương đã nhận định được rằng mình phải vô cuộc để cứu sống người bệnh, vượt qua áp lực, tự trang bị kiến thức, kỹ năng, trang thiết bị y tế và nhất là làm sao có thể phủ rộng được vắc-xin cho thai phụ, giảm sự lây nhiễm cũng như trở nặng khi nhiễm Covid-19.

 

Hiện nay, dịch bệnh Covid-19 là mới, xảy ra chưa từng có trong lịch sử. Việc ghi nhận trong các y văn trong và ngoài nước về các triệu chứng hậu Covid-19 đã có. Do vậy, các bệnh viện cũng đã thích ứng, đã thực hiện chăm sóc bệnh nhân hậu Covid-19 với các chẩn đoán và điều trị tích hợp của nhiều chuyên khoa. Như thế, với các triệu chứng của các bạn, nếu lo lắng về vấn đề hậu Covid-19, đề nghị bạn đến Bệnh viện Nguyễn Tri Phương hoặc các đơn vị y tế có điều kiện để được khám, chẩn đoán trước khi điều trị.

 

Đây là hiện tượng xảy ra mùa đại dịch này ở các bệnh viện thực hiện tự chủ tài chính nhưng không có nguồn thu từ bảo hiểm và các dịch vụ y tế. Chính vì vậy không có nguồn tiền chi lương cho nhân viên. Với tình huống này, cần có sự hỗ trợ của nhà nước hoặc cơ quan chủ quản trong chi lương cơ bản. Song song với đó, người quản lý bệnh viện phải nghiên cứu tìm các giải pháp tạo công ăn việc làm tham gia các hoạt động y tế có thu (bảo hiểm hoặc không bảo hiểm) để có nguồn chi thu nhập cho người lao động.

Tuy rằng, tôi cũng là người trong cuộc nhưng khi xem thì phóng sự đã lấy được nước mắt của tôi.

Tôi không nghĩ được rằng trong môi trường làm việc của mình nó thật sự khắc nghiệt như vậy. Bởi mọi việc nó đến thì mình làm nhưng đến khi nhìn lại thì thấy nó sao mà kinh khủng và khó khăn đến thế.

 

Trước mắt xin phép trả lời về trường hợp bệnh nhân 91 thì đó là công của cả một hệ thống y tế cả nước. Bản thân chỉ là một trong những bác sĩ tham gia điều trị nhưng đã được bạn bè, đồng nghiệp và người dân đặt cho biệt danh là Bác sĩ 91, thì đó là một niềm hạnh phúc nhưng cũng là một áp lực vô cùng lớn.

Áp lực đó chính là những điểm nóng khi dịch Covid-19 xảy ra trên cả nước, mọi người đều kỳ vọng về sự xuất hiện của Bác sĩ bệnh nhân 91 để mong cứu được bệnh nhân nặng. Áp lực từ phía lãnh đạo các cấp đặt trọng trách trên vai, khi làm trưởng đoàn của Bệnh viện Chợ Rẫy ra các điểm nóng: Đà Nẵng, Bắc Giang, các tỉnh miền Tây,... và đặc biệt là Bệnh viện hồi sức Covid-19 TP HCM. Tuy nhiên, phía sau áp lực đó là một sự hậu thuẫn rất lớn của các lãnh đạo bệnh viện, Bộ Y tế,... và đặc biệt là các anh em đồng nghiệp luôn luôn sát cánh, hỗ trợ và chia sẻ tất cả các khó khăn và đồng lòng trong những ngày tháng chống dịch và cứu chữa BN Covid-19.

 

Trong quá trình điều trị tại Trung tâm điều trị người bệnh Covid-19 tại BV Quân y 175, chúng tôi đã áp dụng mô hình điều trị toàn diện, với phương châm tranh thủ thời gian sớm nhất, tranh thủ ý kiến các chuyên gia để sao cho người bệnh được hưởng lợi tốt nhất. Vì vậy, đã có rất nhiều người bệnh nặng và nguy kịch đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần. Trong đó, có rất nhiều trường hợp gây ấn tượng sâu sắc không bao giờ quên đối với tôi.

Ví dụ, trường hợp sản phụ Ngọc Hoài, sinh năm 1988 khi em được chuyển từ BV Từ Dũ về thì đã rất nặng không còn đáp ứng thở máy, suy đa tạng tiến triển. Chúng tôi đã phải tiến hành chia tách ECMO với ca Trinh trước đó. Bệnh nhân Hoài sau khi được chia tách ECMO, các chỉ số hô hấp cải thiện tốt nhưng bệnh nhân có những biến cố tưởng chừng như không qua được. Chúng tôi đã phải tiến hành nhiều cuộc đại phẫu thuật để cầm máu cho em Hoài. Cụ thể, em đã phải làm 6 lần tiểu thủ thuật và phẫu thuật, đã phải chuyền đến 45,75 lít máu và kết cục là cả em Hoài và em Trinh là cặp ECMO tách đôi đầu tiên đều vượt qua được cửa tử và đều được trở về với chồng con và người thân.

Qua những trường hợp như thế, chúng tôi biết ơn với 2 người bệnh này bởi họ đã tạo động lực cho chúng tôi làm việc, họ đã cho chúng tôi bài học về nghị lực để vươn lên chính mình, chiến thắng bệnh tật, và công việc. Cảm ơn bạn đã dành sự quan tâm cho tôi và bệnh viện.

Lãnh đạo bệnh viện, nhân viên bệnh viện thực sự luôn cảm thấy rất áp lực để làm sao vừa thực hiện nhiệm vụ phòng chống dịch vừa đảm bảo cấp cứu điều trị chuyên sâu bệnh thông thường. Trong suốt giai đoạn đó, bệnh viện đã chia lực lượng chuyên sâu làm việc ở khu xanh, sẵn sàng cấp cứu bệnh nhân thông thường. Lực lượng tinh nhuệ và hồi sức cấp cứu làm việc trong khu Covid, thiết lập khu vực phẫu thuật riêng cho bệnh nhân Covid. Nhờ vậy, chúng tôi đã cứu chữa được nhiều bệnh nhân Covid cần phẫu thuật cấp cứu.

Để thực hiện được nhiều nhiệm vụ cùng một lúc với vô vàn khó khăn, tập thể y bác sĩ bệnh viện đã đồng sức đồng lòng, đoàn kết để thực hiện mục tiêu chung. Quả thật, nhiều lúc chúng tôi cũng cảm thấy quá sức. Mỗi cán bộ - nhân viên đều làm việc bằng 200%, 300% sức lực nhưng tập thể y bác sĩ của bệnh viện vẫn vững bước vì mục tiêu chung.

Bài học mà đội ngũ lãnh đạo bệnh viện rút ra là công tác dự báo tình hình, công tác chuẩn bị hậu cần, đào tạo phát triển nguồn nhân lực sẵn sàng ứng phó trong mọi tình huống.

Trăn trở và mong muốn lớn nhất của tôi là làm sao chăm sóc cho các con được đầy đủ về cơ sở vật chất lẫn tình yêu thương, khi mà các con đã quá thiệt thòi khi sinh ra trong đại dịch, cũng như đảm bảo an toàn trong thời gian nuôi dưỡng và chăm sóc, không bị nhầm lẫn khi trao trả con lại với gia đình.

Vào ngày 10-5-2020, BV dã chiến đầu tiên của TP HCM cũng là của cả nước là BV dã chiến Củ Chi đã ra đời với quy mô 300 giường. Đây là một nỗ lực rất lớn của ngành y tế trong việc tham mưu và triển khai BV dã chiến, đáp ứng nhu cầu thu dung, điều trị Covid-19 trên địa bàn, mặc dù thời điểm đó số ca mắc còn ít.

Thời điểm này, ngành y tế có nhận một số ý kiến có cần thiết thành lập BV dã chiến hay không, thậm chí là đề nghị không nên dùng từ BV dã chiến vì dễ gây tạo tâm lý hoang man trong dư luận.

Lý do mà Sở Y tế tham mưu cho UBND TP HCM thành lập BV dã chiến là do đặc tính lây lan của bệnh Covid-19 còn rất mới, chưa rõ cơ chế. Nhất là trên thế giới ở thời điểm bấy giờ dịch bệnh đã bùng phát mạnh ở Mỹ, Ấn Độ… Do đó, việc có một BV chuyên thu dung bệnh Covid-19 là hoàn toàn phù hợp, đồng thời giúp giảm tải các BV cũng như tạo điều kiện thuận lợi để các y bác sĩ vừa chăm sóc người bệnh vừa nghiên cứu.

Thực tiễn đã diễn ra đúng như dự đoán. Từ một BV dã chiến ban đầu, TP HCM đã thành lập tổng cộng 36 BV dã chiến với quy mô gần 50.000 giường. Từ đó mới đáp ứng được nhu cầu thu dung, điều trị trong gia đoạn đỉnh dịch của TP HCM.

Để có thể thành lập và đưa 36 BV dã chiến trong thời gian ngắn đi vào hoạt động, TP HCM đã huy động tổng lực các cơ sở hạ tầng sẵn có, như ký túc xá các trường đại học, nhà tái định cư… Cùng với đó, ngành y tế đã huy động nhân viên y tế của tất cả các BV trên địa bàn TP cùng với sự chi viện của các tỉnh, thành trong cả nước.

Nhìn lại, chúng ta có thể thấy các BV dã chiến đã đóng góp hiệu quả cho sự thành công trong công cuộc chống dịch của TP.

Hiện nay, các BV dã chiến đã tạm ngưng hoạt động nhưng khi cần sẽ tái kích hoạt trở lại.

Đây là một quyết định khá là táo bạo nhưng không điên rồ bởi vì lúc bấy giờ số bệnh nhân nặng cần hồi sức rất đông trong Bệnh viện Trưng Vương. Nhưng nhờ sự kết nối của lãnh đạo Báo Người Lao Động với Tập đoàn Novaland đồng ý tài trợ, xây dựng khu Hồi sức tích cực bệnh nhân Covid-19 để giải quyết tình trạng quá tải trong giai đoạn cao điểm dịch bệnh.

Bệnh viện có sẵn khu đất rộng trên 550 m2 vốn là bãi xe của bệnh viện trước đây, đã được nhanh chóng triển khai, xây dựng trong vòng 3 tuần. Cùng với các trang thiết bị do các mạnh thường quân ủng hộ nên đầu tháng 10-2021 khu này được đưa vào phục vụ cho bệnh nhân Covid-19 với quy mô 50 giường, trong đó có 42 giường hồi sức cấp cứu được trang bị đầy đủ phương tiện.

Trước tình hình F0 nặng và nguy kịch tăng, nhu cầu người bệnh cần được thực hiện kỹ thuật cao như thở máy, lọc máu liên tục, lọc hấp thụ, ECMO... ngày một cao hơn. Trong khi cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa thể đầy đủ, tình huống đặt ra là làm thế nào để những người bệnh nặng và nguy kịch được hưởng những điều trị tốt nhất.

Trung tâm điều trị Covid-19 Bệnh viện Quân y 175 đã có những sáng kiến, cải tiến góp phần vào giải quyết tình huống này như: Chia tách đường dẫn khí, lọc máu liên tục luân phiên, dùng máy lọc thận nhân tạo gắn kết với quả lọc hấp phụ, tách đôi ECMO...
Về chia tách ECMO đây thực sự chưa có trong tiền lệ. Tuy nhiên, quyết định về việc tách đôi này không phải là sự liều lĩnh. Bởi vì về mặt lý thuyết thì máy ECMO có thể chia tách được. Bên cạnh đó, chúng tôi có sự tham vấn đối với các chuyên gia của hãng sản xuất máy cũng như các chuyên gia về ECMO trong TP như TS-BS Phan Thị Xuân, Nguyên trưởng Khoa Hồi sức tích cực, BV Chợ Rẫy và kết quả chúng ta đã thành công. Cặp sản phụ tách đôi ECMO đầu tiên Thu Trinh và Ngọc Hoài đều đã ổn định và xuất viện. Con trai của 2 bệnh nhân này đêu đã lấy tên của các bác sĩ cứu sống mình đặt tên cho cháu. Đây là phần thưởng lớn lao của người bệnh đối với những người làm công tác y tế như tôi. Xin cảm ơn sự quan tâm của bạn.

 

Thông thường, giai đoạn cấp tính của Covid-19 có thể kéo dài trong 4 tuần. Sau đó là giai đoạn bán cấp và hậu Covid-19. Tùy theo định nghĩa khác nhau mà chúng ta sẽ có những khuyến cáo khác nhau (hiện các định nghĩa này chưa thống nhất). Tuy nhiên, với trường hợp của bạn, với những thông tin mà bạn cung cấp, chúng tôi rất khó để có thể khẳng định đây có phải là biểu hiện của hậu Covid-19 hay là biểu hiện của một bệnh lý thông thường nào khác. Nhưng dù là biểu hiện của hậu Covid-19 hay những biểu hiện thông thường của bệnh lý khác, thì bạn vẫn nên đến khám tại các cơ sở y tế để phát hiện và điều trị kịp thời.

Thực sự là hơn 2 năm qua, số ngày ở bên cạnh gia đình và người thân chỉ có thể đến trên đầu ngón tay của 2 bàn tay. Đó là một phần của nghề, những thời điểm đỉnh dịch, những thời điểm khó khăn khi người bệnh và Tổ quốc cần, bản thân là một người làm y tế, thì tôi xem đó là trách nhiệm của mình. Hậu cần vững chắc, với những lời động viên, những tin nhắn và những lời báo tin bình an, tình đồng nghiệp, tình xóm giềng hỗ trợ cho người thân khi mình xa nhà đã giúp cho tôi yên tâm đương đầu với cuộc chiến không tiếng súng này.

Đi qua hơn 6 tháng tồn tại và hoạt động của trung tâm, có rất nhiều kỷ niệm đáng nhớ. Vui có, buồn có. Có rất nhiều kỷ niệm chúng tôi đã chia sẻ trên các phương tiện truyền thông. Tuy nhiên, nhân câu hỏi của bạn, tôi xin kể lại một kỷ niệm nhỏ.

Lúc đó, vào nửa đêm, tôi nhận được tin nhắn của bác sĩ Hoàng Thị Hải Yến chụp hình một bệnh nhân và kèm theo biểu tượng mặt khóc. Lúc đó, tôi rất hoảng hốt, vì lo ngại là đã có biến chứng gì xảy ra với bệnh nhân. Tuy nhiên, khi hỏi lại, thì bác sĩ Yến nói: "Em mừng quá nên khóc". Đó là bệnh nhân nguy kịch phải thở máy đầu tiên mà chúng tôi rút nội khí quản thành công. Đó là một trong gần 200 bệnh nhân chúng tôi rút nội khí quản thành công. Nhưng đó là lần rút nội khí quản quan trọng nhất vì nó tạo cho chúng tôi niềm tin rằng bệnh nhân thở máy rất nặng, rất nguy kịch, vẫn có thể được điều trị thành công.

Phải nói, thành công lớn nhất đó là TP HCM đã kiểm soát được dịch bệnh, giảm thiểu số tử vong ở mức thấp nhất. Đây là kết quả của sự nỗ lực phấn đấu của cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, các tổ chức thiện nguyện và của người dân TP, trong đó có sự nỗ lực không mệt mỏi của nhân viên y tế.

Bên cạnh thành công lớn nhất là kiểm soát được dịch bệnh, ngành y tế thấy vẫn còn nhiều vấn đề cần rút kinh nghiệm trong công tác phòng, chống dịch bệnh mới nổi.

Mỗi hoạt động chống dịch đều có những rủi ro không mong muốn nhưng nếu có sự chuẩn bị kỹ về tình huống, nguồn lực để thực hiện diễn tập… thì có thể giảm thấp nhất các rủi ro. Cụ thể như trong đợt lấy mẫu xét nghiệm và tiêm vắc-xin với quy mô lớn thì dễ có nguy cơ lây lan dịch bệnh khi tập trung đông người.

Nhìn lại những tháng cao điểm của dịch bệnh trên địa bàn TP, ngành y tế đã rút ra nhiều bài học và kinh nghiệm rất quý giá. Chính những bài học kinh nghiệm này đã giúp cho ngành y tế đứng vững trong thời gian vừa qua và sắp tới.

Một trong những bài học kinh nghiệm quan trọng, đó là củng cố và nâng cao năng lực y tế cơ sở. Ở thời điểm dịch bùng phát mạnh vào đầu tháng 6-2021, số BV dã chiến mới được thành lập liên tục nhưng vẫn không đáp ứng được nhu cầu thực tế do số F0 tăng cao liên tục, chỉ khi Thủ tướng Chính phủ cho phép cách ly, điều trị F0 tại nhà với việc triển khai hàng trăm trạm y tế lưu động, triển khai các gói thuốc A, B và C đến từng nhà của người dân mắc F0 thì tình hình quá tải tại các BV dã chiến đã cải thiện rõ rệt.

Hiện nay, được sự cho phép của lãnh đạo TP, Sở Y tế triển khai hoạt động đầu tiên của Đề án nâng cao năng lực y tế cơ sở. Đó là đưa các bác sĩ trẻ thực hành tại các trạm y tế dưới sự hướng dẫn của các BS của các BV đầu ngành của TP. Hoạt động này đã góp phần khắc phục tình trạng thiếu BS công tác tại trạm y tế trong nhiều năm qua.

Bên cạnh những bài học kinh nghiệm được đúc kết qua hoạt động phòng chống dịch của chính ngành y tế TP, nhân viên ngành y tế cảm ơn sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát và những quyết định mang tính chiến lược của Đảng, Nhà nước, Chính phủ.

Đó là chiến lược ngoại giao vắc-xin; quyết định chọn xã phường làm pháo đài phòng, chống dịch; chủ trương triển khai các trạm y tế lưu động giúp người dân được chăm sóc y tế sớm nhất, nhanh nhất; quyết định chi viện nhân lực y tế cho TP từ các tỉnh, thành trong cả nước.

Theo các khuyến cáo của y văn, sau 6 tháng khi khỏi bệnh Covid-19, có thể chích vắc-xin. Nếu có các bệnh lý nặng như ghép tạng, ghép gan... có thể được chích sớm hơn, do các bác sỹ tư vấn tại các cơ sở tiêm chủng được cấp phép quyết định.

Tiêm vắc-xin là giải pháp quan trọng hàng đầu trong phòng chống dịch. Với mục tiêu tham gia tích cực vào hệ thống tiêm vắc- xin của thành phố. Bệnh viện Thống Nhất thành lập đơn vị tiêm vắc- xin nội và ngoại viện. Xây dựng một quy trình tiêm vắc- xin chuẩn quốc tế với đầy đủ trang thiết bị bảo quản vắc-xin, tiêm và theo dõi cấp cứu sau tiêm. Quy trình này được kiểm tra và giám sát một cách nghiêm ngặt từ khi người dân đến đăng ký tiêm cho đến khi người dân được theo dõi xong, cấp giấy chứng nhận ra về. Tạo thành chu trình một chiều khép kín. Chính vì vậy, từ khi tổ chức tiêm vắc- xin đến nay, bệnh viện Thống Nhất đã tiêm gần 1 triệu liều vắc-xin an toàn và đưa lên hệ thống đầy đủ thông tin.

Việc cách ly F1, F0 trong giai đoạn chưa được chích ngừa đầy đủ nhằm mục đích kiểm soát dịch, giảm tỉ lệ tử vong, điều trị thích hợp, kịp thời.

Trong bối cảnh hiện nay khi đã phủ vắc-xin, việc cách ly F0 chỉ để giảm lây nhiễm cộng đồng. Còn với F1, chỉ khuyến cáo tự có ý thức phòng chống dịch.

Là phụ nữ cũng có gia đình, mình phải sắp xếp công việc của gia đình, công việc của mình.

Khó khăn của bệnh viện điều trị Covid-19 là không được về nhà, mình phải cách ly ở khách sạn, cho nên chuyện nhà phải hướng dẫn cho các con cái tự chăm sóc ở nhà.

 

Mình là người làm hồi sức, sợ thì không sợ nhưng mà mình lo lắng, vì mình biết công việc của mình làm là nguy hiểm. Công việc là của mình, mình buộc phải làm, vì mình không làm thì không ai làm hết.

Cho đến bây giờ, Covid-19 vẫn còn đặt ra nhiều thách thức, cả về hiểu biết, sinh lý bệnh, điều trị và đặc biệt là di chứng hậu Covid-19. Di chứng này gồm rất nhiều biểu hiện khác nhau liên quan đến hầu như tất cả các cơ quan trong cơ thể như hô hấp, tim mạch, huyết học, thần kinh, tiêu hóa và tâm lý. Nắm bắt được xu thế đó, BV Đại học Y dược TP HCM đã thành lập phòng khám Covid-19 đầu tiên. Lượng bệnh nhân đến khám tại phòng khám này vượt xa so với dự đoán của chúng tôi.

Có rất nhiều biểu hiện của hậu Covid-19 trên thế giới đã được ghi nhận và cũng có những biểu hiện rất mới mà chúng tôi đang tìm hiểu, theo dõi. Có rất nhiều bệnh nhân đã được phát hiện kịp thời những di chứng hậu Covid-19 và được điều trị rất thành công. Rất nhiều người có thể trong giai đoạn cấp tính chỉ biểu hiện triệu chứng rất nhẹ nhàng, nhưng giai đoạn hậu Covid-19 thì lại rất nặng nề. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm, đánh giá đúng và điều trị phù hợp rất quan trọng đối với nhóm bệnh nhân này. Chúng tôi cũng đã tổng kết kinh nghiệm và chia sẻ kinh nghiệm này với các bệnh viện trong hệ thống Bệnh viện Xuyên Á và các bệnh viện ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Chúng tôi nghĩ, một đơn vị khám và điều trị hậu Covid-19 là rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay và sắp tới.

Đây là câu mà tôi trả lời ngay khi được đại biểu HĐND TP chất vấn tại kỳ họp tháng 12-2021. Trước hết, tôi muốn chia sẻ với các đồng nghiệp phải xin nghỉ việc mặc dù trong lòng không ai muốn rời bỏ nghề cao quý mà mình đã cống hiến trong suốt thời gian làm việc tại đơn vị.

Hình ảnh nhân viên y tế phải xa gia đình, ở lại các BV trong suốt thời gian chống dịch vừa qua, hình ảnh nhân viên y tế trong những bộ đồ bảo hộ ướt đẫm mồ hôi và nằm ngủ tạm trên những băng ghế hoặc hành lang của BVDC, khu cách ly đã im đậm trong ký ức người dân TP.

Không nói ra nhưng tôi biết rất nhiều nhân viên y tế rất mệt mỏi, thậm chí kiệt sức trong quá trình phục vụ người bệnh, người cách ly tại các BV dã chiến, khu cách ly.

Lúc đầu, đa số mọi người đều nghĩ rằng dịch chỉ bùng phát một vài tuần, cao nhất một tháng nhưng thực sự dịch đã bùng phát và kéo dài trong 8 tháng, đỉnh điểm căng thẳng nhất là kéo dài gần 5 tháng.

Mặc dù, nhà nước đã rất quan tâm với những chế độ phục cấp chống dịch, chăm lo bữa ăn nhưng đối với những gia đình nhân viên y tế ở mức thu nhập trung bình và còn khó khăn thì khó lòng mà đứng vững được trong bối cảnh như vậy.

Hàm ý thứ 2 khi tôi phát biểu như vậy chính là rất mong sớm cải thiện những cơ chế, chính sách dành cho nhân viên y tế theo đúng tinh thần của Nghị quyết 46/2005 của Bộ Chính trị, khẳng định “nghề y là một nghề đặc biệt, cần được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt”.

Được biết, hiện nay Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng cơ chế, chính sách nhằm nâng cao năng lực cho y tế cơ sở, trong đó có đổi mới chính sách đãi ngộ cho nhân viên y tế. Chúng tôi mong những cơ chế, chính sách mới này sớm đi vào cuộc sống để nhân viên y tế yên tâm công tác, nhất là ở tuyến cơ sở.

Một động viên lớn đối với nhân viên y tế của TP HCM là lãnh đạo TP đang vận dụng các cơ chế đặc thù của TP để cải thiện thu nhập cho nhân viên y tế tuyến cơ sở trong thời gian sớm nhất.

Số bệnh nhân tử vong vì Covid-19 gia tăng cùng những tổn thất nặng nề và kỳ vọng của cộng đồng đã khiến mỗi  nhân viên y tế nhận thức được vai trò không thể thiếu của mình trong cuộc chiến phòng chống dịch bệnh.

Nhờ sự chung tay của cộng đồng về mọi mặt (thiết bị y tế, thực phẩm, thuốc điều trị,…), bệnh viện đã có những chính sách hỗ trợ thiết thực giúp nhân viên y tế vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Các BV lúc đầu có lúng túng vì chưa có tiền lệ nên phải chờ xin ý kiến hoặc phải làm đúng theo quy định nhận hỗ trợ hiện hành (qua Mặt trận Tổ quốc, Hội Chữ thập đỏ) cho đến khi Chính phủ có hướng dẫn cho phép nhận hỗ trợ từ tất cả đối tượng, tạo thuận lợi cho các đơn vị sau này.

Hiện tại thu nhập là lương cơ bản nhà nước, lương của mình tương đối đủ, nhưng các bạn điều dưỡng trẻ thì không đủ.

Tôi mong nhà nước có hỗ trợ lương để có thể lo cho gia đình. Vì hiện tại có rất nhiều điều dưỡng và bác sĩ ra bệnh viện tư làm việc vì lương không đủ trang trải cuộc sống.

Câu chuyện đáng nhớ nhất của tôi là có nhất nhiều đoàn y tế từ phía Bắc vào hỗ trợ TP HCM chống dịch, trong đó có các sư thầy dù không có kiến thức chuyên môn nhưng vẫn nhiệt tình phụ giúp chăm sóc bệnh nhân, sau khi bị nhiễm vẫn trở lại hỗ trợ bộ phận y tế.

Từ tháng 7,8,9 tôi đi suốt chỉ có cuối tuần có thời gian mới ghé nhà để đưa thực phẩm cho gia đình. Phần lớn, tôi không có thời gian để dành cho gia đình vì phải trực trong bệnh viện, chỉ có tối mới gọi điện cho các con.

Khó khăn thì có rất nhiều, có những nỗi lo, ưu tư. Nhưng nếu nói chùn bước thì chắc chắn là không. Bởi vì từ lãnh đạo bệnh viện, bản thân tôi và các nhân viên tại Trung tâm Hồi sức Covid-19 thì đều không nản lòng. Mệt mỏi, thất vọng, nhưng cũng có nhiều niềm vui lớn, khi mình thấy được những giá trị trong công việc của mình. Có những giai đoạn tưởng chừng chỉ làm trong vô vọng, nhưng trong những lúc đen tối nhất lại xuất hiện hi vọng, cứu chữa được bệnh nhân rất nặng.

Trong giai đoạn đầu của dịch, rất nhiều người nghĩ rằng bệnh nhân Covid-19 đã thở máy thì không có khả năng qua khỏi. Tuy nhiên, chúng tôi đã có những bệnh nhân thành công ban đầu, và những thành công ban đầu đó giúp chúng tôi tự tin đi tiếp, tự tin thực hiện những kỹ thuật khó, quyết cứu sống những ca khó. Cho đến hôm nay, có đến 161 bệnh nhân thở máy được xuất viện từ Trung tâm. Cũng có rất nhiều mẹ con sản phụ bị Covid-19 nguy kịch cũng đã được chạy Ecmo cứu sống. Chúng tôi cũng cứu chữa được rất nhiều các biến chứng đe dọa tính mạng của bệnh nhân Covid-19. Chính nhờ những thành công đó, chúng tôi có nguồn năng lượng gần như vô tận để đi qua hơn 6 tháng chống dịch tại một trung tâm hồi sức, nơi tiếp nhận và điều trị những bệnh nhân nặng nhất. Qua những khó khăn của đại dịch, các thế hệ trẻ đã trưởng thành lên rất nhiều, vững vàng đối mặt với những thách thức của cuộc sống, cũng như của nghề y đặt ra.

Tôi cảm thấy xúc động khi xem phóng sư, vì nó tái hiện lại những gì mình đã trải qua. Những vui buồn khi nhìn thấy bệnh nhân hồi phục cũng như nhìn bệnh nhân nằm giữa ranh giới sự sống và cái chết.

Khi nhận nhiệm vụ thành lập Trung tâm Hồi sức Covid-19, thời gian rất gấp rút. Chủ nhật (1-8-2021), BV ĐH Y Dược nhận được chỉ đạo thành lập Trung tâm. Ngay ngày hôm sau, chỉ trong 12 tiếng, chúng tôi nỗ lực thiết lập hệ thống hồi sức để đưa bệnh nhân vào. Thời điểm đó, cả nước đang đặc biệt quan tâm đến ngành y tế TP. Bản thân những người làm công việc này như tôi đều mong muốn có ngay giường bệnh cho bệnh nhân.

Ngay lúc đó, các Trung tâm của Huế, Bạch Mai chưa hoạt động, nên chúng tôi phải làm rất nhanh. Cảm giác vừa chuẩn bị xong để nhận bệnh, như là một khoảnh khắc lịch sử của đời mình. Chính vì lý do đó, khi bệnh nhân đến, trên Zalo, FB đều thể hiện bệnh nhân đã đi đến đâu, vào cửa thế nào, lên cầu thang ra sao... Và đó chính là bệnh nhân đánh dấu quan trọng đối với tôi và cả đồng nghiệp.

Khi bệnh nhân này vào trong khu hồi sức, chúng tôi rất nỗ lực cứu chữa. Tuy nhiên, khoảng 1 tuần sau, bệnh nhân này mất. Đây không phải là bệnh nhân đầu tiên mất nhưng là bệnh nhân đầu tiên vào Trung tâm và không qua khỏi, đánh dấu sự mất mát của Trung tâm và của TP. Do đó, hình ảnh bệnh nhân này luôn lưu lại trong tâm khảm tôi. Trong cuốn sách không chỉ viết về những thành công, mà tôi muốn viết những điều có thực mà các bác sĩ, điều dưỡng... phải đối mặt. Đó là những háo hức, khát vọng, hi vọng và cả tuyệt vọng. Đó là những cảm xúc trong cuộc chiến chống dịch mà chúng tôi đã trải qua.

Việc các tỉnh, thành hiện nay triển khai cho trẻ đến trường học trực tiếp trở lại chưa hoàn toàn giống nhau. Điều này không có gì ngạc nhiên vì thực hiện theo tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ, đó là thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch.

Hiện nay còn 1 số tỉnh, thành vẫn chưa cho trẻ đi học trực tiếp trở lại, có lẽ là do tình hình số ca mắc gia tăng chưa được kiểm soát và năng lực thu dung, điều trị cho trẻ em còn hạn chế.

Riêng TP HCM, việc cho trẻ dưới 12 tuổi đến trường học trực tiếp trở lại trong thời gian qua là một quyết định tuân thủ tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, là một hoạt động đáp ứng nguyện vọng của đa số phụ huynh.

Đồng thời, chúng tôi xem đây là trách nhiệm của ngành y tế là phải đảm bảo an toàn khi cho trẻ đi học trở lại. Cụ thể, Sở Y tế đã cùng với Sở GD-ĐT đã chuẩn bị thật kỹ quy trình xử lý khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ và mắc Covid-19. Riêng ngành y tế đã chuẩn bị kỹ các cơ sở thu dung, điều trị khi trẻ chỉ định nhập viện.

Trong giai đoạn hiện nay, TP đã chỉ đạo 3 BV chuyên khoa nhi của TP thành lập Khoa Covid-19 trẻ em tại mỗi bệnh với quy mô 150 giường/BV, trong đó có 50 giường hồi sức Covid cho trẻ em.

Bên cạnh đó, ngành y tế sẽ theo dõi sát tình hình trẻ đi học bị lây nhiễm để sẵn sàng thu dung, điều trị. Ngoài ra, ngành y tế cũng đã xây dựng các kịch bản để kịp thời tham mưu cho lãnh đạo TP thời điểm nào thì quyết định tạm ngưng cho trẻ đến trường.

Cho đến thời điểm hiện nay, số trẻ mắc Covid-19 có gia tăng so với thời điểm trẻ chưa đến trường. Tuy nhiên, điều đáng mừng là số trẻ bị nặng rất ít.

Theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Y tế, trong thời gian sắp tới, trẻ dưới 12 tuổi sẽ được tiêm vắc-xin, khi đó chúng tôi tin rằng việc trẻ đến trường không còn là vấn đề quá lo ngại.

Đó là sự trăn trở của tôi  khi có nhiều đồng nghiệp bị nhiễm Covid-19 cũng như những nhân viên y tế đã hy sinh hạnh phúc cá nhân (những giây phút nghỉ ngơi bên gia đình và người thân) để tham gia bảo vệ cộng đồng ở mọi lãnh vực như: điều trị bệnh tại Bệnh viện Covid-19 Nguyễn Tri Phương, bệnh viện dã chiến, khu  cách ly, sàng lọc tại các cửa ngõ, lấy mẫu, chích vắc-xin...

Vào lúc này,  tôi cảm thấy rất hạnh phúc và tự hào vì có được những đồng nghiệp như các bạn cũng như nhận được sự sẵn sàng chung tay của mọi đối tượng trong cộng đồng khi Tổ quốc cần.

Theo tôi, đó chính là sự hy sinh - tính trách nhiệm - tính quyết tâm vượt khó của mỗi nhân viên y tế và sức mạnh của cộng đồng.

Ngoài ra, đó là một chiến dịch tiêm ngừa vắc-xin lớn nhất trong lịch sử nước ta đã góp phần ổn định tình hình dịch bệnh.

Qua đó, chúng ta thấy một điều như câu nói của Bác Hồ: "Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong". Dân ở đây là sự đồng lòng của cộng đồng và nhân viên y tế.

Hiện nay, nhờ chính sách chích ngừa vắc-xin 2 mũi cơ bản và mũi tăng cường đã bao phủ  nên tình hình bệnh nặng và tử vong giảm rõ rệt . Tuy nhiên, về ý kiến Covid19 có thành bệnh lý thông thường hay chưa thì còn cần phải có thời gian để bao phủ chích ngừa cho trẻ em từ 5-12 tuổi cũng như tùy thuộc vào các biến chủng mới. Điều này còn chờ các chứng cứ khoa học được tổng hợp từ thực tiễn.

Với thực tiễn tại TP HCM trong thời gian qua, dù có sự xuất hiện của biến chủng Omicron nhưng tỉ lệ tử vong và bệnh nặng rất thấp, thậm chí còn thấp hơn tỉ lệ tử vong do các dịch cúm thông thường. Chính vì vậy, tôi nghĩ rằng trong thời gian tới, dịch bệnh sẽ sớm ổn định và dần trở thành một bệnh thông thường.

Trường hợp này không nên điều trị tại nhà. Những triệu chứng này cần phải được các bác sĩ xác nhận chẩn đoán trước khi có phác đồ điều trị phù hợp chứ không thể hướng dẫn tự điều trị tại nhà.

Tất cả các BV hiện nay đều đã có khoa Covid-19 thì bệnh nhân nên nhập viện để tránh những tổn thất không đáng có trong giai đoạn hiện nay với mong mỏi cộng đồng được an toàn, bình an.

Mỗi người nên tăng cường nghỉ ngơi, tập luyện thể dục thể thao, ăn uống hợp lý, lưu ý bổ sung các loại vitamin cần thiết như vitamin C, vitamin D3, kẽm...

Cơ sở của việc chẩn đoán và điều trị trong giai đoạn hiện nay đều dựa trên y học chứng cớ. Vì vậy, việc quyết định ứng dụng các phương thức của y học cổ truyền vào riêng bệnh lý Covid-19 là điều chưa có nhiều tổng kết. Tuy nhiên, về mặt nguyên lý điều trị của đông y, vẫn có cơ sở để ứng dụng trở thành những phương thức điều trị hỗ trợ cho các bệnh nhân mắc Covid-19 cũng là phù hợp. Chúng ta cũng nên vừa làm vừa tổng kết và rút kinh nghiệm để làm cơ sở trong giai đoạn tiếp theo.

Qua đợt dịch vừa rồi, vắc-xin là câu chuyện cần được quan tâm đồng bộ với các giải pháp khác trong chống dịch, thậm chí cần phải đi trước để đem lại năng lực phòng chống dịch bệnh cho cộng đồng.

Cùng với đó, cần có chế độ đãi ngộ hợp lý với đội ngũ nhân viên y tế bởi họ chính là nhân tố quyết định thành bại của công tác phòng chống dịch với thiên chức và sứ mệnh cao cả của mình. Song song đó, cần sự quan tâm của các cấp - ngành để trang bị đầy đủ thiết bị y tế, nhất là cho các khoa và đội ngũ hồi sức cấp cứu của các bệnh viện để kịp thời ứng phó khi dịch bệnh xảy ra.

Đại dịch vừa qua với nhiều tổn thất, mất mát, với sự chung tay của cộng đồng và ngành y tế, có thể rút ra bài học là các cấp quản lý phải nhìn được sức mạnh của cộng đồng và huy động họ vào công tác chống dịch một cách hiệu quả.

Thứ nhất, các triệu chứng mà trẻ thường gặp như cảm cúm, sốt, đau đầu, hắt hơi, chảy mũi, ho khan, đau nhức cơ,... Bên cạnh đó, cũng có những học sinh là F0 trong lớp học hoặc tiếp xúc gần bạn bè là F0. Với những trường hợp này, phụ huynh cần xử lý như sau: Thông tin đến giáo viên chủ nhiệm, bộ phận y tế phụ trách trường học sẽ có trách nhiệm test Covid-19. Khi xác định con trẻ là F0, phụ huynh có thể áp dụng các phương pháp điều trị tại nhà như sau: Dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung các vitamin C các nước ép trái cây và uống đủ nước để tăng sức đề kháng, sử dụng thuốc hạ sốt khi trẻ sốt từ 38,5 trở lên, đồng thời có thể đắp ấm để giảm thân nhiệt. Theo dõi tình trạng hô hấp, đặc biệt là SP02 nếu dưới 96% và kèm các dấu hiệu thở nhanh thì nên liên hệ cơ sở y tế.

Đợt dịch Covid-19 vừa qua, vào đợt cao điểm, BV Hùng Vương tham gia rất nhiều mặt trận, nhất là chia đôi BV: một bên là điều trị bệnh nhân thường, một bên là điều trị bệnh Covid-19.

Khó khăn nhất của BV lúc bấy giờ là nhân sự. Khi đó, nhân viên y tế bị nhiễm nhiều, những nhân viên còn lại phải làm việc gấp 3-4 lần lúc bình thường.

Nhưng rất mừng là tất cả các nhân viên của BV đều có tinh thần chung là “nếu như chúng ta không tham gia thì không ai giúp dân mình hết” nên mỗi người đều cố gắng hết mình để hoàn thành tốt nhất công việc của mình.

Bên cạnh đó, BV có sự hỗ trợ từ nhiều đơn vị cũng như các tình nguyện viên. Chính điều đó đã giúp nhân viên y tế của BV tập trung vào công tác chuyên môn, hoàn thành nhiệm vụ.

Bệnh viện Thống Nhất có một trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học tương đối mạnh. Trong giai đoạn phòng chống đại dịch, ngoài nhiệm vụ tham gia điều trị, cứu chữa bệnh nhân thì BV Thống Nhất còn tiến hành nhiều nghiên cứu khoa học trong phòng chống Covid-19. Trong số các nghiên cứu đó, có 2 nghiên cứu lõi. Nghiên cứu pha 2, pha 3 đánh giá tác dụng của thuốc kháng virus đường uống Molnupiravir.

Hai nghiên cứu này được tiến hành bởi các nghiên cứu viên của Bệnh viện Thống Nhất tại 2 bệnh viện dã chiến số 8 và số 4 trong thời gian cực ngắn (02 tháng) đã đánh giá được tính hiệu quả và an toàn của thuốc Molnupiravir trong điều trị bệnh nhân Covid nhẹ và vừa. Đây là một thành công lớn trong điều kiện hết sức khó khăn trong lấy mẫu và theo dõi, đánh giá. Kết quả của nó đã góp phần đưa thuốc Molnupiravir ra thử nghiệm rộng rãi trong cộng đồng góp phần kiểm soát đợt dịch. Đến nay, thuốc Molnupiravir đã được cấp phép sản xuất và sử dụng tại Việt Nam, giúp cho người bệnh có thêm một giải pháp hữu hiệu điều trị SARS-CoV-2.

Về các giải pháp kiểm soát chủng Omicron, thứ nhất là tiếp tục vắc-xin và đặc biệt sắp tới sẽ có chiến lược tiêm vắc-xin cho trẻ từ 6-11 tuổi. Thứ hai, tiếp tục tuân thủ nguyên tắc 5K. Và cuối cùng, là kiểm soát người về từ vùng dịch và nâng cao ý thức cộng đồng. Còn về phác đồ điều trị đối với biến chủng Omiron, về cơ bản không có gì khác biệt so với biến chủng Delta.

Đa số những bác sĩ trong thời gian chống dịch thì đã được phòng hộ. Khi chúng ta mở cửa trở lại và thích ứng với tình hình mới, các hoạt động của xã hội trở lại bình thường thì việc giao lưu, tiếp xúc và tương tác giữa nguời với người với nhau sẽ nhiều hơn. Do đó không tránh khỏi nhiễm bệnh, đó là điều đã được dự báo trước. Tuy nhiên, chúng ta đã được phủ vắc-xin, đặc biệt là mũi 3 thì mức độ nặng của bệnh hoặc tỉ lệ nặng cần phải nhập viện là rất thấp, vì vậy chúng ta không cần phải quá hoang mang.

Học sinh đi học trở lại cũng vậy, khả năng nhiễm bệnh là có và khi trẻ từ trường học nhiễm bệnh trở về nhà cũng sẽ không tránh khỏi lây bệnh cho người thân. Tuy nhiên người thân đã được tiêm vắc-xin đầy đủ, đặc biệt là trẻ em từ 12-18 tuổi cũng đã được phủ vắc-xin, do đó chúng ta cũng không cần phải quá lo ngại số lượng bệnh trở nặng ở các nhóm đối tượng này. Tất nhiên ở nhóm người lớn tuổi có các bệnh lý nền hoặc trẻ có một số bệnh lý mãn tính, béo phì,... thì cần đặc biệt quan tâm hơn.

Trong vòng 3 ngày chuyển đổi công năng, để có thể vận hành được một BV điều trị Covid-19 có thể nói là “ngổn ngang”, từ khâu tổ chức đến hậu cần để có thể đưa một BV hoạt động đồng thuận từ ban giám đốc cho đến từng nhân viên, chắc chắn cần sự thống nhất cao trong suy nghĩ và hành động.

Để đạt được sự thành công, hiệu quả như vậy thì có thể nói sự đồng lòng, thống nhất, hy sinh của cả tập thể. Đó là sứ mệnh trên vai của người thầy thuốc và chúng ta không có chọn lựa nào khác. Đứng trước sinh tử thì chúng ta phải hy sinh để giành lại sự sống cho người bệnh.

Thách thức lớn nhất mà chúng tôi nhớ mãi là cảnh thiếu oxy. Chưa bao giờ tình trạng oxy sụt áp, oxy không đủ để vận hành xảy ra như trong trận dịch này. Chúng tôi ý thức được rằng phải hành động để cứu được người bệnh. Tôi sợ nhất xảy ra cảnh bệnh nhân tới mà nếu không có oxy để thở, bệnh nhân phải ra đi. Nếu thiếu dịch truyền, thiếu thuốc thì chúng ta còn có một khoảng thời gian để ứng biến, nhưng thiếu oxy thì chỉ vài phút có thể bệnh nhân ra đi.

Do đó chúng tôi đã tăng cường thêm một bồn oxy, nâng công suất lên 25 khối. Lúc đó vận động mọi nguồn lực, đi xin là chính. Rất may chỉ trong vòng 1 tuần, các mạnh thường quân đã ủng hộ cho chúng tôi tới 400 bình oxy. Cho đến khi bồn oxy thứ 2 có được, thì chúng tôi mới bắt đầu nhẹ nhõm…