Ngừa sỏi thận bằng dinh dưỡng

Đau do sỏi thận có lẽ là cơn đau khó chịu nhất khiến nhiều bệnh nhân phải “la làng”. Trong khi nguyên nhân gây sỏi thận chưa được tìm hiểu thấu đáo thì chế độ dinh dưỡng có thể sẽ ngăn ngừa sự hình thành những cục sỏi.

Nhiều dạng sỏi thận

Hiểu được dạng của sỏi thận sẽ là chìa khóa trong việc ngăn ngừa sự hình thành sỏi. Dạng sỏi thận phổ biến nhất là các tinh thể calcium oxalate vốn chiếm 80% trong các trường hợp sỏi thận và tinh thể uric acid chiếm 5%-10%. Những loại sỏi này thích nghi mạnh trong môi trường acid. Vì vậy, dùng khoáng chất kiềm làm đệm sẽ là công cụ tốt để ngăn ngừa sự hình thành sỏi. Trường hợp rất hiếm gặp là sỏi calcium phosphate nhưng sỏi này lại thích nghi mạnh với môi trường kiềm.

Uống cốt chanh pha với nước rất hiệu quả trong phòng ngừa sỏi thậnẢnh: Hoàng Triều

Trong thời đại công nghiệp hiện nay, có rất nhiều loại thực phẩm được xem là mảnh đất trù phú cho sự hình thành sỏi thận. Chẳng hạn, các loại nước giải khát chứa phosphoric acid sẽ làm tăng khả năng hình thành sỏi thận. Những yếu tố khác bao gồm: nguồn nước, thực phẩm qua xử lý (thức ăn đóng hộp, thịt xông khói...), sản phẩm bơ sữa tiệt trùng, muối ăn, thức ăn nhiều đường...

Lối sống với chế độ dinh dưỡng thích hợp sẽ làm giảm sự hình thành sỏi thận, đó là uống nhiều nước lọc (thay vì nước ngọt có gaz), ăn nhiều loại chất dinh dưỡng thực vật (phytonutrient) và rau cải. Cũng cần ăn nhiều chất béo tốt và nguồn protein sạch. Chất béo tốt bao gồm: dầu dừa, trái bơ, dầu ôliu, cá béo... Nguồn protein sạch bao gồm: cá đánh bắt tự nhiên, thịt động vật nuôi bằng cỏ, gà thả vườn (chứ không phải gà công nghiệp), trứng... Ngoài ra, cũng nên đưa vào cơ thể những loại gia vị nhiều dược tính như nghệ, vỏ quế, gừng, tỏi...

Sỏi calcium oxalate “sợ” chanh, cam, quít, bưởi…

Citrate có rất nhiều trong các loại trái cây như chanh, cam, quít, bưởi... Uống cốt chanh pha với nước sẽ rất hiệu quả cho những bệnh nhân sỏi thận. Nếu citrate được kết hợp với kali và ma-giê, chúng sẽ là một bộ 3 tuyệt vời vì làm nước tiểu giảm tính acid, nhờ đó giảm khả năng “tụ tập” của sỏi.

Một khẩu phần ăn ít oxalate, ít natri rất quan trọng cho bệnh nhân sỏi thận. Đồ ăn, thức uống nhiều oxalate bao gồm: bia, sô-cô-la, các loại hạt, rau bó xôi. Sự chuyển hóa vitamin C cũng tạo nên oxalate và nhiều nghiên cứu cho thấy có sự liên hệ giữa vitamin C với sự hình thành sỏi thận. Vì vậy, nhiều nghiên cứu đã đề nghị rằng cá nhân nào sử dụng viên bổ sung vitamin C cần phải kèm thêm vitamin B6.

Sỏi uric acid được hình thành do tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều protein và đường fructose. Uric acid là sản phẩm phụ của sự chuyển hóa protein, cồn và fructose. Nhiều bệnh nhân không đào thải được uric acid nên sẽ tạo ra những tinh thể uric acid gây bệnh gout cũng như hình thành những tinh thể uric acid ở thận gây sỏi thận. Vì vậy, cần hạn chế rượu bia, thực phẩm giàu purine như thịt đỏ, nội tạng động vật (tim, gan, thận, óc...) và những loại trái cây, rau cải chứa đường fructose.

Bạn cũng có thể tự pha chế một loại nước giải khát ngăn ngừa hoặc hạn chế sỏi thận theo cách thức vô cùng đơn giản như sau: Nguyên liệu gồm 1 chén nước cốt chanh (vắt khoảng 6-8 trái), 5 chén nước, 1 muỗng cà phê bột nghệ, 1 muỗng cà phê bột vỏ quế, 1 muỗng cà phê gừng xắt sợi (hoặc đâm nhuyễn), đun lửa nhỏ trên bếp, khuấy đều trong vòng 30 phút, lọc lấy nước. Dùng nước này chia ra uống trong ngày sẽ có tác dụng cải thiện tình trạng sỏi thận hoặc ngăn ngừa sỏi thận.