Việc Trung Quốc - thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới, đã tiếp nối các quốc gia khác như Mỹ, Anh, Nhật… "mạnh tay" đưa thuốc lá điện tử và các loại thuốc lá thế hệ mới khác vào quản lý dưới Luật độc quyền ngành thuốc lá hiện hành cho thấy tính cấp thiết của việc chấm dứt tình trạng buông lỏng quản lý mặt hàng này. Các giải pháp giảm tác hại thay thế đã dần phổ biến và được chấp nhận bởi các chính phủ trên toàn cầu.
Câu hỏi đặt ra là: Khi thị trường thuốc lá thế hệ mới trái phép tại Việt Nam ngày càng khó kiểm soát, việc quản lý các sản phẩm này dưới Luật PCTHTL hiện hành tại sao vẫn chưa được áp dụng?
Trung Quốc chính thức đưa thuốc lá điện tử và các loại thuốc lá thế hệ mới khác vào quản lý dưới Luật hiện hành
Cần tận dụng luật kiểm soát thuốc lá hiện hành
Trước đó, Nhật Bản đã cho phép thương mại hóa thuốc lá làm nóng từ năm 2012, áp dụng Đạo luật Kinh doanh thuốc lá 1984, nhưng khung pháp lý cho các sản phẩm này được đánh giá là bớt khắt khe hơn so với thuốc lá điếu.
Để giúp cho các nước nhanh chóng quản lý sản phẩm này cũng như chống bình thường hóa mọi sản phẩm này WHO đã đưa ra quy định cho sản phẩm này tại Cuộc họp Các bên về kiểm soát thuốc lá lần thứ 7 (COP7) năm 2016. Sau đó tại kỳ họp COP8, WHO cũng đã nêu rõ thuốc lá làm nóng là sản phẩm thuốc lá và kêu gọi các nước quản lý theo Luật kiểm soát thuốc lá hiện hành của quốc gia. Tổ chức Hải quan Thế giới và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp loại đây là sản phẩm thuốc lá.
Như vậy, rõ ràng để sớm kiểm soát mọi loại sản phẩm này, các quốc gia đều tận dụng Luật kiểm soát thuốc lá hiện hành và bổ sung thêm các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vào Luật.
Luật PCTHTL được xây dựng đảm bảo tính khoa học, tính pháp lý, phù hợp với thực tiễn và phù hợp với Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá của WHO. Theo Điều 2.1 của Luật PCTHTL nêu rõ "Thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác". Như vậy, thuốc lá làm nóng đã là sản phẩm thuốc lá đã nằm trong luật hiện có.
Một Đại biểu Quốc hội khóa XIV từng chia sẻ về nhu cầu sử dụng của người Việt Nam thực tế rất cao, Đại biểu cho rằng, trong đã có Luật PCTHTL nhưng vấn đề này lại không được áp dụng một cách triệt để. Nói cách khác là ở một góc độ nào đó, thái độ buông lỏng quản lý vẫn chưa được kiểm soát.
Hệ thống quản lý thuốc lá thế hệ mới tại các nước
Theo Reuters, các công ty hiện đang kinh doanh, sản xuất thuốc lá điện tử ở Trung Quốc phải có giấy phép và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia để đăng ký với cơ quan quản lý và kinh doanh hợp pháp để kiểm soát liều lượng nicotin, các hóa chất được thêm vào dung dịch thuốc lá điện tử và mức độ nguy hại của sản phẩm.
Theo đó, một nền tảng quản lý thống nhất có tính chất quốc gia cho việc mua bán thuốc lá điện tử sẽ được thiết lập. Tất cả các doanh nghiệp bán buôn và bán lẻ muốn được cấp phép phải thông qua những tiêu chuẩn trong hệ thống quản lý này.
Tại Nhật Bản, hướng tiếp cận kết hợp đối với các quy định về thuốc lá thế hệ mới được áp dụng, thuốc lá điện tử có chứa nicotin được Bộ Y tế quy định và được xem như một loại dược phẩm. Còn thuốc lá làm nóng được xếp vào nhóm này vì các nguyên liệu của chúng được làm từ cây thuốc lá và được Bộ Tài chính kiểm soát.
Việc phân loại được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chú trọng, mặc dù tất cả các sản phẩm này đều được đưa vào Luật kiểm soát Liên bang thông qua phán quyết mở rộng quyền hạn của FDA đối với tất cả các sản phẩm thuốc lá.
Quá trình xét duyệt sản phẩm thuốc lá cho phép FDA đánh giá các nhân tố quan trọng như thành phần, thiết kế sản phẩm và nguy cơ đối với sức khỏe, cũng như mức độ thu hút đối với thanh thiếu niên và người không hút thuốc.
Mặc dù mức độ giảm tác hại của thuốc lá thế hệ mới vẫn còn là đề tài tranh luận trên các diễn đàn khoa học quốc tế, cũng như truyền thông các nước vẫn không ngừng nêu cảnh báo đối với các sản phẩm này, nhưng không vì thế mà những nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ, và các quốc gia khác thờ ơ với việc quản lý. Thậm chí, chính phủ tại những nước này còn đẩy nhanh tiến độ để sớm có cơ sở dùng luật pháp chế tài các hoạt động thương mại phi pháp, dùng luật hiện hành để quản lý thuốc lá thế hệ mới, hoàn thiện mảnh ghép quan trọng trong chiến lược phòng chống thuốc lá quốc gia; giúp ngăn chặn triệt để sự tiếp cận của sản phẩm đến những đối tượng dễ tổn thương như trẻ em, người già, phụ nữ… cũng như kiểm soát các hệ lụy hay tác hại của mọi sản phẩm thuốc lá trước khi đến tay người dùng.
và quét mã QR
Bình luận (0)