Tai hại khi lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Tư vấn sử dụng thuốc ngừa thai tại Bệnh viện Từ Dũ - TPHCM

Hiểu sai công dụng

Chị T.T.A tìm đến phòng khám thai vì chậm kinh gần một tháng. Chị cũng chọn thuốc tránh thai khẩn cấp làm biện pháp kế hoạch tạm thời và kết quả đúng là không mang thai mà chỉ chậm kinh do bị tác dụng phụ của thuốc. Bác sĩ giải thích do tháng cuối cùng chị đã dùng quá liều với 5 lần sử dụng và khuyên chị chuyển sang sử dụng loại thuốc tránh thai uống hằng ngày.

Bác sĩ Dương Phương Mai, Trưởng Khoa Kế hoạch hóa gia đình của Bệnh viện Từ Dũ, cho biết thuốc tránh thai khẩn cấp giúp phụ nữ tránh mang thai ngoài ý muốn trong trường hợp lỡ quan hệ không an toàn hoặc các biện pháp tránh thai khác thất bại (như rách bao cao su), bị xâm hại tình dục... Tuy nhiên, nhiều người hiểu sai công dụng, xem đó như một biện pháp an toàn thông thường khi quan hệ không thường xuyên dẫn đến nhiều hậu quả, nhất là làm tăng khả năng mang thai ngoài ý muốn. Thông thường, thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ đạt kết quả tránh thai khoảng 85% - 95%, nếu sử dụng đến lần thứ ba trong cùng một chu kỳ thì hiệu quả có thể chỉ còn 65% và khả năng mang thai có thể lên đến gần 40% nếu sử dụng tùy tiện. Cũng theo bác sĩ Dương Phương Mai, số thai phụ mang thai ngoài ý muốn phải phá bỏ có nguyên nhân từ lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là không ít.

Đồng quan điểm này, bác sĩ Nguyễn Ngọc Thông, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TPHCM, cảnh báo: “Mỗi loại thuốc được chỉ định để sử dụng trong những trường hợp nhất định. Nếu đồng hóa khái niệm “tránh thai khẩn cấp” với “tránh thai không thường xuyên” thì cho dù có sử dụng thuốc đúng hướng dẫn, người dùng vẫn có nguy cơ mang thai ngoài ý muốn rất cao”.

Dễ gặp tác dụng phụ

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Thông, ngoài nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, việc lạm dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp còn dẫn đến những tác dụng phụ khác như rối loạn nội tiết, rối loạn kinh nguyệt, rong huyết, đau bụng, chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu... Những tác dụng phụ này thường được nhà sản xuất ghi rõ trên tờ hướng dẫn sử dụng nhưng nhiều phụ nữ cho biết họ không chú ý.

Các bác sĩ sản khoa cũng nói rõ thêm là không như các loại thuốc tránh thai dùng hằng ngày, thuốc ngừa thai khẩn cấp nếu dùng thường xuyên sẽ lờn thuốc, hiệu quả tránh thai sẽ giảm nhiều dù người dùng có tuân thủ chặt chẽ chỉ định về liều lượng, thời điểm sử dụng và số lần sử dụng. Ngại phiền khi sử dụng thuốc tránh thai hằng ngày, sợ giảm cảm giác nếu dùng bao cao su... nên nhiều người đã bỏ qua những biện pháp an toàn có thể hiệu quả đến 99% để chọn thuốc tránh thai khẩn cấp và dùng một cách tùy tiện. Hậu quả là vỡ “kế hoạch” hoặc để lại nhiều bất lợi cho sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. “Chưa nói đến việc thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc nội tiết, thuộc nhóm cần cẩn trọng khi sử dụng” – bác sĩ Thông nhấn mạnh.