Tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhập khẩu vắc-xin

Sáng 31-5, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, đã nghe Bộ Y tế báo cáo về tình hình, tiến độ nhập khẩu vắc-xin Covid-19. Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định mặc dù hiện nay tình trạng khan hiếm vắc-xin trên thế giới vẫn căng thẳng nhưng với các thỏa thuận đã đạt được, "mục tiêu nhập khẩu được 150 triệu liều vắc-xin Covid-19 trong năm 2021 là rất khả thi".

27 đơn vị có chức năng nhập khẩu vắc-xin

Bên cạnh các giải pháp phòng chống dịch Covid-19 đang được triển khai quyết liệt, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết mục tiêu của Việt Nam là tạo miễn dịch cộng đồng trong năm 2021 dù nhu cầu vắc-xin ở các nước rất lớn, tình trạng khan hiếm trên toàn cầu chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Bộ trưởng Bộ Y tế cũng cảnh báo tình trạng "lừa đảo vắc-xin" khi nhiều tổ chức, cá nhân tự giới thiệu là đại diện được ủy quyền của các nhà sản xuất vắc-xin để chào bán vắc-xin. Hiện Việt Nam có 27 đơn vị có chức năng nhập khẩu, kinh doanh vắc-xin được phép nhập khẩu. Các đơn vị có điều kiện tiếp cận nguồn cung vắc-xin hoàn toàn có thể trực tiếp làm việc với Bộ Y tế hoặc với 1 trong số 27 đơn vị này. Hiện Bộ Y tế đã cấp phép cho 2 loại vắc-xin của AstraZeneca, Sputnik V và đang xem xét hồ sơ đối với 2 loại vắc-xin khác.

Tiêm vắc-xin cho công nhân tại Khu Công nghiệp Quế Võ (tỉnh Bắc Ninh) Ảnh: NGUYỄN HƯỞNG

Phó Thủ tướng yêu cầu cần công khai chủ trương: tất cả vắc-xin đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cấp phép dù nhà sản xuất chưa làm thủ tục xin cấp phép, cấp số đăng ký tại Việt Nam cũng vẫn được tiến hành nhập khẩu. "Nhất thiết không để bất kỳ doanh nghiệp (DN) nào, tổ chức nào thực sự có nguồn mua được vắc-xin ngay mà lại không mua về được" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh. Đối với những vắc-xin WHO chưa cấp phép nhưng đã được các nước cấp phép sử dụng thì khi có đơn vị tiếp cận được, Bộ Y tế sẽ cấp phép ngay. Bộ Y tế cũng khẳng định tất cả các lô vắc-xin có hồ sơ chứng nhận xuất xứ, chất lượng đều được Bộ Y tế chỉ đạo hệ thống y tế tổ chức tiêm.

Giảm thủ tục, cấp phép nhập khẩu thần tốc

Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu các bộ, ngành bằng mọi cách tiếp cận nguồn vắc-xin Covid-19 qua đường ngoại giao, DN..., đồng thời đẩy nhanh nghiên cứu sản xuất vắc-xin trong nước. Chính phủ cũng đã thành lập Quỹ vắc-xin phòng Covid-19 để tiếp nhận các nguồn hỗ trợ tự nguyện của cá nhân, DN, cùng chung tay với Chính phủ trong việc tiếp cận, mua vắc-xin phục vụ mục tiêu tiêm chủng hiện nay.

Mới đây, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) đã có văn bản gửi Thủ tướng đề xuất cơ chế đẩy mạnh quá trình tiêm

vắc-xin cho người lao động tại các DN. Ban IV đề xuất với Thủ tướng cho phép các DN được tham gia tổ chức tiêm vắc-xin Covid-19 cho nhân viên theo đúng hướng dẫn và các yêu cầu an toàn của Bộ Y tế; đồng thời cho phép các DN, tổ chức tư nhân được chủ động đàm phán mua vắc-xin với các đơn vị cung ứng trên toàn cầu, căn cứ trên danh mục vắc-xin được Bộ Y tế chấp nhận. Mọi vấn đề về chuyên môn như thủ tục nhập khẩu, bảo quản, tiến hành tiêm, đánh giá trước, sau khi tiêm…, DN, tổ chức tư nhân sẽ ủy quyền cho các đơn vị hoặc cơ sở y tế được Bộ Y tế công nhận đủ năng lực.

Ông Lê Dương Quang, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), cũng đại diện hiệp hội kiến nghị Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch Covid-19 và Bộ Y tế về việc xếp nhóm DN sản xuất vào đối tượng ưu tiên được tiêm vắc-xin sớm nhất. Hiệp hội bày tỏ nếu Chính phủ có chủ trương xã hội hóa, DN sẵn sàng trả chi phí tiêm vắc-xin cho người lao động của DN. Đồng thời mong muốn được góp sức cùng Chính phủ trong quá trình kết nối, tìm đối tác đàm phán mua vắc-xin. Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam cũng kiến nghị cần có cơ chế cho DN huy động các kênh, mối quan hệ để kết nối, đàm phán và hỗ trợ Chính phủ mua vắc-xin. Quá trình này vẫn dựa trên nguyên tắc: Nhà nước, Bộ Y tế phê duyệt, kiểm soát và quản lý chất lượng vắc-xin nhập, sau đó triển khai tiêm cho người lao động.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết Bộ Y tế cũng vừa làm việc trực tiếp với đại diện đại sứ quán và hiệp hội, công ty có các DN FDI tại Việt Nam để thảo luận về vấn đề cung ứng vắc-xin cũng như việc tiêm chủng vắc-xin cho công nhân, người lao động tại các nhà máy, khu công nghiệp tại khu vực có DN FDI.

Để có thêm nguồn vắc-xin, Bộ trưởng Bộ Y tế nói bộ khuyến khích các đơn vị trong nước chủ động đàm phán, nếu có nguồn

vắc-xin có thể trao đổi, phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế để nhập khẩu vắc-xin. Trong điều kiện khẩn cấp, Bộ Y tế giảm tối đa thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế cấp phép thần tốc trong vòng 5 ngày, bao gồm cả rà soát hồ sơ, dữ liệu về lâm sàng, chất lượng vắc-xin. "Việt Nam cũng có kế hoạch mua bản quyền, tiếp cận chuyển giao vắc-xin, hợp tác trong nghiên cứu, liên doanh liên kết các đơn vị sản xuất trên thế giới để có vắc-xin sớm nhất và tự chủ vắc-xin sử dụng trong nước" - ông Nguyễn Thanh Long nói.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, vắc-xin Nano Covax của Nanogen (TP HCM) hiện là ứng viên rất tiềm năng, sẵn sàng thử nghiệm giai đoạn 3 ngay đầu tháng 6. Trong giai đoạn 3, Việt Nam sẽ vừa thử nghiệm vừa đánh giá. Nếu được các hội đồng chuyên môn, hội đồng đạo đức thông qua, Việt Nam có thể cấp phép trong tình trạng khẩn cấp cho vắc-xin Nano Covax giống như vắc-xin của nước ngoài.