Tạo hình bằng vi phẫu

Trước đây, để che phủ những phần khuyết hổng trên cơ thể do chấn thương hoặc sau khi phẫu thuật lấy bỏ những khối u, các bác sĩ thường dùng những phương pháp như căng da, ghép da rời, vạt tại chỗ... song vẫn còn rất nhiều hạn chế. Hiện nay cùng với sự tiến bộ của kỹ thuật vi phẫu nối thần kinh và mạch máu, các bác sĩ có thể tạo hình ở những tổn thương giúp bệnh nhân phục hồi cả chức năng và thẩm mỹ.

Vi phẫu ghép dây thần kinh

Hiện nay, tại Bệnh viện (BV) Chấn thương Chỉnh hình TPHCM, các bác sĩ không chỉ áp dụng kỹ thuật vi phẫu đơn thuần để nối các ngón tay, cánh tay hay bàn chân bị đứt lìa. Vi phẫu thuật còn được dùng để điều trị liệt đám rối thần kinh cánh tay rất có hiệu quả.

Theo bác sĩ Võ Văn Châu, Trưởng Khoa Vi phẫu tạo hình - BV Chấn thương Chỉnh hình, trước đây trong các chấn thương do tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động, tổn thương đám rối thần kinh thường gây liệt toàn bộ cánh tay rất khó điều trị và rất khó phục hồi.

Những bệnh nhân này phần lớn bị liệt một bên tay do tai nạn giao thông, ngã xuống đường làm đứt dây thần kinh nối từ tủy sống đến cánh tay trái, gây nên tình trạng “liệt đám rối thần kinh”. Đối với những trường hợp này, chỉ điều trị bình thường và tập vật lý trị liệu để khôi phục chức năng tay là không hiệu quả.

Ngoài ra, những trường hợp liệt tay sau tai nạn giao thông còn do thần kinh cảm giác ở tay bị xơ hóa thành những mô sẹo, dính chặt vào nhau không thể bóc tách.

Để điều trị phục hồi chức năng vận động của tay cho những bệnh nhân này, các bác sĩ ở khoa vi phẫu tạo hình - BV Chấn thương Chỉnh hình còn phát triển các kỹ thuật bóc tách dây thần kinh cảm giác ở chân để ghép vào tay. Có nhiều kỹ thuật khác nhau để bóc tách dây thần kinh này ở chân của người liệt tay để ghép vào chính họ, có khi còn cần đến sự hỗ trợ của kỹ thuật nội soi.

Bác sĩ Võ Văn Châu cho biết kết quả của điều trị vi phẫu tùy thuộc vào tình trạng tổn thương, nếu chỉ tổn thương mà không đứt dây thần kinh, bệnh nhân có thể tự hồi phục sau 10 tuần, nhưng khi dây thần kinh bị kéo dãn hoặc đứt khỏi tủy sống, cách duy nhất để bệnh nhân có thể cầm nắm là ghép dây thần kinh.

Nếu được phẫu thuật sớm và điều trị tốt, hầu hết bệnh nhân sẽ bắt đầu phục hồi các cử động vai và khuỷu khoảng 12 - 18 tháng, cử động các ngón tay mất đến 36 tháng.

Giúp bệnh nhân tránh bị biến dạng nặng nề

Bên cạnh việc phục hồi chức năng cho người bệnh, kỹ thuật vi phẫu tạo hình còn mang lại cho người bệnh những dáng vẻ bình thường giúp họ giảm bớt mặc cảm và hòa nhập với cuộc sống sau khi điều trị bệnh.

Hiện nay, khoa tạo hình thẩm mỹ – BV Đại học Y Dược cũng áp dụng kỹ thuật vi phẫu trong nhiều tình huống như tạo hình thực quản, nối chi, chuyển ngón, phẫu thuật che những vùng da mặt bị mất, tái tạo da đầu... Và gần đây nhất, các bác sĩ đã ứng dụng kỹ thuật vi phẫu để tái tạo tuyến vú cho những bệnh nhân ung thư bị cắt bỏ tuyến vú trước đó.

Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng khoa tạo hình thẩm mỹ, cho biết kỹ thuật nối mạch tốt hơn và dụng cụ hỗ trợ vi phẫu ngày càng tiến bộ hơn giúp các bác sĩ có thể nối được những mạch máu và vạt cơ nhỏ ở khắp nơi trên cơ thể.

Kỹ thuật vi phẫu cho phép những phẫu thuật viên dùng vạt da ở dưới bụng hoặc đùi đưa đến chỗ tổn thương một cách nhanh chóng và thuận lợi. So với trước đây, nếu kỹ thuật nối mạch máu trong vi phẫu không phát triển, bác sĩ phải dùng những vạt da có cuống và nuôi cấy dưới cơ thể, sau đó mới đưa vạt da này đến chỗ khuyết hổng nên thời gian kéo dài khoảng 9 tuần.

Hoặc một số trường hợp thầy thuốc phải xoay vạt da tại chỗ, để lại sẹo xấu hoặc không đủ cơ da để bù đắp, nhất là ở vùng mặt. Đối với những bệnh lý như bướu máu vùng mũi, bệnh đau thần kinh ở vùng mặt, ung thư lưỡi hoặc mất da đầu hay da mặt do tai nạn giao thông..., kỹ thuật vi phẫu giúp bảo vệ những bộ phận khuyết hổng và còn giúp bệnh nhân tránh bị biến dạng nặng nề.