Thận trọng khi chọn thức ăn cho trẻ

Thời gian gần đây, các trường hợp trẻ em bị tai biến bởi thức ăn được đưa đến bệnh viện cấp cứu ngày càng nhiều. Vì vậy, lựa chọn thức ăn cho trẻ là một công việc vô cùng quan trọng, đòi hỏi một kiến thức tối thiểu của các bậc cha mẹ. Những loại thực phẩm gây nguy hại cho trẻ nhỏ do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn trẻ chưa phát triển đầy đủ kỹ năng nhai và nuốt, trẻ bị mất một số răng cần thiết để nhai, thực phẩm gây dị ứng, thực phẩm có chứa vi sinh vật gây hại...

Nhiều loại thức ăn gây ngạt thở

Do trẻ chưa phát triển đầy đủ các kỹ năng nhai, nuốt nên cần tránh những loại thực phẩm cứng và tròn vì chúng có thể bị kẹt lại ở cổ họng. Những loại thực phẩm này bao gồm: nho nguyên trái, nho khô, cà rốt sống, táo, lê, cốm, bắp rang, kẹo cứng hoặc những loại thực phẩm đặc sệt như bơ đậu phộng hoặc vài loại bột ngũ cốc.

Không để trẻ em vừa ăn uống vừa chạy nhảy, chơi đùa Ảnh: Tấn Thạnh

Những loại thực phẩm như cà rốt, táo có thể cho trẻ ăn với điều kiện phải được nấu mềm hoặc bào nhuyễn. Với bột ngũ cốc, phải pha nhiều nước hoặc sữa để nước bột loãng hơn. Không bao giờ để trẻ ăn một mình vì cho dù thực phẩm được cho là an toàn cũng có thể gây ngạt thở. Không để trẻ em vừa ăn uống vừa chạy nhảy, chơi đùa.

Các loại thực phẩm gây dị ứng

Trẻ em có hệ miễn dịch chưa được củng cố nên dễ dàng bị dị ứng với thực phẩm. Nhiều trẻ dị ứng với loại thực phẩm nào đó thì có thể bị dị ứng đến suốt cuộc đời dù khi hệ miễn dịch đã được hoàn thiện. Những loại thực phẩm dễ gây dị ứng cho trẻ bao gồm:

- Trẻ em 8 tháng: Thịt, lòng đỏ trứng, các sản phẩm chế biến từ đậu nành.

- Trẻ em 9 tháng:  Phô mai, sữa, các loại rau, đậu.

- Trẻ em 1 tuổi: Lòng trắng trứng, cá, cà chua, các trái cây như chanh, quýt, cam, bưởi, dâu tây...

Trong đó, các loại thực phẩm như sô-cô-la, hải sản, mật ong, đậu phộng và các loại sản phẩm làm từ đậu phộng cần phải đợi cho trẻ em đủ lớn mới cho ăn vì đây là những loại thực phẩm có thể dẫn tới những phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Nếu bệnh sử gia đình có người dị ứng với các loại thực phẩm này thì càng phải thận trọng.

Riêng mật ong, tuyệt đối không bao giờ cho trẻ em dưới 1 tuổi ăn vì sẽ bị ngộ độc vi khuẩn Clostridium botulinum. Trước 1 tuổi, bộ máy tiêu hóa của trẻ chưa đủ trưởng thành để ức chế sự tăng trưởng của Clostridium botulinum. Không riêng mật ong nguyên chất mà tất cả các loại thực phẩm có chứa mật ong không bao giờ được cung cấp cho trẻ dưới 1 tuổi.

Thức ăn, đồ uống có hàm lượng nitrat cao

Các nitrat trong thực phẩm có thể bị chuyển thành nitrit nếu điền kiện bảo quản, vận chuyển, phân phối không thích hợp. Những thực phẩm “tai tiếng” nhất bao gồm: củ dền, cà rốt, rau dền tây, một số loại rau cải xanh... hoặc những thực phẩm được chế biến với nguồn nước nhiều nitrat.

Nitrit trong thực phẩm sẽ gây nên hiện tượng methemoglobinemia làm cho da trẻ bị xanh tái, nếu không cứu chữa kịp thời có thể tử vong. Những loại thực phẩm để quá lâu cũng sẽ làm gia tăng hàm lượng nitrit nên cũng dễ gây ra hiện tượng methemoglobinemia.

Để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ methemoglobinemia, cần bảo đảm nguồn nước dùng chế biến thức ăn không có quá nhiều nitrat; không nên dùng nước luộc rau củ để pha bột, pha sữa cho trẻ. Không nên giữ thực phẩm quá lâu. Những loại thực phẩm trẻ em được đông đá bán từ siêu thị, sau khi sử dụng phải đặt vào ngăn lạnh và không được để thêm quá 24 giờ.

Đối với những thực phẩm được chế biến tại nhà, cần phải cho trẻ ăn ngay và không nên giữ quá 12 giờ.