Thêm một loại ung thư được trị bằng virus Zika

Nhóm khoa học gia của Đại học Sao Paulo ở Brazil – nơi từng là điểm nóng của Zika - đang kêu gọi các bệnh nhi tình nguyện để bắt đầu tiến hành thí nghiệm lâm sàng, sau khi thí nghiệm trên động vật thành công ngoài mong đợi: thu nhỏ gần 70% hoặc thậm chí là loại bỏ hoàn toàn khối u trong não chuột.

Virus Zika từng gây ám ảnh với những đứa trẻ đầu nhỏ đã được các nhà khoa học biến đổi thành "thần dược" có thể cứu mạng nhiều đứa trẻ khác - ảnh: CFR

Các khối u này là của con người, bởi chúng được phát triển từ các tế bào gốc người và cấy vào não bộ các con chuột thí nghiệm. Khối u của 20/29 con chuột đã co lại đáng kể, trong khi 7 con đã khỏi bệnh hoàn toàn. Ở một số con đang có biểu hiện ung thư di căn, virus Zika tiêu diệt được các khối u thứ phát do di căn hoặc khiến chúng ngừng phát triển.

Loại ung thư được các nhà khoa học nhắm tới là các khối u nguyên bào tủy ở não bộ trẻ em và các khối u hình thoi, hình que không điển hình của hệ thần kinh trung ương (AT/RTs). U nguyên bào tủy ở não gặp nhiều ở trẻ em 4-5 tuổi, chiếm 15-20% ung thư não ở trẻ em; trong khi AT/RTs phổ biến ở trẻ dưới 2 tuổi và chiếm tỉ lệ 3% trong các loại u não ở mọi lứa tuổi.

Với các phương pháp điều trị hiện nay, u nguyên bào tủy có tỉ lệ sống sót 60-70% nếu được phát hiện và can thiệp sớm, còn AT/RTs nguy hiểm hơn, giết chết hầu hết bệnh nhân trong vòng 1 năm kể từ khi phát hiện. Các trẻ may mắn được chữa khỏi phải gánh chịu di chứng nặng nề vĩnh viễn do quá trình hóa trị, xạ trị để chữ u nguyên bào tủy khi còn quá nhỏ hoặc do bị loại bỏ một phần não để chữa AT/TRs.

Trong nghiên cứu lần này, virus Zika với một nồng độ 1 hạt virus/10 tế bào được tiêm vào khối u. Virus này có đặc tính là chuộng các tế bào khối u hơn, nên đã chọn chúng để lây nhiễm và tiêu diệt, trong khi không làm hại tới các tế bào lành.

Giáo sư Keith Okamoto, một trong các tác giả chính, cho biết họ có dự định tìm kiếm 2-3 cháu bé bị ung thư não nặng cho cuộc thử nghiệm lâm sàng sắp tới, trước khi thử nghiệm trên diện rộng hơn.

"Gây bão" vài năm trước, virus Zika lây truyền qua vật chủ trung gian là muỗi Aedes gây một cơn bệnh nhẹ, không di chứng cho đã số người nhiễm. Tuy nhiên, một số di chứng não có thể xảy ra nếu người mắc là phụ nữ mang thai, và được chứng minh rằng có liên quan đến tật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh.

Năm 2017, Trường Y khoa thuộc Đại học Washington và Đại học Y khoa San Diego (Mỹ) cũng đã thành công trong nghiên cứu trị ung thư nguyên bào thần kinh đệm ở người lớn bằng virus Zika. Thành công này cũng mới giới hạn ở thử nghiệm động vật và các nhà khoa học Mỹ cũng đang gấp rút tìm tình nguyện viên cho thử nghiệm lâm sàng. Đại học Cambrigde (Anh) cũng cho biết họ đang thực hiện một nghiên cứu tương tự.