Trái rạ, giời leo không phải là bệnh dân gian

Bệnh cũng có thể truyền từ mẹ sang con nếu người mẹ bị thủy đậu trong lúc mang thai. Điểm đáng lưu ý là khi nhiễm virus thủy đậu, bệnh nhân thường không có triệu chứng gì trong 2 tuần đầu, nhưng đây là lúc bệnh đã có khả năng lây nhiễm qua người khác. Triệu chứng của bệnh thủy đậu ở trẻ em thường khởi phát không sốt mà đột ngột nổi bóng nước. Ở người lớn thường có tiền chứng sốt, mệt mỏi, biếng ăn, đau cơ... sau dó, nốt thủy đậu xuất hiện rất nhanh, có thể trong 12 - 24 giờ: toàn thân hay rải rác ở đầu, mặt, thân và tay chân.

Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn đều có thể mắc bệnh này. Bệnh nguy hiểm hơn khi xảy ra ở người lớn. Biến chứng của thủy đậu tác hại lên hệ thần kinh gồm có: viêm não vô trùng, viêm tủy cắt ngang (có đến 25% những trường hợp viêm não bị tử vong) và hội chứng Rey (là bệnh lý não bộc phát gây ra 40% trường hợp tử vong, thường xảy ra khi dùng aspirin để hạ sốt trong thủy đậu). Một biến chứng khác là viêm phổi, tỉ lệ ở người trưởng thành khoảng 15% và tỉ lệ tử vong hơn 10%. Đôi khi những cơ quan khác như: thận, tim, gan, dạ dày, tụy, tinh hoàn và khớp... cũng bị ảnh hưởng. Bệnh nhân cũng có thể bị bội nhiễm da do vi khuẩn theo sau sự nhiễm thủy đậu.

Ở phụ nữ mang thai có thể có đến 1/14 nguy cơ truyền thủy đậu cho thai nhi và tác hại rất nguy hiểm, bao gồm: thẹo (sẹo) ở da, sanh thiếu tháng, dị tật ở chân tay, não và mắt. Nguy cơ xuất hiện nhiều nhất khi phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu bị nhiễm virus thủy đậu, khi đó có thể đến 25% trẻ chết ngay khi sanh, sẩy thai hay sinh non.

Thủy đậu còn để lại biến chứng là bệnh "giời leo", y học gọi là bệnh Zona. Nếu đã mắc thủy đậu, sau khi lành bệnh, virus vẫn còn tồn tại trong cơ thể người dưới dạng tiềm ẩn trong các hạch thần kinh. Về sau, khi có các yếu tố làm suy yếu hệ miễn dịch như tuổi tác, bị stress, đang điều trị ung thư... thì virus hoạt động trở lại gây ra bệnh giời leo. Bệnh giời leo thường gây đau nhức nhiều hơn so với bệnh trái rạ, các bóng nước xuất hiện khu trú tại vùng liên sườn, một bên chứ không lan rộng như bệnh trái rạ. Đau trong giời leo có thể kéo dài nhiều năm sau khi hết triệu chứng bóng nước.

Phòng bệnh thủy đậu, ngoài việc vệ sinh môi trường để hạn chế sự phát tán của virus, cần phải cách ly người bệnh ít nhất 6 ngày kể từ lúc người này nổi nốt trái rạ. Phụ nữ có thai phải tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh. Để không mắc bệnh thì biện pháp tích cực nhất và hiệu quả nhất vẫn là chủng ngừa. Trẻ từ 9 tháng tuổi đến 12 tuổi tiêm một liều dưới da. Trẻ trên 13 tuổi và người lớn: 2 liều, mỗi liều cách nhau từ 4 - 8 tuần. Cần lưu ý là vắc-xin phòng trái rạ chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và không nên mang thai ít nhất 3 tháng sau khi chủng vắc-xin.