. Phóng viên: Gần đây một số đài truyền hình trong nước bắt đầu phát thử nghiệm truyền hình số. Vậy truyền hình số khác gì so với truyền hình “tương tự” - analog lâu nay?
- GS-TS KH Nguyễn Kim Sách: Cũng giống như truyền hình “tương tự”, truyền hình số có ba loại: truyền hình số qua vệ tinh, truyền hình số phát sóng mặt đất và truyền hình số truyền dẫn qua cáp. Ở VN hiện có truyền hình số qua vệ tinh (DVB-S) và truyền hình số phát sóng trên mặt đất (DVB-T). Cả nước có thể sử dụng mạng phát sóng một tần số với nhiều chương trình (một kênh sóng) đối với DVB-T, nhưng truyền nhiều chương trình truyền hình. Còn truyền hình tương tự” chỉ truyền một chương trình trên một kênh sóng. Truyền hình số sẽ cung cấp cho bạn hình ảnh “sạch”, tức hạn chế được tối đa sự can nhiễu, kể cả hiện tượng “bóng ma”, hình ảnh rất rõ và nét; âm thanh rất trong. Một đặc điểm khá ưu việt của truyền hình số là một kênh sóng có thể truyền được nhiều chương trình truyền hình (từ 4 chương trình trở xuống, cho chất lượng tốt theo tiêu chuẩn; từ 5 chương trình trở lên, cho chất lượng thấp).
Đối với người xem, truyền hình số cung cấp dịch vụ đa chức năng (multimedia). Cụ thể: Cung cấp dịch vụ video theo yêu cầu, từng người xem có thể yêu cầu đài truyền hình phát riêng cho mình bộ phim yêu thích hoặc chương trình mình muốn. Loại truyền hình này còn gọi là truyền hình hai chiều (từ đài truyền hình đến người xem và ngược lại) hay còn gọi là truyền hình tương tác. Truyền hình số còn cho phép dạy và học từ xa (hai chiều), hội nghị từ xa (hai chiều), thông tin thời tiết, trò chơi điện tử.
Ở nước ta, theo tôi, trong khoảng năm năm nữa vẫn chưa thể có loại hình truyền hình số tương tác vì kỹ thuật phức tạp. Ngoài ra, truyền hình số còn có thể cung cấp các dịch vụ qua Internet.
. Truyền hình số do nhiều đài đang phát thử nghiệm hiện nay, về kỹ thuật có gì khác so với phát chính thức sau này?
- Ở nước ta, bắt đầu từ năm 1998, một số đơn vị thuộc Đài Truyền hình VN đã có những bước nghiên cứu lý thuyết, phổ cập kiến thức, thí nghiệm truyền hình số... Đến cuối năm 2000, truyền hình số đã phát sóng thí nghiệm (theo chuẩn DVB-T) tại Hà Nội với 8 chương trình/kênh. Sau đó là Truyền hình Bình Dương và mới đây là HTV đang phát thử nghiệm. Tuy nhiên, đây chỉ mới là giai đoạn phát sóng thí nghiệm. Trước khi cả nước có thể thu truyền hình số qua mặt đất, Đài Truyền hình VN phải tính toán, thiết kế, quy hoạch mạng phát sóng cho cả nước (công việc này hiện chỉ mới giai đoạn đầu) và phải được Chính phủ phê duyệt. Như vậy, phải mất một thời gian nữa cả nước mới có thể thu được các chương trình truyền hình số phát sóng trên mặt đất.
Bên cạnh đó, hệ thống truyền hình số qua vệ tinh (DVB-S) với các chương trình VTV1, VTV2, VTV3, VTV5 của Đài Truyền hình VN đã hoạt động từ 1-1-2002. Hiện nay có thể dùng chảo ăng-ten 0,4 m đến
0,8 m, khối dịch tần LNB, set-top-box (DVB-S) để thu các chương trình trên ở băng Ku (miễn phí).
. Trên thị trường đang bán nhiều loại bộ giải mã truyền hình số, trong đó có cả hàng trôi nổi, liệu có tình trạng các đài truyền hình sẽ sử dụng kỹ thuật khóa mã để vô hiệu hóa các bộ giải mã này khi cần thu tiền?
- Để xem được truyền hình số (qua cáp, qua vệ tinh, phát sóng trên mặt đất) cần có bộ set-top-box (còn gọi là bộ thu và giải mã truyền hình số) và một màn hình (máy thu hình) nối với nhau. Ở một số nước đã có loại máy thu hình số bao gồm hai khối dính liền trên chung một máy, gọi là IDTV - Intergated Digital TV. Loại máy này dần dần được sản xuất nhiều hơn. Tuy nhiên, với các loại máy thu hình cũ và khối set-top-box (hiện có bán trên thị trường) thì vẫn có thể thu được chương trình truyền hình số theo DVB-T. Cần chú ý, set-top-box thu qua cáp, qua vệ tinh và trên mặt đất có khác nhau. Để thu sóng truyền hình số phát qua mặt đất, cần có set-top-box theo chuẩn DVB-T và ăng-ten thu thông dụng; để thu qua vệ tinh, cần có set-top-box theo chuẩn DVB-S cùng với chảo ăng-ten parabol 0,4 m - 0,8 m và khối dịch tần (LNB); để thu qua cáp cần set-top-box theo chuẩn DVB-C. Như vậy các loại tivi cũ, sau này khi phát chính thức truyền hình số, vẫn còn sử dụng được để thu hình.
Tuy nhiên, về lâu dài để thu các chương trình có trả tiền (các chương trình hay), phải dùng set-top-box có khe cắm card quản lý thu tiền. Hằng năm hoặc hằng quý, người sử dụng phải thay card một lần. Card chính là chìa khóa giải mã để xem được các chương trình có trả tiền. VN hiện chưa chính thức chọn khóa mã nào.
Các máy set-top-box hiện có trên thị trường VN hầu như không có card khóa mã. Để xem được các chương trình có trả tiền sau này, nhất thiết phải dùng loại set-top-box có khóa mã (xem được cả chương trình miễn phí và chương trình có trả tiền).
. Bao giờ VN phát truyền hình kỹ thuật số có thu tiền?
- Hiện nay có thể xem được các chương trình VTV1, VTV2, VTV3, VTV5 qua truyền hình vệ tinh số (DVB-S). Theo kế hoạch của Đài Truyền hình VN, trong giai đoạn 2001-2005, sẽ triển khai một số công việc: phát sóng thí nghiệm (chuẩn DVB-T) tại Hà Nội và TPHCM; thiết kế quy hoạch mạng lưới phát sóng số cho cả nước để trình Chính phủ phê duyệt; Đài Truyền hình VN đang có kế hoạch cung cấp nhiều chương trình truyền hình qua vệ tinh số (DVB-S), trong đó có các chương trình có trả tiền và các chương trình miễn phí.
Tuy nhiên, theo tôi, điều quan trọng là nội dung chất lượng chương trình phải thiết thực, hay, hấp dẫn, phải biên tập lại và phải dùng ngôn ngữ tiếng Việt đối với các kênh nước ngoài. Vì vậy, công đoạn chuẩn bị, biên tập và sản xuất một khối lượng lớn các chương trình truyền hình là công đoạn chính yếu của bất kỳ một đài truyền hình nào. Công đoạn này cũng đang được số hóa ở Đài Truyền hình VN.
và quét mã QR
Bình luận (0)