Thị trường: Phong phú hay “loạn”?
Danh sách vắc xin tiêm ngừa tại Viện Pasteur TPHCM có 20 loại, trong đó đến 30 tên thuốc, với giá cả khác nhau, được sản xuất ở Việt Nam và nhập từ các nước Pháp, Nhật, Bỉ, Hungari, Mỹ, Israel... Theo bác sĩ Nguyễn Đắc Thọ, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM, hiện nay, tại Việt Nam có rất nhiều loại vắc xin để chích ngừa và có trên 20 loại bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Ngoài danh mục những vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng được cấp thẳng từ Bộ Y tế đến các trung tâm y tế dự phòng các tỉnh, thành phố và được chuyển xuống các trung tâm y tế quận, huyện (có đội y tế dự phòng), còn có 17 loại vắc xin ngoại nhập khác được Bộ Y tế cấp phép lưu hành.
Theo điều tra sơ bộ, mỗi loại vắc xin hiện nay có ít nhất từ 2 - 3 nhãn hiệu với những loại bệnh có nguy cơ cao như viêm gan siêu vi, viêm màng não mủ, viêm não Nhật Bản và số nhà sản xuất tham gia ngày càng nhiều hơn. Lượng vắc xin nằm ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng, hoặc những vắc xin phòng chống các bệnh khác mà Việt Nam chưa sản xuất được như: thủy đậu quai bị, cúm Rubella, viêm màng não mủ, viêm màng não mủ do vi khuẩn Heamophilus, viêm gan siêu vi A, C... được cung cấp đến các trung tâm y tế quận huyện, các bệnh viện lớn (đã được Bộ Y tế cấp phép tiêm chủng, chích ngừa) qua các đại lý, hoặc một công ty xuất nhập khẩu y tế phân phối. Chính các loại vắc xin "ngoài chương trình" này gây “loạn” về giá và chất lượng (vì môi trường bảo quản vắc xin rất cần một độ lạnh thích hợp), làm cho người dân rất lúng túng.
Người dân: Chọn đại, đánh đồng!
Bà Nguyễn Thị Kiều Oanh, Đội phó Đội Y tế dự phòng quận 11, cho biết: Quy trình khám và chích vắc xin tại một số đội y tế dự phòng quận như sau: "Bệnh nhân đến khám, sau đó xét nghiệm - đối với người lớn (khâu này nhiều đội y tế dự phòng không có, phải qua nơi khác để xét nghiệm), lấy kết quả, cuối cùng mới chích. Giá tất cả các loại vắc xin được niêm yết trên bảng trước khi chích, chúng tôi sẽ so sánh giá cho bệnh nhân biết rõ. Tỉ như một mũi vắc xin phòng ngừa viêm gan siêu vi B Engerix (Bỉ) cho trẻ em giá 41.000 đồng, người lớn 94.000 đồng, còn nếu tiêm hiệu Scibvax (Mỹ) thì trẻ em giá 80.000 đồng, người lớn 110.000 đồng/lần tiêm và giải thích cho họ biết. Sở dĩ cùng loại vắc xin nhưng giá cả khác nhau là do tùy thế hệ của thuốc và thương hiệu của nhà sản xuất”.
Thế nhưng, một bác sĩ ở Trung tâm Y tế quận Thủ Đức thừa nhận, việc lựa chọn vắc xin (nhãn hiệu, nhà sản xuất, chất lượng, giá cả) là do các trung tâm y tế, các bệnh viện toàn quyền quyết định dựa trên danh mục các loại vắc xin, sinh phẩm được Bộ Y tế cho phép lưu hành tại Việt Nam. Trong tình hình mỗi loại vắc xin có đến hàng chục nhà sản xuất như hiện nay, chuyện lựa chọn nhà sản xuất, quyết định giá cả chủ yếu dựa trên mối quan hệ “tình thương mến thương” giữa nơi tiêu thụ và nhà cung cấp. Giá cả và chất lượng vắc xin vì thế cũng không thống nhất và ổn định.
Theo quy định của Bộ Y tế, các y - bác sĩ phải tư vấn cho phụ huynh có con em đi chích ngừa hoặc người được chích ngừa đặc điểm của mỗi loại vắc xin, nhưng không phải trung tâm y tế nào cũng thực hiện đúng hoặc cũng có niêm yết giá cả những nhiều bác sĩ thường tư vấn sao cho đối tượng chích ngừa lựa chọn nhãn hiệu vắc xin được trung tâm “ưu ái” hơn. Điều này dễ hiểu, bởi các loại vắc xin có sự chênh lệch về giá khá cao. Ví dụ vắc xin ngừa dại VAR của Việt Nam chỉ có 10.000 đồng, trong khi nhãn hiệu Verorab của Pháp lên đến 130.000 đồng; vắc xin uốn ván VAT (Việt Nam) là 10.000 đồng, Tetavax (của Pháp) giá 30.000 đồng.
Cùng một loại vắc xin, nhưng có nhiều nhãn hiệu. Cụ thể như vắc xin phòng ngừa viêm gan siêu vi B có 4 nhãn hiệu: Engerix B (Bỉ), Sci-B-VAC (Israel). HBVAX II (Mỹ), EUVAX B (Pháp); vắc xin ngừa sởi - quai bị - rubella có 3 nhãn hiệu: Trimovaxi, MMR, Priorix: vắc xin uốn ván có 2 nhãn hiệu: VAT, Tetavax... Điều đáng nói ở đây là giá cả mỗi nơi mỗi khác. Chẳng hạn loại vắc xin ngừa dại hiệu Verorab (của Pháp) tại Viện Pasteur TPHCM giá 130.000 đồng, trong khi tại Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM giá 154.000 đồng, vắc xin ngừa viêm gan siêu vi B hiệu Engerix II, một lần tiêm cho người lớn, tại Đội Y tế Dự phòng quận 11 là 94.000 đồng, tại Trung tâm Dinh dưỡng trẻ em TPHCM giá 87.000 đồng, tại Viện Pasteur TPHCM là 90.000 đồng; hay vắc xin ngừa viêm gan siêu vi A Avaxim của Pháp (liều người lớn) ở Viện Pasteur TPHCM là 300.000 đồng, ở Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM là 285.000 đồng...
Giữa một rừng vắc xin với đủ mức giá như hiện nay, lại không được tư vấn kỹ; nhiều phụ huynh có con em tham gia chích ngừa và các đối tượng chích ngừa không có cách chọn lựa nào khác ngoài việc chọn đại hoặc chọn vắc xin với mức giá cao nhất theo quan niệm đánh đồng: tiền nào của nấy! Trước tình hình tiêm chủng mỗi nơi mỗi giá, năm 2002, Sở Y tế TPHCM đã có công văn chấn chỉnh việc thu phí tiêm chủng mở rộng, song việc này chỉ đi vào nề nếp được một thời gian, rồi tiếp tục “đâu vào đấy”.
Theo bác sĩ ở Trung tâm Tuyên truyền Bảo vệ sức khỏe và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, không phải cứ vắc xin đắt tiền là tốt. Việc phòng bệnh còn tùy thuộc vào các yếu tố: hiệu lực của vắc xin, vấn đề bảo quản phân phối sử dụng vắc xin; cơ địa của người được chích ngừa đáp ứng với vắc xin. Vì vậy, để việc phòng bệnh đạt hiệu quả cao tùy theo lứa tuổi của trẻ, phụ huynh muốn chích loại nào cho con, nên đến nơi chích ngừa để được tư vấn về đặc điểm của mỗi loại vắc xin rồi quyết định chọn lựa. Những đối tượng khác cũng nên tham vấn bác sĩ trước khi chọn vắc xin chích ngừa.
và quét mã QR
Bình luận (0)