Vắc-xin trị ung thư: Kỳ tích hay trò bịp?

Thời gian gần đây, một trung tâm chăm sóc sắc đẹp trên địa bàn TP HCM đã quảng cáo về một loại vắc-xin phòng và điều trị bệnh ung thư khiến nhiều bệnh nhân bán tín bán nghi.

Muốn chích thì qua Nhật

Mở trang web Worldmedical.com.vn, điều đầu tiên đập vào mắt là lời giới thiệu "World Medical là trung tâm đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe theo chuẩn quốc tế. Là đơn vị độc quyền trong việc hợp tác cùng Bệnh viện Shukokai - một trung tâm y khoa hiện đại của thế giới tại Nhật Bản trong việc nghiên cứu và ứng dụng thành công vắc-xin Hasumi, loại vắc-xin này có khả năng giảm thiểu nguy cơ hình thành tế bào ung thư và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đối với ung thư giai đoạn 1, 2, 3, khả năng hạn chế sự phát triển của tế bào ung thư khá cao thông qua cơ chế tăng cường hệ miễn dịch".

Sau khi một vài tờ báo mạng tỏ ra nghi ngờ về loại vắc-xin này, ngày 25-9, phóng viên Báo Người Lao Động truy cập vào chuyên mục về loại vắc-xin nói trên thì không thấy hiển thị chi tiết nữa. Để tìm hiểu thực hư, chúng tôi đến trực tiếp trụ sở trung tâm World Medical tại địa chỉ 17A Hồ Xuân Hương, phường 6, quận 3, TP HCM. Trung tâm được xây dựng khang trang gồm nhiều tầng lầu chuyên trị liệu, làm đẹp, chăm sóc sức khỏe.

Trong vai có người thân đang điều trị bệnh ung thư, cần tìm hiểu vắc-xin, tôi được hai nữ nhân viên tiếp tân hướng dẫn tận tình. Hai nữ nhân viên này cho biết đây là phòng khám gia đình và thông tin về loại vắc-xin Hasumi này là có thật. Thế nhưng, trung tâm không tổ chức chích vắc-xin tại chỗ mà muốn chích phải bay qua tận Nhật Bản. Hiện tại bác sĩ phụ trách về vắc-xin không có mặt tại phòng khám, phải đưa người nhà đến trực tiếp để bác sĩ xem bệnh. Tôi nói do người nhà bị bệnh quá nặng, không thể di chuyển thì nhân viên lấy số điện thoại của tôi để trung tâm gọi đặt lịch, đồng thời cung cấp số điện thoại của trung tâm để tôi kết nối trên mạng Zalo. Nhân viên này đề nghị tôi gửi các thông tin, hồ sơ bệnh án của người thân và đặt lịch cho tôi thứ sáu (27-9) mang hồ sơ bệnh án đến để bác sĩ phụ trách xem.

Tôi thắc mắc có phải giá 6 triệu đồng/mũi vắc-xin trị ung thư không thì được cho biết đó mới chỉ là giá mũi tiêm phòng bệnh, còn người nhà tôi đã ung thư rồi nên giá sẽ khác. "Thế còn việc đi đứng thế nào?" - tôi hỏi. Nhân viên cho hay phải đưa người bệnh qua tận Nhật Bản để bên đó xem xét rồi tùy mức độ để chích, trường hợp bệnh nặng có người thân đi cùng người bệnh, có thể cùng nhiều bệnh nhân khác để đi theo tour.

Trước đó, một bệnh viện tại TP HCM cũng tổ chức hội thảo, giới thiệu về vắc-xin Hasumi do chuyên gia Nhật Bản trình bày. Tuy nhiên, thông tin chỉ mang tính chuyên môn và là một nghiên cứu đáng chú ý. Sau đó, thông tin vắc-xin này được tung lên mạng xã hội, thổi phồng rầm rộ như một "thần dược".

Điều trị cho bệnh nhân ung thư tại Bệnh viện K trung ương. Ảnh: NGỌC DUNG

Quảng cáo sai là có tội với bệnh nhân

Về vấn đề này, Sở Y tế TP HCM khẳng định vắc-xin trị ung thư chưa có trong danh mục kỹ thuật tại Việt Nam. Dược sĩ Đỗ Văn Dũng, Trưởng Phòng Nghiệp vụ dược Sở Y tế TP HCM, cho biết hoạt động tiêm vắc-xin Hasumi ở Việt Nam là sai luật, kể cả khi đó là vắc-xin do bệnh nhân tự đem từ Nhật về Việt Nam nhờ các bác sĩ hay bệnh viện trong nước chích giùm.

Theo ông Đỗ Văn Dũng, việc các nhà khoa học nỗ lực tìm kiếm phương pháp điều trị ung thư mới, điển hình là vắc-xin tự thân, là điều đáng khích lệ. Thế nhưng, phương thức tạo vắc-xin chữa ung thư hiện đang thử nghiệm tại Nhật Bản chứ chưa được hiệp hội, tổ chức nào công nhận để sử dụng rộng rãi, kể cả Nhật Bản. Vì vậy, việc quảng cáo không đúng cách, thổi phồng quá mức khi chưa có thử nghiệm lâm sàng, công bố ứng dụng khiến người bệnh bỏ điều trị các biện pháp truyền thống như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị là có tội với người bệnh. Ông Dũng cho biết thanh tra Sở Y tế sẽ sớm vào cuộc đối với thông tin cơ sở này đưa người bệnh sang Nhật chích vắc-xin.

Trả lời phóng viên Báo Người Lao Động, GS-TS Trần Văn Thuấn, Giám đốc Bệnh viện K trung ương, khẳng định không có loại vắc-xin nào chống được tất cả các loại ung thư. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trên 80% ung thư do môi trường bên ngoài nên việc có một loại vắc-xin nào đó chống được tất cả mọi loại bệnh ung thư là điều rất khó. Theo GS Thuấn, đến nay thế giới mới nghiên cứu được vắc-xin ngừa ung thư cổ tử cung (HPV) và vắc-xin ngừa viêm gan B để phòng tránh viêm gan, xơ gan và dẫn tới nguy cơ ung thư gan.

GS Trần Văn Thuấn cũng cho rằng điều trị ung thư là vấn đề phức tạp và đòi hỏi chuyên môn sâu, kết hợp đa mô thức, đa chuyên khoa mới có thể hiệu quả. Không nên dễ dàng cả tin, tốn kém tiền bạc, thời gian, đánh mất cơ hội điều trị chính thống vì lựa chọn các phương pháp chưa có cơ sở khoa học.

"Đối với bệnh ung thư, chìa khóa vàng để chữa bệnh là phát hiện sớm. Khi phát hiện sớm, người bệnh được điều trị kịp thời, đúng phương pháp thì tỉ lệ thành công rất cao. Nhiều nước thường khuyến cáo người dân khám sức khỏe tối thiểu 1-2 lần/năm để phát hiện nhiều bệnh, trong đó có ung thư. Với một số đối tượng có nguy cơ cao, có thể tầm soát dày hơn và sớm hơn" - GS Trần Văn Thuấn nói. Ông cũng khuyên người dân nên khám sức khỏe định kỳ để sàng lọc ung thư.