"Vệ sĩ" bao tay thành thủ phạm

Cắt bỏ ngón tay vì đeo... bao tay

Bé Đ.V mới gần một tháng tuổi được chuyển đến cấp cứu bệnh viện trong tình trạng sốt cao, quấy khóc và bỏ bú. Kiểm tra cả phổi và các bộ phận hô hấp, bác sĩ không phát hiện thấy triệu chứng viêm nhiễm đường hô hấp như người nhà bé nghi ngờ. Đến khi tháo bao tay bé ra, nhóm bác sĩ trực ca cấp cứu hôm ấy giật mình khi thấy một đầu ngón tay của bé Đ.V tím đen, bị nhiều vòng chỉ siết chặt. Cả hai bàn tay đều bốc mùi khó chịu. Lúc ấy mẹ bé V mới nhớ ra, tự dưng thấy con quấy khóc lại không chịu bú và sau đó thì sốt nên bà nội mới không cho tắm rửa, thậm chí cũng không cho con dâu lau người cho cháu vì nghi cháu bị sởi nên phải... kiêng nước!.

Cả gia đình bé V chẳng ai ngờ chính những sợi chỉ thừa từ đường may phía trong của chiếc bao tay đã quấn vào ngón tay của bé khiến bé khó chịu, vướng víu. Càng ngọ nguậy ngón tay thì sợi chỉ càng thít chặt khiến bé bị đau và quấy khóc, bỏ bú.

Bác sĩ Nguyễn Văn Lộc (nguyên PGĐ Bệnh viện Nhi T.Ư) cho biết, làn da của trẻ sơ sinh còn quá non nớt nên không thể đủ sức để chống đỡ được sự thít chặt của những sợi chỉ, nhất là ở điểm nối giữa các khớp ngón tay càng dễ chảy máu hoặc thâm tím dẫn đến hoại tử. Các bác sĩ trực cấp cứu cho bé Đ.V hôm ấy đã phải quyết định tháo khớp đốt ngón tay bị hoại tử của bé.

Một số bé có số phận may mắn hơn khi chớm có dấu hiệu thì được người nhà phát hiện và chữa trị kịp thời. Bé Mai Thu 3 tháng tuổi ở Liên Ninh, Thanh Trì (Hà Nội) bị viêm tiểu phế quản, mũi nhiều đờm đặc, bị sốt cao, theo kinh nghiệm dân gian, mẹ bé cũng không chịu lau rửa, tắm táp cho con.

Đến khi bà bác là dược sĩ đến thăm cháu ốm, tháo bỏ bớt quần áo, bao tay, bao chân để hạ nhiệt cho cháu mới phát hiện bên tay trái của Mai Thu bị các sợi chỉ quấn chặt, tím cả đầu ngón tay giữa và ngón trỏ bắt đầu có dấu hiệu tím bầm. “Sau đó, bác sĩ kê đơn cho cháu uống thuốc và chủ yếu dùng kem bôi nên ngón tay cháu mới trở lại bình thường được. Cũng may là cháu không sao, nếu không tôi ân hận cả đời”, chị Nguyễn Thị Liên mẹ bé tâm sự.

Cổ chân cũng thành “tật”... ngấn

Y tá Nguyễn Văn Thuyết (Khoa Ngoại, bệnh viện Nhi T.Ư) cho biết, trong số những ca bệnh nhi được chuyển đến điều trị bệnh liên quan đến bao tay, bao chân, nhiều trường hợp điều trị khỏi nhưng vẫn để lại ngấn ở đốt ngón tay hoặc cổ tay, cổ chân. Những cháu bé đeo bao tay 3 - 4 ngày không thay, lại bị sợi chỉ thít vào ngón thì có đến 70% là sẽ để lại tật nhẹ là ngấn tròn trên vùng ta bị tổn thương.

Nếu không thay bao chân cho trẻ thì để lại tật nhẹ là những ngấn tròn trên vùng da bị tổn thương

Gần đây nhất là cháu Phạm Tú Anh mới được 4 tháng tuổi phải vào điều trị trong bệnh viện vì bị sợi dây chun ở bao chân thít vào cổ chân phải khiến mạch máu bị cản trở lưu thông gây bầm tím nặng nề. Mẹ cháu, chị Võ Thị Hằng (Sóc Sơn, Hà Nội) kể: “Chiếc bao chân đó cũng hơi cũ, bị tuột chỉ, hôm đó tôi thay cho cháu cái quần thun hơi bó, khi kéo quần ra thì bao chân cũng tuột luôn ra nhưng sợi dây chun lại bị tuột ra và vướng vào cổ chân cháu.

Đang nửa đêm nên tôi cũng không để ý, mấy ngày sau đó trời lại lạnh nên tôi cũng không tắm cho con, cũng chẳng ai phát hiện ra. Đến khi thấy cháu tự dưng quấy khóc, mẹ tôi mới kiểm tra khắp người cháu thì mới phát hiện ra cổ chân cháu bị tấy đỏ, sưng lên rồi”. Điều trị khỏi xong thì chân bên phải của Tú Anh cũng bị tật thành hình cái ngấn khá sâu xung quanh cổ chân.

Một số trường hợp bị dây chun của bao chân, bao tay thít vào da trong quãng thời gian ngắn, được điều trị kịp thời thì thường không để lại tật. Ông Nguyễn Văn Thuyết cho biết, hầu hết những trường hợp trẻ bị sợi chun thít vào cổ chân, cổ tay khó bị hoại tử do mạch máu ở cổ tay lớn. Những sợi chun này chỉ làm giảm lưu thông máu. Nhưng nếu trẻ đã bị sợi chỉ, sợi chun thít vào ngón tay thì rất dễ dẫn đến hoại tử. Hầu hết những ca cấp cứu, điều trị bệnh liên quan đến hoạt tử, bầm tím do bao tay, bao chân đều do nguyên nhân từ sự vô ý, không biết cách chăm sóc con của gia đình.

Mang bao tay có hại cho trẻ sơ sinh

Đó là nhận xét của các chuyên gia nhi khoa. Bác sĩ Nguyễn Văn Lộc cho rằng, phần lớn các bậc cha mẹ đều cho rằng đeo bao tay là cách bảo vệ đôi tay non nớt của trẻ hữu hiệu nhất. Nhưng trên thực tế, đó là một cách “trói buộc” đôi bàn tay, làm giới hạn các hoạt động ngón tay của trẻ. Nó cũng sẽ gây trở ngại cho việc phát triển cảm giác, cảm nhận của trẻ khi chạm vào các đồ vật xung quanh.

Các nghiên cứu y khoa cho thấy, những trẻ sơ sinh sớm được thoát khỏi cảnh đeo bao tay thường có khả năng nắm giữ, túm các vật xung quanh và có phản xạ tay tốt hơn các bé có thời gian đeo bao tay kéo dài nhiều tháng.

Các chuyên gia cảnh báo, dù là bao tay bằng chất liệu dệt bông, len hay bất kỳ chất liệu nào khác thì các sợi vụn đều có thể rơi rụng bên trong chiếc găng tay, rất dễ bị cuốn vào các ngón tay của bé. Những sợi bông, vải này sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tuần hoàn máu ở các ngón tay, nếu phát hiện không kịp lúc, sẽ gây hoại tử ngón tay của trẻ và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Theo lời khuyên của TS Nguyễn Văn Bàng (Bệnh viện Bạch Mai), người lớn không nên để trẻ sơ sinh đi bao tay để trẻ có thể phát triển cảm giác, cảm nhận khi sờ vào các vật. Trừ trường hợp bé chào đời vào mùa đông giá rét thì nên đi bao tay để giữ ấm cho trẻ nhưng phải thường xuyên thay và nên tận dụng mọi lúc có thể để tháo bỏ bao tay cho bé (những ngày nắng ấm, trong phòng điều hoà...).

Làn da của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và yếu ớt nên nguyên tắc mặc đồ cho trẻ bao giờ cũng là những chất liệu mềm, thoáng mát như cotton, len sợi, thun... Đồng thời, tắm thường xuyên cho trẻ sơ sinh cũng là cách phòng hữu hiệu nhất với những bệnh liên quan đến hoại tử, bầm tím da.