Vì sao chảy máu mũi ?

Chảy máu mũi, hay còn gọi là chảy máu cam, là tình trạng chảy máu từ niêm mạc mũi ra mũi trước hoặc chảy ra mũi sau xuống họng. Tại VN chưa có thống kê về tình trạng này. Tại Hoa Kỳ, có khoảng 60%-70% dân số ít nhất một lần trong đời bị chảy máu mũi nhưng chỉ 10% trong số đó cần can thiệp của y tế.

Trẻ cần được khám khi có triệu chứng chảy máu mũi. Ảnh: N.DUNG

Gặp ở mọi lứa tuổi

Niêm mạc mũi rất dễ chảy máu vì vùng này có nhiều mạch máu tập trung và mạng lưới mao mạch cung cấp rất dày. Chảy máu mũi có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp hơn cả là trẻ em từ 3-8 tuổi. Chảy máu mũi thường được chia làm hai nhóm dựa vào nơi mà máu chảy ra. Trong đó, chảy máu mũi trước chiếm 90% các trường hợp. Máu thường chảy ra từ các mạch máu ở khu vực phía trước cửa mũi. Chảy máu mũi trước thường là dễ kiểm soát ngay tại nhà hoặc ở cơ sở y tế. Còn chảy máu mũi sau thì hiếm gặp hơn, thường gặp ở những người lớn tuổi. Trong trường hợp này, máu chảy ra từ những động mạch ở phần phía sau của mũi. Những trường hợp này thì phức tạp hơn và thường đòi hỏi phải nhập viện để được điều trị.

Hầu hết các trường hợp chảy máu mũi không dễ xác định được nguyên nhân. Thường gặp nhất là do chấn thương. Có thể là chấn thương ở bên ngoài mũi, như bị đập vào mặt hoặc ở phía trong mũi, như do ngoáy mũi hoặc do bị không khí lạnh kích thích liên tục. Chảy máu mũi có thể là kết quả của những bệnh ẩn phía sau, chẳng hạn như bệnh máu không đông có thể dẫn đến chảy máu, do sử dụng những loại thuốc làm loãng máu như warfarin hoặc aspirin. Bệnh về gan cũng có thể làm máu khó đông. Bất thường về mạch máu hoặc ung thư trong mũi là hai nguyên nhân hiếm gặp của hiện tượng chảy máu mũi. Cao huyết áp cũng có thể gây chảy máu mũi.

Coi chừng nuốt máu

Hầu hết người bị chảy máu mũi rơi vào trường hợp chảy máu mũi trước nên chỉ cần thực hiện vài bước để làm ngưng chảy máu. Trước tiên, khi thấy máu đột ngột chảy ra, người bệnh cần bình tĩnh và ngồi thẳng. Sau đó, cúi đầu nhẹ về phía trước vì tư thế ngửa ra sau chỉ làm cho bệnh nhân nuốt phải máu. Tiếp đến là bóp cả hai cánh mũi lại bằng ngón cái và ngón trỏ trong vòng 7-10 phút. Nhổ ra tất cả máu chảy xuống miệng. Ở trẻ nhỏ sẽ khó khăn hơn vì nếu không làm vậy có thể trẻ sẽ ói ra máu. Có thể lặp lại động tác trên nếu vẫn còn chảy máu. Sau 2-3 lần mà máu vẫn chảy thì nên đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để được khám và xử lý.

Phụ huynh cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế khi máu vẫn tiếp tục chảy sau khi bóp mũi 7-10 phút, đã thực hiện 2-3 lần hoặc bệnh nhân bị chảy máu mũi tái phát nhiều lần trong thời gian ngắn. Ngoài ra, khi  bệnh nhân chảy máu mũi kèm theo một trong các biểu hiện sau cũng nên đến cơ sở y tế ngay như bị hoa mắt, choáng váng hoặc gần như hôn mê, tim đập nhanh hoặc khó thở, khạc hoặc nôn ra máu, bị phát ban hoặc nhiệt độ cơ thể tăng trên 38,5ºC.