Tăng nội dung sạch cho trẻ trên mạng xã hội

Theo số liệu khảo sát được Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển Bền vững (MSD) công bố mới đây, có tới 63,8% số trẻ em cho biết các em"tự học qua thông tin, tài liệu trên mạng xã hội - MXH" về các kiến thức và kỹ năng ứng phó với các rủi ro từ MXH; học từ nhà trường 56,4%; từ cha mẹ 51,2%; từ bạn bè 46,4%; từ anh chị em 38,1%... Chỉ có 29,1% là học từ các tổ chức hướng dẫn và 21% từ các cuộc hội thảo, diễn đàn.

Với tốc độ phát triển và phổ biến internet khá cao ở Việt Nam, giới trẻ, đặc biệt là trẻ em, đã tiếp xúc với các kênh MXH từ rất sớm. Các MXH lớn như Facebook, X (Twitter), Instagram… về nguyên tắc chỉ cho người từ 13 tuổi trở lên sử dụng. Nhưng đó là theo nghĩa người dùng có tài khoản chính thức nhưng thực tế rất khó kiểm soát được trẻ em ở độ tuổi dưới 13, thậm chí những trẻ ở độ tuổi mầm non, tiểu học "chơi" MXH bằng tài khoản của phụ huynh. Cũng theo số liệu của MSD, có tới 83,9% trẻ em được khảo sát có sử dụng điện thoại và 86,1% có sử dụng MXH.

Đã đến lúc cần báo động khi rất nhiều trẻ em ngày nay ít xem phim hoạt hình, phim cổ tích… mà mê mải dán mắt vào những nội dung trên TikTok, Shorts (YouTube). Đó là những định dạng video dọc (phù hợp với màn hình điện thoại) và có thời lượng cực ngắn chỉ ít phút rất hấp dẫn trẻ. Các nền tảng này lại cung cấp nhiều hiệu ứng rất bắt mắt trẻ em và nhiều chủ kênh có óc sáng tạo làm ra những nội dung hấp dẫn. Điều nguy hiểm hơn là về nội dung trên các kênh MXH mà trẻ em hay xem. Đa số là dễ dãi, thậm chí "xàm xí" nhưng lại dễ hiểu, dễ tiếp thu đối với trẻ em. Và đặc biệt là nhiều kiến thức sai lệch, thậm chí độc hại… đang được khá nhiều kênh truyền tải tràn lan.

Có lẽ bây giờ, người lớn phải chấp nhận thực tế để có cách xử lý cho hợp tình, hợp thời. Thay vì tập trung tìm cách ngăn cấm trẻ em tiếp cận với MXH (điều hầu như không thể), các bậc phụ huynh cần tận dụng lợi thế của MXH, tập trung nghĩ cách giáo dục con trẻ một cách lành mạnh, đúng đắn. Các tổ chức đoàn đội và cơ quan giáo dục liên quan tới trẻ em cần phải nhập cuộc chơi, cung cấp lên MXH nhiều nội dung bổ ích, phù hợp và theo cách của trẻ em. Song hành với đó là những nỗ lực "dọn cỏ độc, rác rưởi" làm lành mạnh hóa MXH.