Thách thức sống còn của xe điện

Xe chạy bằng điện (EV) là một xu thế toàn cầu hướng về tương lai. Xe EV được đánh giá là đóng một vai trò trung tâm trong mục tiêu giảm mức phát thải khí hiệu ứng nhà kính xuống bằng zero (0) vào năm 2050.

Tích hợp nhiều ứng dụng hơn xe xăng

Trong thời gian qua, người dân Việt Nam đã quen dần với hình ảnh những chiếc ô tô, xe máy chạy ứng dụng gọi xe công nghệ được phủ màu sơn xanh. Đó không phải chỉ là màu xe để phân biệt mà là biểu tượng của sự thân thiện với môi trường.

Theo ông Liu Xueliang, Tổng Giám đốc BYD Auto khu vực châu Á - Thái Bình Dương, công nghệ xe năng lượng mới NEV đang dần trở thành xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên phát triển bền vững hơn bất kỳ công nghệ nào khác. Xe điện VinFast cũng xuất hiện ngày càng nhiều hơn trên đường phố. Tại Mỹ, hình ảnh những chiếc xe mang logo VinFast đầu tiên chạy trên đường cũng bắt đầu hành trình làm quen với người dân nước sở tại, nơi mà hãng xe điện Tesla thống lĩnh. Năm 2022, BYD đã dừng dây chuyền sản xuất xe xăng (mà hãng bắt đầu sản xuất từ năm 2003) để tập trung cho xe điện. Năm 2023, hãng này đã sản xuất được hơn 6 triệu chiếc xe năng lượng mới. Từ tháng 7-2022, VinFast đã ngưng sản xuất các mẫu xe xăng để dồn lực cho xe điện. Châu Âu hướng mục tiêu trở thành một lục địa trung hòa khí hậu vào năm 2050. Ủy ban châu Âu (EC) đã đưa ra các đề xuất luật mới để đạt được mục tiêu này. Nhiều đề xuất trong số đó nhắm đến lĩnh vực di chuyển. Bà Miapetra Kumpula-Natri, một thành viên người Phần Lan tại Nghị viện châu Âu, cho biết: "Vận tải chiếm gần một phần tư lượng khí thải nhà kính của châu Âu, do đó việc thúc đẩy giao thông điện đóng vai trò quan trọng để đạt được các mục tiêu về khí hậu".

Hãng VinFast đã sớm tích hợp nhiều ứng dụng AI vào xe điện của mình. Tại Triển lãm Điện tử Tiêu dùng CES 2024 ở Las Vegas (Mỹ), VinFast đã giới thiệu với thế giới khái niệm xe điện mới và mẫu xe mini eSUV VF 3 mới, xe đạp điện DrgnFly. Cũng tại triển lãm, VinFast đã gây ấn tượng với công nghệ MirrorSense, chỉnh gương tự động bằng ứng dụng AI đầu tiên do VinFast Auto và VinAI phát triển, đã được trao giải thưởng Innovation Award Honoree cho hạng mục Công nghệ xe và giải pháp di chuyển tiên tiến của CES 2024. MirrorSense có thể phát hiện chính xác vị trí đầu của người lái và hướng nhìn của mắt với độ chính xác 10 mm, từ đó tự động điều chỉnh vị trí các gương tương ứng. Công nghệ này có thể được tích hợp liền mạch vào các phương tiện di chuyển thông minh với Hệ thống camera giám sát người lái.

Sạc pin dùng chung

Khác với xe xăng dầu, thách thức sống còn của xe điện là pin với yêu cầu là dung lượng lớn, chạy được xa, an toàn tối đa và tiện dụng cho người dùng.

Với hãng BYD, những phát minh công nghệ của hãng giúp tăng thêm giá trị của xe NEV. Năm 2020, pin phiến mỏng Blade Battery của BYD ra đời và được đánh giá là một trong những loại pin ô-tô an toàn hàng đầu trên thế giới. Pin Blade Battery theo hãng BYD công bố không chỉ chống cháy nổ cao, mà còn có độ bền tới 3.000 lần sạc và tới lúc đó vẫn còn nạp được 85% dung lượng pin. Một năm sau khi giới thiệu nền tảng ô-tô thuần điện e-Platform 3.0, năm 2022, BYD ra mắt công nghệ Cell-to-Body (CTB) tích hợp pin vào khung xe tạo sàn phẳng, không chỉ giúp khung xe thêm cứng cáp, mà còn mở rộng được không gian bên trong xe.

Pin vẫn luôn là thành phần quan trọng sống còn của một chiếc xe điện. Không chỉ cần có hiệu năng, hiệu suất cao mà pin còn phải có khả năng tái chế cao. Theo trang ChargeMap, việc tái chế và tái sử dụng pin xe điện khi hết hạn một cách thận trọng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đáng kể lượng khí thải nhà kính. Độ bền của pin xe điện đã được cải thiện đáng kể nhờ những tiến bộ công nghệ mới nhất, giúp kéo dài tuổi thọ của pin. Pin lithium-ion, loại pin phổ biến trong xe điện, hầu hết có thể tái chế và ít cần bảo dưỡng. Tuổi thọ của pin xe điện thay đổi tùy theo cường độ và loại sử dụng. Nhiều chuyên gia khuyến cáo nên thay pin khi pin chỉ còn 70% khả năng tiết kiệm năng lượng. Đối với pin xe điện thông thường, tuổi thọ hoạt động trung bình là từ 8 đến 10 năm. Tuổi thọ của pin cũng được đo bằng chu kỳ sạc/xả, trung bình khoảng 1.250 chu kỳ, theo nhà sản xuất.

Thị trường ô tô điện ở Việt Nam từ năm 2024 sẽ sôi động hơn, có tính cạnh tranh cao hơn. Tuy nhiên, trạm sạc chính là một trong những trở ngại lớn nhất vì mỗi thương hiệu một công nghệ, một chuẩn pin, chuẩn sạc riêng, vào thời điểm hiện nay hầu như không thể dùng chung trạm sạc. Trở ngại về sạc pin ô tô điện có thể khắc phục nếu như có được thiết bị chuyển đổi để dùng chung trạm sạc nhanh chuẩn. Trong thời gian gần đây, hãng xe điện Tesla đã triển khai thí điểm ở Mỹ và một số nước châu Âu việc dùng trụ sạc Supercharger dành cho xe Tesla để sạc các loại xe điện của các hãng khác thông qua đầu chuyển đổi.