Chống chất độc da cam bằng âm nhạc

Chuyên gia kinh tế kiêm nhạc sĩ Hồ Hải Quang muốn đánh động dư luận về hậu quả của chất độc da cam tại Việt Nam mà nhiều người có thể đã quên mất. Theo ông, chúng ta đang đứng trước vấn đề pháp lý về tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại mà mọi người phải đấu tranh để một ngày nào đó người Mỹ sẽ nhận thức và sửa chữa những sai trái do họ gây ra.

Ba cách tiếp cận

Ban tổ chức “Những ngày Việt Nam” dự kiến một loạt hội thảo và biểu diễn văn nghệ do ông Quang và ông Claude Vĩnh San (con trai của vua Duy Tân) đồng chủ trì lần này, sẽ trở thành ngày hội quy mô quốc tế hằng năm nhằm tạo dư luận quần chúng giống như sức ép quốc tế đòi Mỹ ngưng ném bom trong thời chiến tranh ở Việt Nam. Mục tiêu mà Orange DiHoxyn nhắm tới không chỉ là quyên tiền giúp nạn nhân chất độc da cam ở Việt Nam, điều mà ông Quang cho là chưa đủ. Cuộc chiến đấu lần này là nhằm đòi hỏi người Mỹ phải thức tỉnh, sửa chữa sai lầm và bù đắp bằng nhiều triệu USD. Theo ông, âm nhạc giống như đòn bẩy góp phần đạt được mục tiêu nói trên.

Trên hết, Orange DiHoxyn xem vấn đề nhân đạo như lối vào chính giúp thấu hiểu nỗi đau của nạn nhân chất độc da cam, cảm hóa bằng tình người nói chung, không phân biệt chính kiến, tôn giáo và dân tộc. Theo ông Quang, vấn đề chất độc da cam ở Việt Nam là vụ tai tiếng lớn có sức lay động sâu xa trong lòng người trên toàn thế giới. Cách tiếp cận thứ nhì về mặt chính trị là nhằm đoàn kết để hình thành tiếng nói chính trị và pháp lý căn cứ trên nền tảng của vấn đề nhân đạo nói trên. Cuối cùng, về mặt văn nghệ, ông Quang chọn âm nhạc vì đó là cách bày tỏ sở trường của ông với đông đảo quần chúng và mong rằng các loại hình nghệ thuật khác, chẳng hạn như hội họa, điện ảnh... cùng phối hợp trong cuộc đấu tranh chung này. Tập phim tài liệu Cuộc chiến chưa kết thúc dài 22 phút 30 giây do đạo diễn Canada Bruno Bouliane thực hiện tại Việt Nam trong năm 2007 cũng đã được trình chiếu tại Réunion vào tối 22, 23 và 24-10. Cùng với nhiều hoạt động khác, hội thảo và hòa nhạc truyền thống Trung Quốc và Việt Nam sẽ được tổ chức vào ngày 28 và 30 -10 với sự hiện diện của vợ chồng nhạc sĩ -ca sĩ Trần Quang Hải và Bạch Yến.

Cây guitar là vũ khí

Nhật báo Le Quotidien de la Réunion hồi đầu tháng 10 có bài viết về chân dung của Hồ Hải Quang với tựa đề “Anh hùng guitar chống chất độc da cam”, dẫn lời của đạo diễn Pháp nổi tiếng Francois Truffaut ca ngợi ông như là một trong những người đầu tiên du nhập nhạc rock vào nước Pháp. Ông Quang đã cùng với Stevie Wonder, Pierre Perret, Franc Alamo trình diễn chung trong đêm ca nhạc chống chiến tranh Việt Nam tại nhà hát L’Olympia ở Paris hồi năm 1963. Cái tên Hồ Hải Quang cũng có lần xuất hiện chung trong chương trình biểu diễn của ban nhạc The Beatles.

Sinh năm 1944 tại vùng sông nước Nam Bộ nhưng lưu lạc sang thành phố Argentan - Tây Bắc Pháp. Lúc ấy, ông mới 8 tuổi, trong khi cha mẹ còn ở Việt Nam. Một người anh của ông sang Đức và người anh khác tên Sonny đến thành phố Samur miền Trung Tây Pháp. Sau đó, vốn có năng khiếu âm nhạc, Hồ Hải Quang cùng Sonny đàn và hát trong các quán rượu tại Samur – nơi có căn cứ lính Mỹ đóng tại Pháp. Vào năm 1957, một người lính Mỹ đã tặng cho anh em ông một số đĩa nhạc rock và ông bắt đầu chơi loại nhạc này từ đó. Năm 1959, anh em ông đã sáng tác phần âm nhạc trong bộ phim Giả biệt Philippines của đạo diễn Jaques Rozier – bộ phim được trình chiếu tại Liên hoan Phim Cannes. Nhưng ông bỏ nghiệp cầm ca năm 1963 và theo học ngành kinh tế với lý do “làm sao tôi có thể chơi nhạc rock của người Mỹ khi máy bay B52 còn dội bom trên quê hương tôi”. Ông từ Pháp sang sinh sống tại đảo Réunion từ năm 1990 và làm việc tại Đại học Réunion. Sau khi về hưu năm 2006, ông lại quay sang chơi guitar, xem nó như một vũ khí trong cuộc đấu tranh vì nạn nhân chất độc da cam Việt Nam.