Bóng đá hiện đại: "Số 9" truyền thống đang dần mất

Ferdinand và Shearer thời còn thi đấu tại Newcatle

Ông Les Ferdinand - HLV và là cựu tiền đạo nổi tiếng một thời của bóng đá Anh - đã có một số nhận xét, đánh giá khi hồi tưởng lại vị trí "số 9" quen thuộc trong bóng đá truyền thống. Ông cho rằng vị trí tiền đạo trung tâm và tiền đạo cấm hiện nay không còn nhiều mối liên kết, xu hướng khuôn mẫu tiền đạo hiện đại được hỗ trợ tối ưu từ dàn tiền vệ giữa.

Chiếc áo "số 9" – niềm mơ ước ngày xưa

Khi còn là một đứa trẻ, Les Ferdinand đã có tố chất của một tay săn bàn chính hiệu. Ông cùng chúng bạn vẫn thường vẽ khung thành trên những bức tường và thay phiên tập sút bóng, ghi bàn. Ước mơ lớn nhất lúc ấy của Ferdinand và các bạn đồng lứa là được khoác chiếc áo số 9 như một tiền đạo trung tâm.

Khi được yêu cầu chuyển từ vị trí thủ môn sang tiền đạo trung tâm của đội bóng trường Christopher Wren, Ferdinand đã ghi một cú hat-trick và nghiệp "Quần đùi áo số" bắt đầu vận vào ông. Thi đấu trong màu áo tuyển trường cùng ông lúc ấy còn có cựu danh thủ Dennis Wise từng một thời nổi danh cùng CLB Chelsea.

Ferdinand và Shearer hiện nay

Đối với cựu tiền đạo 51 tuổi này, "Người ngoài hành tinh" Ronaldo của Brazil và "Thiên nga vùng Utrecht" Marco Van Basten của Hà Lan là 2 cầu thủ tượng trưng cho vị trí số 9 đúng nghĩa. Trong sự nghiệp của mình, ông may mắn được thi đấu bên cạnh các danh thủ nổi tiếng như: Kevin Gallen, Teddy Sheringham, Jurgen Klinsmann hay Peter Beardsley nhưng có lẽ đối tác thành công và ăn ý nhất chính là cựu đội trưởng tuyển Anh Alan Shearer khi còn thi đấu tại CLB Newcastle United.

Khi Shearer gia nhập Newcastle sau mùa Euro 1996, cặp đôi tiền đạo này đã tạo thành công lớn khi cùng phối hợp và tạo cơ hội ghi bàn cho nhau. Họ đã ghi được 49 bàn thắng cho Newcastle trong mùa giải 1996-1997, là kỷ lục cao nhất trong mùa giải năm đó. Ferdinand ghi tổng cộng 50 bàn trong 84 trận khoác áo Newcastle.

Thời điểm đó, nếu Shearer ở giữa thì Ferdinand sẽ xuống biên và tạt bóng, nhưng cả hai lúc nào cũng sẵn sàng lập công. Các danh thủ Sheringham và Beardsley cũng sẽ hành động tương tự nếu cùng thi đấu.

"Số 9" truyền thống đang dần mất

Cặp đôi "song sát" rất nổi tiếng trong lịch sử Ngoại hạng Anh như Toshack và Keegan, Rush và Dalglish, Sutton và Shearer hoặc Cole và Yorke… chính là những cặp tiền đạo ăn ý, từng một thời khuynh đảo giải Ngoại hạng trong nhiều mùa bóng liên tiếp. Khác với Harry Kane của Tottenham, Romelu Lukaku của M.U hay Alvaro Morata của Chelsea bây giờ, sự hỗ trợ của họ có xu hướng đến từ hàng tiền vệ Dele Alli (Tottenham), Henrikh Mkhitaryan (M.U) hoặc Eden Hazard (Chelsea), điều đó tạo cơ hội cao hơn trong việc ghi bàn. Họ không có sự liên kết chính thức với nhau như các tiền bối trong lịch sử Giải Ngoại hạng trước đây.

Có lẽ đó là lý do tại sao vị trí tiền đạo trung tâm không còn thu hút và quyến rũ như trước. Rất nhiều cầu thủ trẻ hiện nay đang khao khát trở thành "số 10" theo khuôn mẫu của Lionel Messi với phong cách rê dắt bóng qua hai hoặc ba hậu vệ đối phương để ghi bàn, chứ không phải là "số 9" chơi với mục đích của mình, giữ bóng phối hợp cùng đồng đội và sau đó xâm nhập khu vực 5m50 để kết thúc đối thủ.

Les Ferdinand cũng cho rằng cầu thủ bây giờ muốn cố gắng ghi bàn từ vạch 16 m bởi vì nó sẽ tạo nhiều tuyệt phẩm và thú vị hơn so với những tiền đạo có lối đá cổ điển như ông, Alan Shearer và Ian Wright. Tiền đạo Man City Gabriel Jesus còn giữ một chút hơi hướng chơi với vị trí tiền đạo lùi, là một trong số ít các cầu thủ trẻ hiện nay còn giữ được phong cách thi đấu cổ điển đó.

"Đó chính là những cái nhìn sâu sắc trong phong cách thi đấu hiện đại. Với vai trò là Giám đốc bóng đá tại CLB Queens Park Rangers, tôi đã nghe rất nhiều kiến nghị về việc huấn luyện cầu thủ của CLB có thể thi đấu rộng khắp phần sân đối phương. Họ di chuyển dạt sang hai cánh hoặc chơi lùi sau tiền đạo cấm… nhưng đó chưa hẳn là một vị trí "số 9" cổ điển", Les Ferdinand cho biết.

Duy trì "di sản" bằng đào tạo trẻ

Một đội bóng sẽ trở nên nhàm chán nếu có quá nhiều "số 10" cùng thi đấu trên sân, bóng đá sẽ mất đi nét đẹp của môn thể thao tập thể khi các tiền đạo chỉ chăm chú vào việc nhận bóng, rê dắt và ghi bàn theo phong cách riêng của mình. Aguero, Lukaku hay Morata là những tiền đạo xuất sắc hiện nay, tuy nhiên họ chỉ mạnh khi có cơ hội được phô diễn kỹ năng của mình. Tiền đạo tuyển Anh Harry Kane là một trong những "số 9" có lối đá truyền thống khi anh có thể ghi bàn trong mọi tình huống và với bất cứ bộ phận nào trên cơ thể (trừ tay).

Sẽ rất thú vị khi xem những tiền đạo này làm gì, phối hợp ra sao với một đối tác thực sự chứ không phải chỉ đứng một mình trước bóng và cố gắng xuyên thủng hàng thủ bằng tài năng và nỗ lực riêng.

Bóng đá luôn phát triển, trước kia vị trí tiền vệ phòng ngự (thu hồi bóng) chưa được công nhận chính thức cho đến khi danh thủ người Pháp Claude Makelele và Nemanja Matic từng giành danh hiệu cho Chelsea bởi lối đánh chặn hiệu quả từ xa. Tuy nhiên, lối đá đó sẽ trở nên nhàm chán và thực dụng trong mắt người xem – những tín đồ túc cầu giáo khó tính.

Gánh nặng ghi bàn của vị trí "số 10" sẽ được giảm bớt nếu vai trò chuyền bóng làm tường và luân chuyển bóng của "số 9" truyền thống được hồi sinh. Các HLV thời nay dù được đầu tư nguồn lực chất lượng và chiến thuật hiện đại nhưng chắc chắn họ cũng mong ước trong đội hình sẽ có một cặp đôi như D.Yorke và A.Cole của M.U những năm 1998-1999 hay Shearer và Ferdinand của Newcastle những năm 1995-1996. Đó cũng là di sản để chúng ta hướng tới việc đào tạo bóng đá trẻ hiện nay.