Bóng đá thực dụng lên ngôi

Ở lần sau cùng vòng chung kết World Cup được tổ chức với 32 đội tham dự, hầu hết các đội bóng đều nhập cuộc khá thận trọng, với 7/16 trận lượt đấu đầu tiên có kết quả hòa 0-0 hoặc chỉ thắng thua 1 bàn. Tất nhiên, thống kê này không kể đến số ít đội bóng có thực lực, vô tư tấn công và dội mưa bàn thắng, như Anh hạ Iran 6-2 hoặc Tây Ban Nha đè bẹp Costa Rica 7-1.

Số bàn thắng giảm dần ở 2 lượt trận vòng bảng sau đó tỉ lệ nghịch với mức độ quyết liệt của các trận đấu. Các "ông lớn" chủ động thắng có mức độ, thậm chí chấp nhận thất bại sau khi đã chính thức giành vé sớm (Pháp thua Tunisia, Brazil thua Cameroon, Tây Ban Nha thua Nhật) - xu hướng vẫn thấy ở những vòng chung kết trước đây và đã được gán cho cụm từ mỹ miều "toan tính chiến thuật". Tổng số bàn thắng vòng bảng năm nay (110) ít hơn so với World Cup 2018 (122) và World Cup 2014 (136) phản ánh rõ điều mà các nhà cầm quân buộc phải dùng khi nghĩ đến chiến lược đường dài.

Croatia vào bán kết 2 kỳ World Cup liên tiếp bằng lối chơi thực dụng đỉnh cao (Ảnh: REUTERS)

Giai đoạn sàng lọc nổ ra và những đội tuyển có lối chơi tấn công đẹp mắt, mang tính cống hiến cao dần rơi rụng ở các trận đấu loại trực tiếp. Tuyển Tây Ban Nha với lối chơi ban bật đẹp mắt, được đánh giá là một trong những ứng viên vô địch, dừng chân từ vòng 1/8 khi chạm trán tuyển Morocco. Brazil nổi tiếng qua lối chơi hào hoa nghệ sĩ, với những "vũ công samba" có khả năng trình diễn kỹ thuật cá nhân đỉnh cao như Neymar, Richarlison, Vinicius Junior… cũng đã phải sớm nói lời chia tay từ vòng tứ kết khi gặp tuyển Croatia.

Những đội đề cao sự chặt chẽ, tính toán khoa học trong đấu pháp chiến thuật như Argentina, Pháp, Croatia và Morocco đều vào đến bán kết. Chỉ tiếc là dù đã lựa chọn cách chơi phòng ngự phản công chủ động thay cho lối chơi phòng thủ cực đoan, cả Morocco và Croatia đều không thể làm hơn đối thủ của họ vốn vượt trội về mọi mặt, từ yếu tố con người cho đến cách nhập cuộc và duy trì sự kiểm soát trận đấu.

Cả Morocco lẫn Croatia đều sở hữu lối chơi dựa trên nền tảng kỷ luật, tinh thần đồng đội và sự tính toán khoa học, pha trộn trình độ và bản lĩnh của những ngôi sao hàng đầu thế giới. Chính lối chơi pha trộn sự thực dụng cùng trình độ cá nhân của các ngôi sao đã đưa đội tuyển Croatia đến với trận chung kết ở kỳ World Cup trước, nay có thêm đội tuyển Morocco cũng đang trở thành hiện tượng của giải đấu tại Qatar đi theo con đường này.

Sau cú sốc thất bại trước Ả Rập Saudi ở trận ra quân, tuyển Argentina đã chủ động chơi chắc chắn. Họ không cần cầm bóng nhiều, sẵn sàng phòng ngự phản công trước các đối thủ khó chơi. Sự uyển chuyển trong cung cách cầm quân "biết người biết ta" của HLV Lionel Scaloni đã giúp "La Albiceleste" tiến sâu tại World Cup 2022.

Với tuyển Pháp, sự kết hợp hài hòa giữa bóng đá thực dụng và bóng đá tấn công vốn không có gì lạ lẫm, khi chính lối chơi này đã đưa họ đến với chức vô địch World Cup 2018. Dù trong đội hình có rất nhiều ngôi sao tấn công hàng đầu thế giới nhưng HLV Didier Deschamps vẫn luôn đề cao sự chắc chắn, chủ động tấn công khi đã thăm dò kỹ lối chơi của đối thủ. Không cần phải có được tỉ lệ cầm bóng vượt trội, Pháp luôn nắm chắc thế trận, chủ động phòng ngự trước mọi đối thủ và mạnh mẽ tiến bước trên con đường bảo vệ ngôi vương.