Cuộc đua Việt Nam - Thái Lan

Đến khi Thái Lan vào vòng 1/8 với chiếc vé chính thức trong khi thầy trò ông Park vào bằng chiếc vé vớt cuối cùng, sự hào hứng ban đầu của không ít CĐV Việt Nam đã nhanh chóng vụt tắt. Thậm chí, nhiều người còn quay ngoắt 180 độ: khen Thái Lan và hạ thấp sự tiến bộ vượt bậc của bóng đá Việt Nam (BĐVN) suốt năm 2018.

Ngày 14-1-2019, Báo Người Lao Động có bài viết "Bóng đá không phải mì ăn liền!", nhấn mạnh việc đánh giá sự trồi sụt của bất kỳ nền bóng đá quốc gia nào trên thế giới đều phải dựa trên cơ sở thành tích của mọi cấp độ đội tuyển cũng như năng lực quản lý, điều hành bóng đá ở quốc gia đó trong suốt quá trình dài lâu: 5, 10, 15, thậm chí 20 năm.

Nhớ lại hơn 20 năm trước, trên sân nhà Hàng Đẫy (Hà Nội), đội tuyển BĐVN đã hạ Thái Lan 3-0 ở trận bán kết Tiger Cup 1998 (tiền thân AFF Cup). Người hâm mộ BĐVN khi đó cũng hoan ca và quên rằng đội hình Thái Lan thiếu vắng cầu thủ số 1 Đông Nam Á Kiatisak. Chỉ hơn nửa năm sau, khi đầy đủ lực lượng, Thái Lan đã thắng lại Việt Nam 2-0 trong trận chung kết SEA Games 1999 tại Brunei. Sau đó, Thái Lan tiếp tục vô địch Tiger Cup 2000 trong khi Việt Nam chỉ xếp hạng 4 và càng buồn hơn vì tài năng của "thế hệ vàng" Huỳnh Đức, Hồng Sơn, Hoàng Bửu, Hữu Thắng, Công Minh... đã qua bên kia sườn dốc.

Sự góp mặt của 4 ngôi sao đang chơi bóng ở nước ngoài như Dangda (10) và Chanathip (18) giúp Thái Lan mạnh mẽ hơn tại Asian Cup 2019 Ảnh: REUTERS

Khi đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup 2008 cũng là thời điểm bóng đá Thái Lan bước vào giai đoạn hụt hơi sau hơn 15 năm thống trị Đông Nam Á. Thành tích của Thái Lan lúc đó còn sau cả Singapore, Malaysia. Thế nhưng, với nền tảng vững chắc, họ nhanh chóng phục hồi sau khi tái cấu trúc toàn diện - từ hệ thống đào tạo trẻ cho đến hệ thống thi đấu quốc gia, đặc biệt Thai League áp dụng mô hình vận hành thành công và phát triển của Premier League (Anh). Cũng trong thời gian bóng đá Thái Lan giao thời khắc phục khủng hoảng để vươn lên tầm cao mới, 2 tỉ phú người Thái đã mua 2 CLB hàng đầu của Anh quốc. Cố tỉ phú Vichai Srivaddhanaprabha, cựu Chủ tịch CLB Leicester, không chỉ giúp CLB này vô địch Premier League mà còn thực hiện chiến lược đưa các cầu thủ trẻ Thái Lan đến đào tạo ở Leicester dưới sự chăm sóc, quản lý của các cựu tuyển thủ Thái Lan.

Ngoài ra, bóng đá Thái Lan đã bắt đầu xuất khẩu cầu thủ mà nổi bật nhất là tiền vệ tổ chức tấn công Chanathip và tiền đạo Teerasil Dangda thi đấu ở J-League. Riêng Chanathip, với 9 bàn thắng sau 31 trận cho CLB Consadole Sapporo, được trao giải cầu thủ hay nhất năm 2018 và được bầu chọn vào đội hình tiêu biểu J-League 2018.

Trong khi đó, từ Lê Công Vinh cho đến Nguyễn Công Phượng - 2 ngôi sao của BĐVN - cũng chỉ được khoác áo CLB thi đấu ở J-League 2 và không có được vị trí trong đội hình chính thức. Và một thực tế nữa cho thấy Thái Lan đã vượt lên trước Việt Nam: 10 năm qua, các cầu thủ Thái không còn qua V-League thi đấu, trong khi cho đến năm 2019, Việt Nam mới chỉ có thủ môn số 1 đội tuyển quốc gia Đặng Văn Lâm của Hải Phòng qua Thai League chơi cho Muangthong United.

Vậy giải thích như thế nào về ưu thế của BĐVN so với Thái Lan trong suốt năm 2018, từ Giải U23 châu Á cho đến Asiad cũng như AFF Cup? Có một sự khác biệt rất rõ: Bộ khung tuyển Việt Nam ở 3 giải đấu này đều là thế hệ tài năng bậc nhất của BĐVN như Quang Hải, Công Phượng, trong khi Thái Lan tham dự với 3 bộ khung khác nhau. Ngay như AFF Cup, Thái Lan cũng không triệu tập 4 cầu thủ xuất sắc nhất của họ đang thi đấu ở nước ngoài. Vậy thì nền tảng của bóng đá Thái Lan vững chắc và bền vững hơn BĐVN.

Để BĐVN bắt kịp "toàn diện", chứ chưa nói vượt qua Thái Lan, không phải là dễ và cần phải có thời gian thực hiện với một chiến lược, kế hoạch phát triển chi tiết cùng với những mục tiêu phấn đấu cụ thể.

Dù vậy, vẫn có những đánh giá ngợi khen BĐVN xuất phát từ Thái Lan kể từ sau ASIAD 2018 cho đến nay và chúng không còn mang tính ngoại giao. Bóng đá Thái Lan đã cảm nhận được hơi thở từ phía sau của BĐVN trong cuộc đua chinh phục những tầm cao mới ngoài Đông Nam Á. Tuy nhiên, nếu BĐVN ngủ quên trên chiến thắng, sự thăng hoa trong 1 năm qua sẽ như là những quả bong bóng bay rất đẹp, lung linh sắc màu nhưng cũng rất mong manh...