Hành lang kinh tế Đông Tây: Lợi ích thiết thực và lâu dài

Ở Thái Lan, bắt đầu từ Mae Sot, chạy qua 7 tỉnh: Tak, Sukhothai, Kalasin, Phitsanulok, Khon Kaen, Yasothon và Mukdahan. Ở Lào, chạy từ tỉnh Savannakhet đến cửa khẩu Dansavanh và ở Việt Nam, chạy từ cửa khẩu Lao Bảo qua các tỉnh thành Quảng Trị, Huế và Đà Nẵng.

Tổng quan về EWEC.- EWEC đa dạng về địa hình, khí hậu, có đồng bằng ven biển Mawlamyine (Myanmar), miền đất thấp và nhiều đồi núi phía Nam Bắc Thái Lan, vùng đồng bằng ẩm ướt, rừng và cây bụi Savannakhet và vùng đồi núi trung du miền Trung Việt Nam. Hoạt động thương mại của hành lang này tập trung vào 6 thành phố lớn: Mawlamyine, Phitsanulok, Khon Kaen, Savannakhet, Huế, Đà Nẵng và một số thành phố nhỏ khác. Đồng thời EWEC còn giao với một số tuyến đường huyết mạch Bắc-Nam như: Yangon-Dawei, Chiang Mai- Bangkok, Đường 13 (Lào) và Quốc lộ 1A (Việt Nam) nên có điều kiện thuận lợi để phát triển thương mại theo hướng Bắc hoặc hướng Nam đến các trung tâm thương mại lớn như Bangkok, TPHCM.

Các địa phương dọc hành lang đa số đều tương đối nghèo, chậm phát triển, đông dân cư và xa cách về mặt địa lý. Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng, công nghiệp còn hạn chế. Ngoại trừ những thành phố và thị trấn chính, các địa phương còn lại đều có mật độ dân cư thưa thớt, trình độ dân trí, khoa học công nghệ, tay nghề cũng như kỷ luật lao động thấp. Tỉ lệ nghèo đói cao, có một số lượng đáng kể dân tộc thiểu số, đặc biệt là vùng biên giới Thái Lan- Myanmar. Về đầu tư, nhìn chung lượng đầu tư nước ngoài vào các tỉnh, thành thuộc EWEC đều vào loại thấp nhất so với các tỉnh, thành khác ở quốc gia đó.

Về cơ sở hạ tầng, nòng cốt của hành lang là tuyến đường bộ từ Mawlamyine đến Đà Nẵng, dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2005. Đây là tập hợp các giao điểm của các trục Bắc Nam, gồm: Yangon- Mandalay, Chiang Mai-Bangkok, Vientiane-Savannakhet, Hà Nội - TPHCM. Tuy nhiên, nhìn chung cơ sở hạ tầng của EWEC còn yếu, đường thủy, hàng không, điện nước, các dịch vụ viễn thông đều còn hạn chế.

Nguyên tắc hoạt động của dự án: Tính liên kết.- Sự ra đời của EWEC sẽ đem lại lợi ích thiết thực và lâu dài cho các quốc gia thành viên. Nguyên tắc hoạt động của dự án này là tính liên kết: Thái Lan mở nhà máy, Lào và Myanmar cung cấp nguyên liệu, lao động từ Campuchia và Việt Nam (cụ thể là miền Trung) cung ứng các dịch vụ hậu cần và là cửa ngõ xuất khẩu. Đây là cơ hội cho các quốc gia tiếp cận tốt hơn các nguồn tài nguyên khoáng sản, hải sản và năng lượng phục vụ cho các ngành sản xuất và chế biến; tạo điều kiện phát triển cho các thành phố, thị trấn nhỏ dọc hành lang, đồng thời thúc đẩy thương mại xuyên biên giới; thu hút đầu tư từ các nguồn địa phương, khu vực và thế giới; phát triển các hoạt động kinh tế mới thông qua việc sử dụng hiệu quả không gian kinh tế và hình thành khu vực kinh tế xuyên quốc gia; mở cửa cho hàng hóa của Lào, Thái Lan và Trung Quốc thâm nhập vào các thị trường đầy tiềm năng của Nam Á, Đông Á, châu Âu và châu Mỹ. Ngoài ra, hành lang còn là môi trường để thử nghiệm các chính sách kinh tế mới, đặc biệt là ở Myanmar, Việt Nam và Lào. Quan trọng hơn nữa, EWEC có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch do tính chất vừa thống nhất, vừa đa dạng. Có nhiều địa điểm du lịch, phong phú về loại hình: di tích lịch sử, văn hóa, sinh thái... Tuy nhiên, hiện nay khai thác du lịch trên EWEC chủ yếu vẫn là du lịch đường không, chỉ có một số tuyến du lịch đường bộ Thái-Lào-Việt (Caravan) là tương đối phát triển nhưng không thuận lợi lắm vì bất đồng về phương tiện đi lại.

Cuộc họp nội các chung hai nước Việt Nam - Thái Lan diễn ra vào ngày 20-2 tại Đà Nẵng lần này có một ý nghĩa rất lớn đối với quá trình phát triển của EWEC. Và như thế, đương nhiên tác động không nhỏ đến quan hệ hợp tác giữa hai nước mà trong đó Đà Nẵng là địa phương chịu trách nhiệm duy trì mối quan hệ thông qua vai trò của mình trong EWEC. Đà Nẵng cũng đã đề xuất 4 nhóm vấn đề để dự án EWEC phát triển.

Ngoài ra, Đà Nẵng còn đề nghị Việt Nam, Lào, Thái Lan cùng xây dựng hệ thống các trung tâm thương mại, siêu thị dọc tuyến hành lang này.