Hương và “dã vị” chồn hương

Nhật báo Pháp đầy uy tín Le Monde viết: “Chồn hương là một con vật có tài nguyên phong phú. là thú ăn thịt (nó có họ hàng với con linh cẩu), chồn hương có cả một kho báu ở giữa hai cẳng sau. Ở đó có một túi xạ mà các hãng làm nước hoa săn tìm với giá cao. Cái mùi hương nặng được sử dụng hết sức hữu hiệu để bào chế những lọ nước hoa đắt tiền.

Con chồn hương có thói quen cọ mình vào thân cây ở châu Phi cũng như ở châu Á để đánh dấu lãnh thổ của nó. Chính cái thói quen này đã làm hại nó bởi vì cánh thợ săn dễ dàng tìm ra chúng. Từ đó, mua bán mùi hương con vật đáng thương này phồn thịnh từ thế kỷ này sang thế kỷ khác, được đưa sang tận phương Tây qua con đường Ai Cập và Venice (Ý). Nó quý đến mức, thời cách mạng 1789 Pháp, giới quý tộc thường tẩm mùi hương của nó vào găng tay “cho nó sang”.

Giờ đây, thời bệnh SARS, con chồn hương bị kết án tử hình. Châu Âu đã từng hỏa thiêu hàng trăm ngàn con bò vì bệnh bò điên thì nay, Chính phủ Trung Quốc (TQ) vừa hạ lệnh thiêu hủy 10.000 con chồn hương để chặn đường lây lan bệnh SARS. Cho dù công ước Washington năm 1973 về mua bán động vật mắc nguy cơ tuyệt chủng có đề cập tới chồn hương, yêu cầu bảo vệ nó như bảo vệ các loài thú quý hiếm khác, con chồn hương đang lâm vào cửa tử. Thế là Brigitte Bardot, “quả bom sex” màn bạc Pháp thời “60” giờ đây chỉ lo bảo vệ thú vật, đã gửi thư đến Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, yêu cầu hủy bỏ lệnh tiêu diệt chồn hương vì chúng là “nạn nhân vô tội”. Bà Bardot không quên lưu ý rằng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói cho tới nay “vẫn chưa có chứng cớ rõ ràng hay bằng chứng khoa học cho rằng chồn hương lây bệnh SARS cho con người”.

Nhật báo The Straits Times của Singapore lưu ý bạn đọc về một thói quen khó bỏ của người Hoa ở đại lục. Đó là ăn thịt chồn hương, một món ăn được liệt vào danh sách “Dược thực đồng nguyên” tức là món ăn có hoạt  tính của dược phẩm.Đặc biệt vào mùa đông, người Hoa không cứ gì ở Quảng Đông mà ở Bắc Kinh cũng vậy, thích dùng nó để tăng cường sức đề kháng. Cả mấy trăm năm qua, không ai nghĩ rằng nó có thể gây bệnh mà lại là cái bệnh SARS khủng khiếp từng gây ra cái chết cho 349 người và khoảng 5.300 người bị nhiễm phải nhập viện chữa bệnh khẩn trương hồi mùa Xuân năm ngoái ở Trung Quốc. Mãi đến tháng 8 năm rồi, những kỷ niệm đớn đau đó mới tàn phai và chính quyền TQ cho phép tái mua bán 54 loại thú nhập từ nước ngoài, trong đó có con chồn hương.

Vấn đề vẫn còn gây tranh cãi hiện nay là liệu chồn hương có phải là thủ phạm gây ra bệnh SARS? Theo tờ báo Singapore kể trên, dư luận ở TQ về con chồn hương không thống nhất. Tờ báo dẫn lời giáo viên Phan Văn Tấn ở Quảng Châu: “Tôi không nghĩ rằng ngẫu nhiên bệnh SARS tái phát đầu tiên từ Quảng Châu. Đã đến lúc chúng ta phải từ bỏ thói quen ăn thịt rừng vì lợi ích sức khỏe của ta”. Tuy nhiên, anh công nhân xây dựng Lã Vi Cường cho rằng chuyện ăn thịt rắn, thịt chồn hương đã thuộc về truyền thống “dã vị” (nấu nướng thịt rừng). Cũng giống như ma túy, mại dâm chúng ta đâu đã xóa được chúng đâu. Rất khó bỏ”. Nhưng các nhà khoa học khẳng định rằng con vi rút sao chép ngược (coronavirus) tìm thấy trong con chồn hương giống đến 99,8% về mặt gien con vi rút tìm thấy trong cơ thể bệnh nhân họ La ở Quảng Châu.