Thẻ vàng, thẻ đỏ, trong bóng đá và những điều bạn chưa biết

Xuất hiện lần đầu tiên

Trong vòng chung kết Cúp Bóng đá thế giới năm 1970 tại Mexico, FIFA đã quyết định áp dụng thẻ vàng, thẻ đỏ. Mục đích: Làm cho cầu thủ, huấn luyện viên và khán giả dễ hiểu hơn các quyết định của trọng tài liên quan đến cảnh cáo và đuổi cầu thủ phạm lỗi khỏi sân. Trước đó, khi muốn cảnh cáo hoặc truất quyền thi đấu của cầu thủ phạm lỗi, trọng tài phải gọi anh ta ra và nói: “Tôi đuổi anh vì lý do...” rồi báo cho đội trưởng của anh ta biết. Với những người cùng sử dụng ngôn ngữ như trọng tài thì không sao, nhưng những người nói khác thứ tiếng thì đây là cả một vấn đề. Hơn nữa, huấn luyện viên và khán giả chẳng hiểu gì cả. Vì thế khi chiếc thẻ vàng và thẻ đỏ ra đời, nó đã được nhiều người hoan nghênh. Năm 1970, không có cầu thủ nào bị nhận thẻ đỏ, nhưng năm sau, tại Đức 5 cầu thủ đã phải rời sân vì những chiếc thẻ đỏ của những “ông vua sân cỏ”. Cầu thủ đầu tiên trên thế giới phải nhận thẻ đỏ là Carlos Caszely của đội tuyển Chilê, bị đuổi ở phút thứ 67 trong trận đấu với đội tuyển Cộng hòa Liên bang Đức ngày 14-6. Người rút thẻ là trọng tài người Tây Ban Nha tên là Babacan làm nảy sinh một vấn đề: Rút ra một chiếc thẻ là quá dễ dàng và nhanh chóng, nên trọng tài không có nhiều thời gian để suy nghĩ trước khi đi đến quyết định cuối cùng.

Cầu thủ phải nhận thẻ đỏ sớm nhất

Đó là José Batista của đội Uruguay. Cầu thủ này bị đuổi sau 53 giây thi đấu trong trận Uruguay gặp Scotland ngày 13-6-1986, quyết định này do trọng tài người Pháp Joel Quiniou đưa ra. Cầu thủ “dũng cảm” này chỉ kịp chạm bóng đúng một lần khi xoạc bóng từ phía sau đối với cầu thủ Gordon Strachan và trọng tài đã không ngần ngại cho cầu thủ này “đi tắm sớm”.

Trọng tài nên cất thẻ đỏ ở đâu?

Ngày nay, trọng tài thường được khuyên là nên để thẻ trong túi khó lấy nhất để dành thời gian suy nghĩ trước khi ra quyết định cuối cùng. Trên áo của trọng tài có hai túi, một bên phải, một bên trái. Các trọng tài thuận tay phải được khuyên nên để thẻ vàng trong túi áo trái vì tay phải dễ thò vào túi áo trái hơn, còn thẻ đỏ nên để trong túi áo phải hoặc túi quần soóc sau hông càng tốt.

Trọng tài có bao giờ quên thẻ?

Đôi khi. Ví như trong mùa giải hạng II ở Pháp năm trước trong trận đấu ở Nancy, được truyền trực tiếp trên kênh Eurosport. Một cầu thủ phạm lỗi nặng, trọng tài chạy lại lục tìm túi áo trái, áo phải, rồi túi quần soóc lúc này mọi người vẫn nghĩ trọng tài đang chọn loại thẻ sẽ rút ra. Chỉ đến khi ông trọng tài “đãng trí” này chạy vào chỗ trọng tài bàn thì mọi người mới vỡ lẽ ra là ông ta quên. Tất nhiên trọng tài bàn thì làm sao có thẻ được, vậy là phải sử dụng cách “cổ điển”: Gọi cầu thủ phạm lỗi lại, tranh luận với anh ta một hồi, giải thích những lý do khiến anh ta bị phạt, rồi “hét toáng” lên cho mọi người biết quyết định của mình!

Thẻ được làm bằng gì?

Ban đầu thẻ được làm bằng giấy bristol, loại giấy này có thể sử dụng được khi trời mưa và chống được ẩm mốc khi tiếp xúc với mồ hôi của trọng tài. Nhưng hiện nay, loại thẻ làm bằng chất liệu nhựa plastic do Thụy Sĩ sản xuất được FIFA “tín nhiệm” để cung cấp cho 450 trọng tài quốc tế nằm trong sự kiểm soát của mình. Loại thẻ này có ưu điểm là có chia sẵn các ô ghi thứ tự số áo của các cầu thủ, và trọng tài chỉ cần đánh dấu vào đó. Tuy nhiên, số áo của các cầu thủ hiện nay quá cao có khi lên đến 99 và không theo thứ tự nào nên nhiều trọng tài tự làm thẻ cho mình để dễ bề sử dụng.

Có phải học cách rút thẻ?

Có. Quyết định của trọng tài cần phải được tuân thủ trong mọi trường hợp nên mỗi khi rút thẻ, động tác của trọng tài phải chính xác và dứt khoát, thể hiện tính nghiêm túc. Trọng tài phải giơ thẻ lên cao để cho cầu thủ, ban lãnh đạo hai đội và khán giả nhìn thấy rõ. Thời điểm rút thẻ cũng có ý nghĩa quan trọng. Các trọng tài Anh thường dành thời gian suy nghĩ nhiều hơn các trọng tài nước khác trước khi ra quyết định cuối cùng.

Trọng tài viết gì sau khi rút thẻ?

Thời gian, tên, số áo cầu thủ phạm lỗi và lỗi (viết tắt) mà cầu thủ ấy mắc. Ví dụ, ở Anh khi trọng tài ghi “ASC” nghĩa là “hành động phi thể thao”, “C” là “khạc nhổ”, “SF” là “phạm lỗi thô bạo”... Có 7 lý do khiến cầu thủ có thể bị đuổi khỏi sân, đó là: phạm lỗi thô bạo (ví dụ vào bóng nguy hiểm), hành vi phi thể thao, khạc nhổ, đốn ngã trái phép, ngăn chặn cơ hội ghi bàn của đối phương bằng tay, sử dụng lời lẽ khiếm nhã với đối phương và trọng tài vụ cuối cùng là thẻ vàng thứ hai.