Thiếu nữ tự làm hại bản thân để thu hút sự chú ý

Chiều 18-3, tại hội thảo truyền thông với chủ đề "Rối loạn nhân cách ranh giới", bác sĩ Nguyễn Hoàng Yến, Phòng tâm thần nhi - vị thành niên, Viện sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), đã chia sẻ về một ca bệnh có hành vi tự làm hại bản thân vì căn bệnh này.

Tự làm hại bản thân để "giải tỏa"

Bệnh nhân là thiếu nữ 14 tuổi, đang học lớp 8 (ở Hà Nội), nhập viện trong tính trạng cắt tay, cáu gắt, buồn chán. Bệnh đã biểu hiện 3 năm qua, bệnh nhân rối loạn hành vi, cảm xúc dao động, có hành vi tự sát, làm hại bản thân, trên tay có 4 vết rạch 3-4 cm.

Theo mẹ bệnh nhân, con gái trưởng thành bình thường, không có tiền sử lạm dụng thuốc.

Trước đó, con có học lực khá giỏi, tính tình vui vẻ, không có xích mích với bạn bè. Tuy nhiên, trong gia đình bố mẹ hay cãi vã.

Khoảng 3 năm nay, áp lực trong học tập, bố mẹ thường mâu thuẫn, căng thẳng khiến bệnh nhân cảm thấy bức bối ức chế, khó kiềm chế cảm xúc, dễ nổi nóng, cáu gắt với mọi người.

Người nhà nhận thấy cảm xúc bệnh nhân thay đổi thất thường, lúc vui vẻ nói cười, có lúc ngồi khóc một mình.

Bệnh nhân bướng bỉnh, không vâng lời người lớn, thiếu tập trung xao nhãng học tập nên học lực dần sa sút. Bệnh nhân thường tự gây sự vô cớ với bạn bè trên lớp, cáu gắt mắng chửi em gái.

Bệnh nhân cho biết bản thân lo sợ bị bỏ rơi, dễ trở nên cáu gắt, bùng nổ cảm xúc khi nghĩ rằng người khác tỏ sự coi thường hay muốn làm tổn thương mình.

Dần dần, bệnh nhân thu mình, trầm tính hơn, ít giao tiếp với người thân, bạn bè trước mà kết bạn với các bạn bè trên mạng chia sẻ điều tiêu cực.

Qua mạng internet, bệnh nhân thành lập nhiều nhóm với mục tiêu chia sẻ với nhau những tiêu cực và hướng dẫn cách giải tỏa cảm xúc bằng việc tự gây thương tích.

Tại bệnh viện, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị rối loạn hành vi trầm cảm có hành vi tự sát có hành vi tự hủy hoại, hướng đến rối loạn nhân cách ranh giới có hành vi tự sát. Sau khi được điều trị, bệnh nhân có cảm xúc ổn định hơn, hợp tác điều trị hơn, không có hành vi bất thường.

Ai dễ mắc rối loạn nhân cách ranh giới?

Bác sĩ Lê Công Thiện, Trưởng Phòng tâm thần nhi – vị thành niên (Viện Sức khỏe tâm thần), cho biết rối loạn nhân cách ranh giới là một rối loạn tâm thần ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều chỉnh cảm xúc.

Bệnh này phổ biến ở thanh thiếu niên, chiếm 11% ở bệnh nhân tâm thần ngoại trú và lên đến 50% ở bệnh nhân nội trú.

Nguyên nhân mắc chứng bệnh này là do di truyền; thay đổi dẫn truyền thần kinh; rối loạn phát triển não bộ hoặc do môi trường sống.

Biểu hiện lâm sàng đó là người bệnh luôn có suy nghĩ bị bỏ rơi. Thậm chí, nổi giận không đáng có khi kế hoạch bị thay đổi, hay phải hủy bỏ cuộc hẹn.

Hành vi tự hủy hoại hay làm hại bản thân, cố gắng tự tử thường xảy ra khi chia tay một mối quan hệ hay mất việc làm, thất bại trong trường học… cũng là một trong những biểu hiện của rối loạn nhân cách ranh giới phổ biến.

Bệnh nhân còn có thể đánh bạc, tiêu tiền một cách vô độ, ăn uống vô độ, lạm dụng chất kích thích, quan hệ tình dục không an toàn, lái xe thiếu thận trọng…

Bác sĩ Thiện cảnh báo nhiều người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới không biết mình mắc bệnh. Bệnh nhân thường đến cơ sở y tế trong giai đoạn của một đợt rối loạn tâm thần khác, bao gồm rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn liên quan đến stress hoặc rối loạn sử dụng chất kích thích.

Các bác sĩ khuyến cáo khoảng 6 tháng/lần, nên cho trẻ thăm khám các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Trên thực tế, từ 8-10% người có hành vi làm tổn thương hoặc đe dọa tự sát đã tự sát hoàn thành. Do đó, người nhà cần phát hiện các hành vi bất thường của thanh thiếu niên để đưa đi điều trị.