Thỏa thuận nhỏ giữa căng thẳng lớn

Đoàn đàm phán của hai bên đã đạt được sự nhất trí về một thỏa thuận khung để triển khai những gì đã thỏa thuận ở lần đàm phán trước đó tại TP Geneva - Thụy Sĩ. Như thế có nghĩa là điều hai bên đạt được không phải là một thỏa thuận thương mại tổng thể và bao trùm!

Đạt được thỏa thuận mới về việc thực hiện thỏa thuận cũ - có thể thấy được qua đó mức độ ít ỏi và kém thực chất của kết quả lần đàm phán này giữa Mỹ và Trung Quốc. Tác động đáng kể nhất của nó là giúp giảm bớt căng thẳng trong xung khắc thương mại song phương. 

Kết quả vòng đàm phán chỉ động chạm tới thuế quan bảo hộ thương mại và những biện pháp chính sách hai bên mới áp dụng đối với nhau, cụ thể là Mỹ áp thuế 55% đối với hàng hóa Trung Quốc và Trung Quốc áp thuế 10% đối với Mỹ - gần như mức Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trong cái gọi là "Ngày Giải phóng" trước khi hai bên sa vào vòng xoáy áp thuế đối ứng cao ngất ngưởng.

Kết quả cụ thể khác nữa là Trung Quốc nới lỏng hạn chế xuất khẩu kim loại hiếm và đất hiếm sang Mỹ, đổi lại phía Mỹ nới lỏng hạn chế xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao và nối lại việc cấp thị thực nhập cảnh cho sinh viên Trung Quốc du học, tu nghiệp ở Mỹ. Kết quả đàm phán này không có hiệu lực ngay mà còn phải chờ lãnh đạo cao cấp nhất của hai bên phê duyệt.

Tất cả những điều trên giúp tạm chấm dứt vòng xoáy leo thang căng thẳng. Tuy nhiên, nhiều mắc mớ cốt lõi và mang tính nguyên tắc giữa hai nước lâu nay về hợp tác kinh tế và thương mại nói riêng, trong tổng thể mối quan hệ song phương nói chung đều không được đề cập trong đàm phán ở London - bao gồm Mỹ thâm hụt thương mại với Trung Quốc, bù trợ xuất khẩu, bảo vệ sở hữu bản quyền trí tuệ và bí quyết công nghệ, rào cản thương mại phi thuế quan. 

Chừng nào chưa giải quyết được ổn thỏa và lâu bền những vấn đề trên, Mỹ và Trung Quốc chưa thể có được thỏa thuận thương mại toàn diện và bao trùm, có hiệu lực ổn định lâu dài. Cạnh tranh chiến lược trên mọi phương diện giữa Mỹ và Trung Quốc càng quyết liệt thì mọi thỏa thuận thương mại hai bên đã đạt được càng dễ bị đổ vỡ.

Chút hòa dịu đạt được này cho thấy hai bên có thể hòa giải nhưng vẫn phải đi cùng nhau chặng đường còn rất xa và nhiều trở ngại. Thế nhưng xem ra, cả hai phía hiện đều không đặt mục tiêu là hướng tới cái đích hòa giải. 

Phía Mỹ thấy không khả thi và không có đủ thời gian để đàm phán với phía Trung Quốc do ông Donald Trump chỉ lãnh đạo nước Mỹ gần 4 năm nữa và không ai biết sau đấy nước Mỹ sẽ ra sao. Trong khi đó, Trung Quốc không thật sự tin cậy Mỹ cũng như không thể không nhận thấy ông Donald Trump thường dễ dàng thay đổi quan điểm chính sách, hơn nữa không thể bảo đảm thỏa thuận đạt được với ông Donald Trump sẽ vẫn có hiệu lực ổn định sau khi nhà lãnh đạo này mãn nhiệm.

Hai bên cần thỏa thuận ở London để thực hiện thỏa thuận đã đạt được trước đó ở Geneva, do đó không thể loại trừ rồi đây sẽ lại cần thỏa thuận mới đạt được ở đâu đó để thực hiện thỏa thuận vừa xong ở London.