Afghanistan: Căng thẳng giai đoạn sơ tán cuối cùng

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 28-8 cam kết tiếp tục chiến dịch không kích đáp trả nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng - nhóm nhận trách nhiệm vụ đánh bom kép tại sân bay Kabul khiến 13 quân nhân Mỹ và ít nhất 170 thường dân Afghanistan thiệt mạng vào giữa tuần rồi.

"Chúng tôi sẽ tiếp tục truy lùng mọi đối tượng liên quan đến cuộc tấn công tàn bạo và bắt chúng trả giá" - Tổng thống Biden tuyên bố, sau khi nhận được thông tin tóm tắt về đợt không kích đoạt mạng 2 phần tử "cấp cao" của IS ở phía Đông Afghanistan trước đó 1 ngày.

Trước nguy cơ Kabul tiếp tục bị tấn công khủng bố trong 24-36 giờ tới, Tổng thống Biden cho biết ông đã yêu cầu giới chỉ huy quân sự tiến hành mọi biện pháp cần thiết để bảo đảm an toàn cho hàng ngàn binh sĩ Mỹ đang hỗ trợ chiến dịch sơ tán tại sân bay Kabul.

Cùng ngày, Lầu Năm Góc thông báo số binh sĩ Mỹ còn lại ở sân bay Kabul, ước tính chưa đến 4.000 người, đã bắt đầu giai đoạn rút quân cuối cùng trước thềm hạn chót ngày 31-8 mà Tổng thống Biden đã đề ra đối với chiến dịch sơ tán.

Lầu Năm Góc cho biết khoảng 6.800 người, phần lớn là công dân Afghanistan, đã được di tản khỏi Kabul trong vòng 24 giờ - tính đến sáng 28-8, nâng tổng số người được đưa ra khỏi quốc gia này lên 113.500 người kể từ khi chiến dịch được bắt đầu vào ngày 14-8.

Binh sĩ Mỹ kiểm tra những người được sơ tán tại sân bay quốc tế Hamid Karzai ở Kabul - Afghanistan ngày 28-8Ảnh: REUTERS

Ngoài công tác bảo đảm an ninh cho giai đoạn cuối của nỗ lực sơ tán, Tổng thống Biden còn đối mặt với thách thức dài hạn liên quan đến chiến lược kiểm soát hàng loạt mối đe dọa cực đoan từ Afghanistan, đặc biệt là khi Washington không còn hiện diện quân sự ở quốc gia này.

Phe chỉ trích nhấn mạnh quyết định rút toàn bộ binh sĩ Mỹ ra khỏi Afghanistan của ông chủ Nhà Trắng có thể tạo cơ hội cho al-Qaeda, IS cùng những tổ chức khủng bố khác trỗi dậy và phát động các cuộc tấn công nhằm vào Mỹ.

Về phần mình, người phát ngôn phong trào Taliban Zabihullah Mujahid ngày 28-8 chỉ trích đợt không kích nêu trên của Mỹ "là một cuộc tấn công nhằm vào lãnh thổ Afghanistan" và Washington lẽ ra nên thông báo cho Taliban trước khi thực hiện. Ông Mujahid cho biết các lực lượng Taliban đã nắm giữ một vài vị trí trong sân bay Kabul và sẵn sàng tiếp quản toàn bộ sân bay trong hòa bình ngay khi binh sĩ Mỹ rời đi.

Theo hãng tin AP, Taliban đã chặn lối vào sân bay Kabul với phần lớn người dân Afghanistan hy vọng được sơ tán trong bối cảnh hầu hết binh sĩ NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) đã rời khỏi quốc gia này, chấm dứt sứ mệnh quân sự sau 2 thập kỷ. Giới lãnh đạo phương Tây cam kết tiếp tục làm việc với Taliban để cho phép đồng minh địa phương, những người đã giúp đỡ họ trong nhiều năm qua, rời khỏi Afghanistan sau hạn chót ngày 31-8.

Cũng trong tuyên bố của mình, phát ngôn viên Mujahid cho biết Taliban đang chuẩn bị thành lập nội các mới và dự kiến công bố trong "một hoặc 2 tuần tới". Cùng ngày, báo The New York Times dẫn 2 nguồn tin mật cho biết những vấn đề liên quan đến tương lai của sân bay Kabul sau ngày 31-8 sẽ được giới chức Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và G7 (Nhóm 7 nước công nghiệp hàng đầu thế giới) thảo luận vào ngày 30-8.