Đó là nhận dịnh của ông Olivier Hanne, nhà sử học Pháp chuyên về IS. Trả lời phỏng vấn tờ La Croix, vị giáo sư trường quân sự đặc biệt Saint-Cyr tin rằng cái chết của Abu Bakr al-Baghdadi chỉ mang tính biểu tượng. "Một biểu tượng lớn vì ông ta đã tạo ra hình hài IS như hôm nay. Tuy nhiên, tác động của nó về mặt quân sự thật ra không lớn" - ông nhấn mạnh.
Ảnh hưởng không nhiều?
Theo GS Hanne, sự ra đi của al-Baghdadi, xét về mặt lãnh đạo, có thể gây ảnh hưởng nhất định nhưng không thể so sánh với cái chết của Osama bin Laden, ông trùm al-Qaeda. Tổ chức này đã lâm vào cảnh suy thoái nghiêm trọng sau khi lính đặc nhiệm hải quân Mỹ bắn chết bin Laden ở Pakistan cách đây 6 năm.
Theo phân tích của GS Hanne, cấu trúc quyền lực của IS khác với al-Qaeda. Bin Laden xây dựng tổ chức này theo kiểu kim tự tháp đặt dưới sự lãnh đạo tập trung của thủ lĩnh tối cao, tức hắn ta.
Trong khi đó, từ 2 năm nay, IS đã phân tán quyền lực về các địa phương. Các thủ lĩnh tại chỗ tự tổ chức chiến đấu chống lại Iraq và liên minh quốc tế chống IS do Mỹ cầm đầu mà không cần ông trùm cầm tay chỉ việc.
Đại thánh đường al-Nuri ở Mosul - nơi al-Baghdadi xưng vương cách đây 3 năm - bị IS phá hủy trước khi rút luiẢnh AP
Nếu trước đây, IS thường tiến hành những chiến dịch quân sự quy mô lớn do al-Baghdadi trực tiếp chỉ huy thì từ năm 2015 đến nay, y không còn kiểm soát 100% tổ chức. Lý do: IS mất dần lãnh thổ, al-Baghdadi giao cho các thủ lĩnh địa phương trách nhiệm tự bảo toàn lực lượng trong khu vực của mình.
Thỉnh thoảng, al-Baghdadi tổ chức những cuộc họp bàn phương án chiến đấu chung do y chủ trì. Thế nhưng, sau khi thoát nạn vì bị máy bay Mỹ ném bom hồi năm 2014 lúc đang họp khiến mấy chục cộng sự chết thảm, al-Baghdadi càng rút sâu vào bí mật, tránh xa những cuộc họp địa phương.
Một lý do nữa để tin rằng cái chết của al-Baghdadi không ảnh hưởng nhiều đến tổ chức là IS không sùng bái cá nhân ông trùm này như al-Qaeda từng coi bin Laden là thánh sống.
Một số dư luận cho rằng hiện giờ IS như rắn mất đầu, nội bộ xâu xé tranh giành quyền lãnh đạo khiến tổ chức này sẽ sớm tiêu vong. GS Hanne đã bác bỏ dư luận này. Theo ông, ngay cả khi al-Baghdadi còn sống, các phe phái của IS cũng từng đấu đá nhau chí chóe, đặc biệt từ năm 2013 đến 2015.
Có một điều tréo ngoe là từ khi khá nhiều thủ lĩnh IS ở địa phương chết vì bom đạn Mỹ và đồng minh, việc kế thừa chức vụ thủ lĩnh các cấp diễn ra êm thắm hơn. Người ta thăng chức mau hơn mà không cần đấu đá lẫn nhau chí chết. Riêng chức danh "quốc vương Hồi giáo" có lẽ đã có người thừa kế. Theo nguyên tắc tổ chức có từ thời trung cổ, "quốc vương" mới được chọn theo di chúc của người tiền nhiệm lúc còn sống. Al-Baghdadi có lẽ đã tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc này.
Mịt mờ tung tích
Rất hiếm người vừa bị cho là đã chết vừa được coi là còn sống như Abu Bakr al-Baghdadi. Tin đồn về số phận của tay trùm IS liên tục lan truyền kể từ lần xuất hiện hiếm hoi và đầu tiên của y trước tín đồ Hồi giáo năm 2014 tại TP Mosul - Iraq nhưng toàn là những thông tin không được kiểm chứng độc lập.
Mới đây, ngày 11-7, tức 2 ngày sau khi chính quyền Baghdad tái chiếm Mosul, tổ chức phi chính phủ SOHR (Đài Quan sát Syria về nhân quyền, có trụ sở ở London - Anh) khẳng định al-Baghdadi đã chết dựa theo nguồn tin cấp cao nội bộ IS ở tỉnh Deir Ezzor. Thế nhưng, giám đốc SOHR nói không rõ y chết bao giờ, trong hoàn cảnh nào.
SOHR cho biết sau khi cuộn băng ghi lời hiệu triệu của al-Baghdadi được phát đi hồi tháng 11-2016 - thời điểm quân đội Iraq bắt đầu tấn công Mosul, không có dấu hiệu nào cho thấy y còn sống. Liên minh chống khủng bố IS do Mỹ cầm đầu không xác nhận thông tin này.
Trước đó, ngày 16-6, Bộ Quốc phòng Nga loan báo máy bay Nga đã tiêu diệt al-Baghdadi và hàng trăm chiến binh IS gần Raqqa, "thủ đô" IS ở Syria, hồi cuối tháng 5-2017. Tuy nhiên, ngày 17-7, Dmitri Peskov, người phát ngôn của Điện Kremlin, tuyên bố: "Thông tin mà chúng tôi nhận được có nhiều chi tiết mâu thuẫn, các cơ quan tình báo của chúng tôi đang rà soát lại". Tóm lại, tay trùm này có thể đã chết nhưng không chắc.
Trong khi đó, ngày 14-7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis tuyên bố với báo giới: "Tôi không thể xác nhận hay phủ nhận thông tin về cái chết của al-Baghdadi. Nếu biết, tôi sẽ nói cho quý vị nghe. Chúng tôi coi y vẫn còn sống vì hiện tại, chúng tôi không thể chứng minh điều ngược lại".
Tình báo Iraq cũng tin rằng tay trùm IS chưa chết. Hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) dẫn lời Tổng cục trưởng Tình báo và Chống khủng bố Abu Ali Basri thuộc Bộ Nội vụ Iraq tiết lộ trên báo địa phương al-Sabah: "Al-Baghdadi vẫn còn sống, đang trốn ở Syria trong một khu vực ngoài Raqqa".
Lahour Talabani, Cục trưởng Chống khủng bố của chính phủ khu vực Kurdistan ở miền Bắc Iraq, cũng phán như đinh đóng cột: "99% al-Baghdadi vẫn còn sống ở phía Nam Raqqa. Đừng quên rằng y xuất thân từ al-Qaeda. Al-Baghdadi có kinh nghiệm đầy mình trong việc trốn tránh các cơ quan an ninh".
Tài chính kiệt quệ
Có một điều chắc chắn là sau khi mất 60% đất đai, "vương quốc Hồi giáo" của al-Baghdadi đang kiệt quệ về tài chính. Theo HIS Markit, công ty Anh chuyên phân tích thông tin kinh tế và tài chính, các nguồn thu nhập của IS đang sụt giảm nghiêm trọng. Doanh thu hằng tháng quý II/2017 của IS đã giảm đến 80% so với cùng kỳ năm 2015, từ 81 triệu USD chỉ còn 16 triệu USD.
Ludovico Carlino, chuyên gia của IHS Markit, giải thích: "Các nguồn thu tài chính của IS đang giảm liên tục, gồm nguồn thu từ sản xuất dầu lửa, thuế và các hoạt động phi pháp khác". Trong đó, doanh thu từ dầu lửa giảm 80%, thuế giảm 79%. Việc mất TP Mosul cũng như các khu vực có dầu lửa ở Raqqa và Homs - Syria đã ảnh hưởng lớn đến kinh tế IS.
Kỳ tới: Vẫn chưa lụn bại?
và quét mã QR
Bình luận (0)