Anh chuẩn bị cho kịch bản Brexit không thỏa thuận

Trong trường hợp hai bên không tìm được tiếng nói chung về vấn đề này, nguy cơ về một Brexit (Anh rời EU) không thỏa thuận sẽ không còn là chuyện xa vời. Các nhà đầu tư lo ngại một kịch bản như thế sẽ tác động tiêu cực đến các thị trường toàn cầu và làm tổn thương nền kinh tế thế giới.

Kể từ khi nhậm chức hôm 24-7, ông Johnson đã không ít lần cảnh báo nếu EU tiếp tục từ chối tái đàm phán về thỏa thuận Brexit, Anh sẽ ra khỏi EU vào hạn chót ngày 31-10 tới mà không có thỏa thuận nào. Đòi hỏi lớn nhất của nhà lãnh đạo này chính là loại bỏ điều khoản "chốt chặn", dẫn đến phản ứng giận dữ của Cộng hòa Ireland và sự bất bình của các thành viên EU.

Nếu Anh rời EU trong lúc Cộng hòa Ireland vẫn tiếp tục là thành viên của khối này, đường biên giới giữa Ireland và Bắc Ireland về cơ bản sẽ trở thành đường biên giới "cứng", dẫn đến phải thiết lập các trạm kiểm soát. Vì thế, theo Reuters, điều khoản "chốt chặn" được xem là chính sách bảo hiểm nhằm ngăn sự quay trở lại của các trạm kiểm soát dọc biên giới trên bộ dài 500 km nói trên, vốn bị xóa sổ theo một thỏa thuận năm 1998. Theo điều khoản này, Anh vẫn sẽ ở lại liên minh thuế quan cho đến khi hai bên tìm được giải pháp nhằm tránh một đường biên giới cứng giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland. 

Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ Anh phản đối viễn cảnh nước này vẫn tiếp tục bị ràng buộc bởi các quy định và thuế quan của EU, đe dọa ngăn London tìm kiếm các thỏa thuận thương mại của riêng mình.

Hoàng Phương

Các lãnh đạo châu Âu cho biết sẵn sàng nói chuyện với Thủ tướng Johnson về vấn đề Brexit nhưng cho đến giờ vẫn khăng khăng sẽ không đàm phán lại về thỏa thuận Brexit đã đạt được với bà May nhưng bị Hạ viện Anh bác bỏ đến 3 lần. Hiện chưa có kế hoạch để hai bên gặp nhau bởi nhà lãnh đạo Anh vẫn đang tập trung vào các vấn đề đối nội.

Trước sự cứng rắn của EU, theo báo The Telegraph hôm 28-7, tân Bộ trưởng Tài chính Anh Sajid Javid dự định công bố kế hoạch chi khoảng 1 tỉ bảng Anh để bảo đảm nước này chuẩn bị tốt cho kịch bản Brexit không thỏa thuận. Cùng ngày, ông Michael Gove, được Thủ tướng Johnson chọn để lên kế hoạch cho một Brexit không thỏa thuận, nhận định mục tiêu vẫn là Anh rời khỏi EU với một thỏa thuận trong tay nhưng London phải chuẩn bị cho mọi kết cục. Theo ông Gove, rất có khả năng Anh và EU không đạt được thỏa thuận nào khác về Brexit trước hạn chót 31-10.

Dù vậy, không phải chính khách Anh nào cũng sẵn sàng cho cú sốc này. Báo Observer hôm 28-7 tiết lộ cựu Bộ trưởng Tài chính Philip Hammond đã bí mật thương thảo với Công Đảng đối lập về cách thức ngăn chặn Brexit không thỏa thuận thông qua các cuộc bỏ phiếu quốc hội. Ông Hammond đã đệ đơn từ chức không lâu trước khi ông Johnson lên nắm quyền và là người ủng hộ mạnh mẽ một Brexit có thỏa thuận để nền kinh tế không bị sốc. Thủ lĩnh Công Đảng Jeremy Corbyn cũng tuyên bố sẽ nỗ lực hết sức để ngăn kịch bản Brexit không thỏa thuận trong lúc lặp lại lời kêu gọi tổ chức trưng cầu ý dân mới về vấn đề gây tranh cãi này.