Anh điều tra báo The Guardian

Thủ tướng Anh David Cameron cáo buộc báo The Guardian làm tổn hại đến an ninh quốc gia Ảnh: PA

Hành động “nguy hiểm”

Theo ông Cameron, chính báo The Guardian cũng gián tiếp thừa nhận hậu quả của việc làm này khi đồng ý hủy các tài liệu mật do Snowden cung cấp theo yêu cầu của cơ quan chức năng. Vì thế, ông Cameron kêu gọi hạ viện thành lập ủy ban điều tra vụ việc để có hành động tiếp theo.

Ông Alan Rusbridger, Tổng Biên tập The Guardian, lên tiếng bác bỏ cáo buộc của Thủ tướng Cameron, đồng thời cho rằng quan điểm của họ đã bị hiểu sai. Ông nói với báo The New York Times: “Chúng tôi đồng ý cho tiêu hủy máy tính (tại Anh) vì biết rằng chúng tôi có thể tiếp tục đưa tin từ New York”.

Vài giờ sau phát biểu của Thủ tướng Cameron, ông Keith Vaz, Chủ tịch Ủy ban Nội vụ của quốc hội Anh, cho biết sẽ điều tra tờ báo vì hành vi đăng tải thông tin về chương trình theo dõi của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA). Tuy nhiên, ông Vaz từ chối cho biết liệu có gọi ông Rusbridger ra điều trần hay không. Tờ báo còn có thể là mục tiêu điều tra của một số ủy ban khác của quốc hội Anh, như ủy ban văn hóa, quốc phòng, tình báo và an ninh.

Phát biểu của Thủ tướng Anh được đưa ra vài ngày sau khi ông Andrew Parker, người vừa được bổ nhiệm làm giám đốc cơ quan tình báo nội địa (MI5), cho rằng những thông tin rò rỉ về các chương trình theo dõi điện tử của Mỹ và Anh đã gây ra thiệt hại to lớn, cũng như mang lại lợi thế cho bọn khủng bố. Theo báo Daily Mail, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Liam Fox cũng cáo buộc The Guardian đã có hành động khinh suất, làm gia tăng nguy cơ bị tấn công của đất nước.

Vượt quá giới hạn

Những tuyên bố và động thái nêu trên càng làm nóng hơn cuộc tranh luận lâu nay về việc làm thế nào cân bằng giữa an ninh quốc gia và sự riêng tư cá nhân tại Anh. Một số nghị sĩ và nhóm hoạt động cho rằng những chương trình theo dõi đã vượt quá giới hạn cho phép. Nỗi lo của họ tập trung vào cơ quan gọi tắt là GCHQ - bộ phận theo dõi điện tử của các cơ quan an ninh, tình báo Anh và đang có mối quan hệ chặt chẽ với người “anh em” NSA. Theo tiết lộ của Snowden, GCHQ đã tham gia vào chương trình theo dõi PRISM của Mỹ.

Cuộc đối đầu giữa The Guardian và nhà chức trách Anh gây nhiều chú ý kể từ khi bạn tình của phóng viên Glenn Greenwald, người đăng những tiết lộ “động trời” của Snowden trên báo The Guardian, bị bắt giữ tại sân bay ở London hôm 18-8. Chính phủ Anh cho biết việc bắt và thẩm vấn người này dựa trên luật chống khủng bố nhưng không ít người xem đây là hành động trả đũa Greenwald.

Ông Rusbridger sau đó tiết lộ GCHQ đã cử 2 nhân viên đến tòa soạn để giám sát việc tiêu hủy những ổ đĩa cứng được cho là chứa thông tin rò rỉ. Dù vậy, tờ báo đã chuyển một số thông tin nhận từ Snowden cho cơ quan truyền thông ProPublica và báo The New York Times (đều của Mỹ). Chính phủ Anh cũng yêu cầu The New York Times xóa bỏ tài liệu mật nhưng bị khước từ.

Edward Snowden lần đầu tiên công bố chi tiết các hoạt động theo dõi của Mỹ và Anh thông qua báo The Guardian hồi đầu năm nay. Vụ việc sau đó không chỉ gây căng thẳng trong quan hệ Nga - Mỹ xung quanh chuyện Moscow cấp quy chế tị nạn tạm thời cho Snowden mà còn khiến Washington và London rơi vào tình thế bị nhiều nước chỉ trích mạnh mẽ. 