ASEAN bàn nhiều việc hệ trọng

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 55 (AMM-55) và các hội nghị liên quan diễn ra tại thủ đô Phnom Penh - Campuchia từ ngày 2 đến 5-8. Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự những hội nghị này.

Theo tờ The Straits Times (Singapore), AMM-55 sẽ bàn các biện pháp củng cố sự thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN, cũng như hòa bình và ổn định của khu vực. Những nội dung khác của chương trình nghị sự là vấn đề ứng phó của ASEAN đối với các thách thức tại khu vực và trên thế giới, những lĩnh vực hợp tác mới, như số hóa, an ninh mạng, năng lượng tái tạo và phát triển bền vững. Ngoài ra, các bộ trưởng còn tập trung thảo luận nhiều vấn đề nóng hiện nay, như nỗ lực phục hồi sau đại dịch Covid-19, tình hình Myanmar, biển Đông, xung đột Nga - Ukraine, lạm phát tăng cao…

Trang GMA News (Philippines) hôm 1-8 dẫn nội dung bản dự thảo tuyên bố chung của hội nghị cho biết ASEAN năm nay đặt mục tiêu đạt tiến triển mới trong việc hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Tiến trình này thời gian qua chịu tác động của đại dịch Covid-19 và các cuộc đàm phán diễn ra chậm. Năm 2019, Trung Quốc và ASEAN đã hoàn thành "lần đọc đầu tiên" dự thảo văn bản đàm phán của COC.

ASEAN hy vọng "lần đọc thứ hai" sẽ hoàn tất vào cuối năm nay. Các nhà ngoại giao cho biết sẽ cần khoảng "3 lần đọc" để kết thúc đàm phán về COC. Dù vậy, vẫn còn không ít thách thức chờ đợi các nhà đàm phán thời gian tới, nổi bật là tính ràng buộc pháp lý của COC.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự đối thoại giữa các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với đại diện Ủy ban liên Chính phủ ASEAN về nhân quyền (AICHR) Ảnh: baoquocte.vn

Tình hình Myanmar cũng là một chủ đề được quan tâm nhiều tại AMM-55. Theo Bộ Ngoại giao Singapore, hội nghị sẽ thúc đẩy thực thi Đồng thuận 5 điểm của ASEAN về tình hình Myanmar nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở nước này.

Phát biểu trước thềm hội nghị, Chủ tịch Hội đồng Điều hành Nhà nước Myanmar, Thống tướng Min Aung Hlaing hôm 1-8 cam kết trong năm nay sẽ thực thi một số nội dung trong Đồng thuận 5 điểm, được các nhà lãnh đạo ASEAN thông qua vào tháng 4-2021.

Năm điểm thống nhất của ASEAN về Myanmar gồm chấm dứt ngay bạo lực, đối thoại giữa tất cả các bên liên quan, gửi viện trợ cho Myanmar, bổ nhiệm đặc phái viên ASEAN để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán và cho phép đặc phái viên ASEAN đến Myanmar.

Theo AP, AMM-55 và các hội nghị liên quan có sự tham dự của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Đây là lần thứ hai 2 quan chức này xuất hiện tại cùng 1 sự kiện trong vòng 1 tháng nhưng hiện chưa rõ họ có gặp mặt tại Phnom Penh hay không. Trước đó, hồi đầu tháng 7, hai ông Blinken và Lavrov từng dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao G20 (nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới) tại Bali - Indonesia nhưng không gặp bên lề.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cũng tham dự các hội nghị ở Campuchia và nhiều nước đang kêu gọi Bắc Kinh tăng cường nỗ lực để giúp Ukraine và Myanmar yên ổn trở lại. Dù vậy, căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung được cho là không có lợi cho các động thái ngoại giao liên quan đến 2 vấn đề trên.

Bà Susannah Patton, chuyên gia tại Viện Lowy (Úc), nhận định ASEAN đang lo ngại về tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraine đối với giá năng lượng, lương thực toàn cầu và căng thẳng leo thang giữa Mỹ - Trung Quốc. Theo bà, hội nghị là cơ hội quan trọng để Mỹ, Trung Quốc và Nga cho thấy rõ cam kết đối với an ninh và thịnh vượng của khu vực.