ASEAN kêu gọi hạ nhiệt biển Đông

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 (AMM-47) chính thức khai mạc tại thủ đô Naypyitaw của Myanmar hôm 8-8, mở đầu chuỗi các hội nghị lớn giữa ASEAN với các nước đối tác cũng như Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á (EAS) và Diễn đàn Khu vực ASEAN lần thứ 21 (ARF-21). Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các sự kiện này.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh (thứ 2 từ trái sang) tại lễ khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hôm 8-8 Ảnh: REUTERS

Phát biểu khai mạc hội nghị, Tổng thống Myanmar Thein Sein kêu gọi ASEAN tăng cường thúc đẩy việc giải quyết những tranh chấp và khác biệt bằng biện pháp hòa bình. “Những diễn biến hiện nay trên thế giới gây ra nhiều quan ngại… ASEAN cần sẵn sàng vượt qua những thách thức và mối đe dọa trong tương lai gần” -  ông Thein Sein nhấn mạnh. Nhà lãnh đạo Myanmar cũng cho rằng ASEAN cần phát huy vai trò trung tâm và chủ đạo trong xây dựng cấu trúc an ninh khu vực, trên cơ sở nâng cao giá trị của các công cụ và khuôn khổ hợp tác ở khu vực; đồng thời cần đẩy mạnh liên kết kinh tế nội khối, thu hẹp khoảng cách phát triển, xóa đói giảm nghèo, ứng phó hiệu quả với các thách thức đang nổi lên, hướng tới một Cộng đồng ASEAN phát triển bền vững. Sau 47 năm thành lập và phát triển, hơn bao giờ hết, ASEAN càng cần đề cao tinh thần đoàn kết, qua đó nâng cao uy tín và vị thế, tạo nền tảng vững chắc cho Cộng đồng ASEAN tiến bước vào một giai đoạn phát triển mới sau năm 2015.

Tại phiên họp kín, các ngoại trưởng ASEAN bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng phức tạp vừa qua trên biển Đông; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông; tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS); giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thực hiện kiềm chế, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC. Các bộ trưởng khẳng định sự cần thiết phải sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên tại biển Đông (COC) nhằm góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở khu vực. Theo dự kiến, các bộ trưởng sẽ thông qua tuyên bố chung của AMM-47 kêu gọi Trung Quốc chấm dứt những hành động phá hoại sự ổn định tại các vùng tranh chấp ở biển Đông, đồng thời thúc giục Bắc Kinh khởi động đàm phán về COC. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry dự kiến lặp lại lời kêu gọi tương tự tại ARF-21 trong ngày 10-8.

Trước đó, tại cuộc họp của Ủy ban Hiệp ước Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), các ngoại trưởng ASEAN nhấn mạnh cam kết tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình hành động tăng cường Hiệp ước SEANWFZ 2013-2014, tiếp tục thúc đẩy các nước có vũ khí hạt nhân tham gia Nghị định thư của Hiệp ước.

Điểm nóng Hoa Đông - nơi Trung Quốc và Nhật Bản đang tranh cãi về quần đảo Senkaku/Điếu Ngư - dự kiến cũng nằm trên bàn nghị sự của các ngoại trưởng ASEAN.