Basra - thành phố tuyến đầu của Iraq

Basra: Thành phố cảng phía Nam Iraq, nơi giao nhau của hai con sông Tigris và  Euphrates. Với hơn 720.000 dân, đây là thành phố lớn thứ hai của Iraq.

Thành phố chưa lành vết thương chiến tranh... .-  Khoảng hai chục người trên chuyến bay Baghdad – Basra. Mặc dù hôm nào cũng có chuyến, nhưng chiếc Boeing-737 sơn màu cờ Iraq của hãng hàng không quốc gia nước này không hề tồn tại trên giấy tờ. Từ năm 1991, toàn bộ vùng phía Nam đất nước trở thành vùng cấm bay, thành thử hành khách rất ngần ngại trên những chuyến bay trên vùng trời này. Những chiếc máy bay chiến đấu của Anh và Mỹ luôn tuần tiễu trên bầu trời và sẵn sàng nhả đạn.

Nếu như thủ đô Baghdad còn tương đối bình yên thì Basra đã có không khí chiến tranh rõ rệt. Những vết thương của cuộc chiến tranh lần trước vẫn còn hằn sâu dấu vết trên thành phố này. Đây là một khách sạn bị đánh sập đã bỏ hoang hơn mười năm nay. Kia là một ký túc xá bị thiêu trụi toang hoác các ô cửa dưới ánh trời chiều. Nếu như không có ánh lửa từ những nhà máy lọc dầu trong thành phố, ta dễ có cảm tưởng sự giàu có của Basra chỉ là huyễn tưởng. Chất thải của sự sống phơi ngay trên mặt đất bốc lên mùi hôi thối hết sức khó chịu. Những cột điện đổ ngổn ngang không ai thu dọn. Những máy nước han gỉ khô khốc. Từ hơn mười năm nay, người dân thành phố Basra chỉ có thể mua nước từ những thùng tôn 20 lít do những đoàn lừa thồ chở tới.

Bác sĩ Acram, giám đốc bệnh viện thành phố - người đã tận mắt chứng kiến những cuộc chiến tranh trước đó, nói: “Hãy nhìn những trang thiết bị này. Hội Chữ thập đỏ Quốc tế đã mất hai năm mới tái tạo được bệnh viện. Nhưng khi chiến tranh nổ ra, khả năng trúng bom là rất cao. Lúc đó, bệnh viện sẽ lại chỉ còn là một đống đổ nát thương đau như 12 năm trước”.

... Lại chuẩn bị đón một cuộc chiến tranh mới.- Bác sĩ Acram leo lên sân thượng chỉ tay về phía Kuwait. Nơi đó, sau những cồn cát xám xịt, hàng trăm ngàn lính Mỹ đã sẵn sàng chuẩn bị cho một cuộc tấn công không nhân nhượng. Chiến tranh đã ở trên ngưỡng cửa. Người dân Basra tự biết mình đang ở trên tuyến đầu của cuộc chiến tranh đó và họ không hề ảo tưởng. Các công sự được dựng tạm cách nhau không xa. Quân đội Iraq luôn trong trạng thái sẵn sàng kháng chiến. Tuy nhiên, Iraq đã chuẩn bị sẵn phương án triệt thoái khỏi toàn bộ khu vực phía Nam để bảo toàn lực lượng, tập trung bảo vệ thủ đô. Thị trưởng Basra, nguyên phó tư lệnh đội Cận vệ Cộng hòa, tuyên bố sẽ thiêu trụi thành phố trước khi quân Mỹ tràn được vào đây.

Không khí chiến tranh hiện rõ ngay cả trong khách sạn Shatt-al-Arab, được người Anh xây dựng từ hồi thập niên 1930. Ngoài những người ngoại quốc và phục vụ, nơi đây chỉ toàn những người mặc quân phục: các sĩ quan quân đội, các chính ủy, các nhân viên đội Cận vệ Cộng hòa. “Đây sẽ là mục tiêu tấn công đầu tiên khi chiến sự xảy ra. - Một người phục vụ nói. - Một mục tiêu khác là sân bay nằm cách đây không xa”.

Người Basra đã quen với chiến tranh. Họ nói về cuộc chiến sắp xảy ra như nói về một điều không thể tránh khỏi. Và họ chờ đợi cuộc chiến đó. Chờ một biển lửa từ những máy bay chiến đấu của Mỹ. Chờ một biển lửa bốc cháy từ các giếng dầu khi quân đội Iraq rút đi. Còn giờ đây, họ vẫn cố gắng duy trì một cuộc sống bình lặng như dòng nước hai con sông Euphrates và Tigris huyền thoại.