Bên lề đàm phán 6 bên ở Bắc Kinh: Mỹ - CHDCND Triều Tiên đàm phán tay đôi

Theo Tân Hoa Xã (Trung Quốc), cuộc đàm phán 6 bên đã chính thức khai mạc lúc 9 giờ sáng hôm qua (giờ Bắc Kinh) tại Phương Phi Viên, 1 trong 19 ngôi biệt thự sang trọng trong khuôn viên nhà khách chính phủ. Đại diện 6 nước Trung Quốc (TQ), Mỹ, CHDCND Triều Tiên, Hàn Quốc, Nhật và Nga ngồi quanh một cái bàn hình lục giác. Trong  bài phát biểu chào mừng quan khách, Thứ trưởng Ngoại giao TQ, ông Vương Nghị, bày tỏ hy vọng cuộc đàm phán tiến triển thuận lợi. Theo ông, bản thân cuộc đàm phán này là một bước quan trọng hướng tới việc giải quyết vấn đề hạt nhân ở Triều Tiên.

Trước khi đi vào nội dung cuộc họp, trưởng đoàn 5 bên còn lại - theo thứ tự vần A, B, C, bắt đầu từ đoàn CHDCND Triều Tiên -bày tỏ lời cảm ơn TQ đã tổ chức cuộc đàm phán này. Thủ tục kết thúc lúc 10 giờ 30. Các bên nghỉ giải lao 20 phút. Trở lại bàn làm việc, theo thứ tự vần ngược lại, từng trưởng đoàn trình bày quan điểm chính thức của mình và đưa ra các giải pháp cho vấn đề hạt nhân ở Triều Tiên. Ông James Kelly, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, là người đầu tiên phát biểu nhấn mạnh rằng  CHDCND Triều Tiên  cần phải chấm dứt hoàn toàn chương trình vũ khí hạt nhân, không thể đảo ngược và có thể kiểm chứng được. Đáp lại, ông Kim Yong-il, Thứ trưởng Ngoại giao CHDCND Triều Tiên, lặp lại quan điểm của nước ông là Mỹ phải từ bỏ các chính sách thù địch với CHDCND Triều Tiên  bằng cách ký hiệp ước không xâm lấn lẫn nhau. CHDCND Triều Tiên sẽ vẫn bảo lưu chương trình hạt nhân chừng nào mà “Washington vẫn còn là mối đe dọa”.

Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Lee Soo-hyuck, về phần mình cho biết sẽ có một loạt dự án kinh tế hợp tác diện rộng với Bình Nhưỡng sau khi chấm dứt cuộc khủng hoảng hạt nhân. Trưởng đoàn Nhật Bản, ông Mitoji Yabunaka, nhấn mạnh rằng bất cứ sự phát triển vũ khí hạt nhân nào của  CHDCND Triều Tiên là không thể chấp nhận. Trong khi đó, trưởng đoàn Nga và TQ nhấn mạnh đến sự cần thiết của việc “tiếp tục đàm phán, kiên nhẫn và bình tĩnh”.

Theo Tân Hoa Xã, bài diễn văn của phía Mỹ dài nhất tới 60 phút, của Nga ngắn nhất chỉ có 20 phút, Hàn Quốc 22 phút, Nhật 26 phút và CHDCND Triều Tiên 50 phút. Theo hãng Reuters (Anh), ông Kelly được lệnh “chỉ nghe không được khẩu chiến với CHDCND Triều Tiên”. Cuộc họp tạm ngưng lúc 1 giờ 30, tái diễn lúc 15 giờ và kết thúc lúc 17 giờ 15 phút.

Nguyễn Cao

Theo báo chí Mỹ và thông tin từ Liên Hiệp Quốc (LHQ), Washington đã đề ra lộ trình 3 giai đoạn giải quyết vấn đề hạt nhân của CHDCND Triều Tiên như sau:

Giai đoạn 1: Bình Nhưỡng cung cấp danh sách, ngừng hoạt động và cho thanh sát viên quốc tế giám sát các cơ sở hạt nhân của nước này, trở lại tuân thủ hiệp ước không phổ biến hạt nhân. Đổi lại, Mỹ và các nước khác sẽ xử sự hòa bình, sẵn sàng hỗ trợ năng lượng và viện trợ kinh tế cho Bình Nhưỡng.

Giai đoạn 2: Bình Nhưỡng thực hiện cam kết cho phép các thanh sát viên từ Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế và 5 nước thành viên Hội đồng Bảo an LHQ thanh tra không hạn chế các cơ sở hạt nhân, hợp tác đưa ra khỏi lãnh thổ tất cả các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng và số plutonium đã được tái chế.

Giai đoạn 3: CHDCND Triều Tiên hoàn thành các bước để bảo đảm loại trừ hoàn toàn, có kiểm chứng và không thể đảo ngược chương trình hạt nhân của nước này và đáp ứng các mối lo ngại khác của Washington đối với Bình Nhưỡng như việc phát triển tên lửa, các chương trình vũ khí sinh - hóa... Mỹ và các nước khác sẽ bắt đầu thương thảo một hiệp định thay thế hiệp định đình chiến năm 1953, viện trợ kinh tế, cung cấp năng lượng và giúp CHDCND Triều Tiên gia nhập các thể chế tài chính quốc tế.

. CHDCND Triều Tiên:

Theo Rodong Sinmun, tờ báo chính thức của CHDCND Triều Tiên, Mỹ “nên cho thấy rõ thiện chí thay đổi chính sách thù địch đối với CHDCND Triều Tiên bằng một hiệp định không xâm lược”, và rằng nước này sẽ không đổi việc từ bỏ “lực lượng ngăn chặn hạt nhân” với một thỏa thuận nào dưới tầm hiệp định nói trên.

. Báo Wall Street Journal (Mỹ): Trung Quốc, Hàn Quốc và Nga thống nhất lập trường cho rằng Mỹ cần chấm dứt các lời lẽ đe dọa và quan tâm đến các mối lo ngại của Bình Nhưỡng về an ninh.

. Báo Sankei (Nhật Bản): Trung Quốc và Nga chủ trương đối thoại, Hàn Quốc đặc biệt coi trọng đối thoại, Nhật nhấn mạnh sự cần thiết của đối thoại và gây sức ép.

TRÙNG QUANG