Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ hối thúc các bên tự nguyện ngưng những hành động gây thêm căng thẳng trên Biển Đông tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) ở Myanmar cuối tuần này.
Loại bỏ hành động khiêu khích
“Các khu vực kinh tế đều rất quan trọng và quá mong manh đối với bất cứ quốc gia hoặc bên nào muốn sử dụng lực lượng quân sự hay bán quân sự để trả đũa, hăm dọa hoặc cưỡng chế” - trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á Daniel Russel phát biểu tại cuộc họp báo hôm 4-8.
Theo ông Russel, vẫn có chỗ cho các bên liên quan “thực hiện một số bước tự nguyện, xác định hành động mà họ thấy lo ngại và nếu tất cả mọi người đồng ý, cần phải loại bỏ những hành động khiêu khích”.
Bước đi này có thể bao gồm tuân thủ một thỏa thuận không chiếm giữ những cấu trúc địa lý đất hay quan trọng hơn là lệnh cấm tạm thời đối với nỗ lực cải tạo các cấu trúc địa lý đang chiếm giữ.
Tàu và giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc hoạt động trái phép trong vùng biển của Việt Nam
Ảnh: REUTERS
Cùng ngày, Trung Quốc bác bỏ đề xuất “đóng băng” hoạt động ở Biển Đông mà Mỹ và Philippines đề xuất. Không ngừng lại, chính quyền Bắc Kinh còn thách thức dư luận với tuyên bố “muốn xây dựng gì thì sẽ xây” trên các đảo ở Biển Đông mà nước này đơn phương tuyên bố chủ quyền.
Vụ phó Vụ Biên giới và Hải đảo thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Dịch Tiên Lương cho rằng việc “đóng băng” không hữu ích và có thể kéo dài quá trình đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Chính sách đối ngoại kém cỏi
Mạnh miệng như thế song tạp chí National Interest (Mỹ) ngày 5-8 đánh giá cuộc phiêu lưu hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc trong vùng biển Việt Nam là “một thất bại nặng nề".
"Bắc Kinh không có thêm giọt dầu mới nào để mang về cho dân mình cũng như chẳng có thêm vùng lãnh thổ hàng hải nào mới. Ngược lại, lợi thế trong khu vực rơi vào tay Mỹ. Tình đoàn kết ASEAN được củng cố, còn chính sách đối ngoại của Trung Quốc một lần nữa cho thấy sự kém cỏi” - tờ báo viết.
National Interest cho rằng giàn khoan Hải Dương 981 không đơn giản là nỗ lực tìm kiếm dầu khí vì có nhiều nơi tốt hơn để khảo sát. Đơn cử vào ngày 19-3, Tổng Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) tuyên bố phát hiện một mỏ khí cỡ vừa ở vùng biển gần đảo Hải Nam. Tuy nhiên, việc khai thác bị đình trệ để thực hiện cuộc phiêu lưu xa hơn xuống phía Nam.
Thực tế là báo cáo của Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ năm 2013 không đánh giá cao khả năng tìm thấy nhiều dầu khí tại khu vực giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam. Vì thế, National Interest cho rằng Hải Dương 981 đang phục vụ một mục đích chính trị bởi để hoạt động với quy mô lớn như vậy cần sự hoạch định và phê duyệt ở cấp cao nhất.
Thông báo giàn khoan hạ đặt được đưa ra đúng 1 tuần trước Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Myanmar. Có lẽ Bắc Kinh hy vọng lặp lại thành công của mình như tại hội nghị này năm 2012 ở Campuchia khi sử dụng Phnom Penh để cô lập Philippines và Việt Nam về vấn đề Biển Đông.
Philippines phạt tù 12 ngư dân Trung Quốc
Một tòa án Philippines hôm 5-8 đã kết án 12 ngư dân Trung Quốc vì tội đánh bắt cá bất hợp pháp, trong đó thuyền trưởng lãnh 12 năm tù giam, còn 11 thuyền viên ngồi tù từ 6-10 năm. Ngoài ra, mỗi bị cáo bị phạt 100.000 USD trong lúc chiếc tàu cá bị tịch thu.
Theo Reuters, 12 ngư dân Trung Quốc nói trên bị Cảnh sát biển Philippines bắt giữ hồi tháng 4-2013 khi tàu cá của họ mắc kẹt tại rạn san hô Tubbataha thuộc lãnh thổ Philippines. Các ngư dân biện hộ họ tấp vào đây để tránh bão, đồng thời phủ nhận cáo buộc đánh bắt cá bất hợp pháp. Tuy nhiên, cảnh sát đã tìm thấy trên tàu xác hàng trăm con tê tê, động vật có tên trong Sách đỏ Philippines.
Luật sư đại diện cho 12 ngư dân cho biết sẽ kháng cáo. Động thái kết án này đe dọa quan hệ Philippines - Trung Quốc thêm căng thẳng, nhất là sau khi Manila nộp đơn kiện Bắc Kinh ra Tòa án Quốc tế vì yêu sách chủ quyền phi lý ở Biển Đông vào năm ngoái.
Trong một diễn biến khác, Trung Quốc đã phản đối mạnh mẽ quyết định của chính phủ Hàn Quốc tặng một tàu tuần tra 1.200 tấn và một tàu đổ bộ cho Philippines, theo báo Chosun Ilbo hôm 5-8.
Phạm Nghĩa
Tham vấn, đối thoại để giải quyết tranh chấp
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 (AMM-47) và các hội nghị liên quan diễn ra tại thủ đô Nay Pyi Taw - Myanmar từ ngày 5 đến 10-8, tập trung bàn những vấn đề khu vực và quốc tế đang quan tâm. Bên cạnh AMM-47, các ngoại trưởng ASEAN còn tham gia Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao giữa ASEAN và các đối tác (PMC), Hội nghị ASEAN và 3 nước Đông Bắc Á lần thứ 15 (APT-15), Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước tham gia Cấp cao Đông Á lần thứ 4 (EAS FMM-4) và Diễn đàn Khu vực ASEAN lần thứ 21 (ARF-21). Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh dẫn đầu phái đoàn Việt Nam tham dự các hội nghị nói trên.
Các hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao nhằm kiểm điểm sự hợp tác ASEAN, quan hệ giữa ASEAN với các đối tác trong thời gian qua, thảo luận định hướng thúc đẩy quan hệ đối tác và trao đổi những vấn đề quốc tế và khu vực đang quan tâm, đặc biệt là hòa bình và an ninh khu vực. Hãng tin Kyodo dẫn một số nguồn tin ngoại giao ASEAN cho biết tại AMM lần này, các ngoại trưởng dự kiến bày tỏ lo ngại về những diễn biến gần đây ở biển Đông, đồng thời kêu gọi các bên liên quan giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình thông qua tham vấn và đối thoại hữu nghị phù hợp với những nguyên tắc của luật pháp quốc tế. Tương tự, các ngoại trưởng dự ARF dự kiến cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại và sự hợp tác trong khu vực để xử lý những tranh chấp ở biển Đông.
Phương Võ
và quét mã QR
Bình luận (0)