Buôn lậu tiền ở biên giới Mỹ - Mexico

Các con đường thành phố Laredo thuộc bang Texas (Mỹ) tràn ngập tiền. Những tờ giấy bạc còn dính cocaine được bọc và giấu bên trong ngăn bí mật của các xe tải, xe buýt và xe hơi chạy từ thành phố này qua biên giới sang Mexico hằng ngày.

Khoản tiền mặt 24.000 USD được giấu bên trong đôi giày của một người buôn lậu tiền ở thành phố Laredo (Mỹ). Ảnh: AP

Buôn lậu kiểu cũ

Những vụ buôn lậu tiền với số lượng lớn từ Mỹ qua biên giới Mexico không phải hiếm trong thời gian qua, như vụ 3 triệu USD giấu trong sàn của một chiếc xe buýt Mexico hoặc 1,6 triệu USD trong túi xách được mang bởi những người lội qua sông Rio Grande đến Mexico. Theo báo The New York Times (Mỹ), chỉ tính riêng tại các cửa khẩu biên giới và sân bay, nhân viên hải quan Mỹ đã thu được 57,9 triệu USD tiền buôn lậu qua Mexico trong năm tài chính kết thúc hôm 30-9-2009, tăng 74% so với năm 2008.

Trong bối cảnh Mỹ siết chặt những quy định ngân hàng và mạnh tay với những kế hoạch rửa tiền tinh vi trong 35 năm qua, ngày càng có nhiều tiền thu từ hoạt động mua bán ma túy được buôn lậu qua biên giới sang Mexico bằng kiểu cũ. Các quan chức Mỹ cho rằng việc ngăn chặn hoạt động buôn lậu và rửa số tiền này đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực loại trừ các băng đảng ma túy ở Mexico, nơi làn sóng bạo lực liên quan đến tội phạm ma túy làm hơn 15.000 người thiệt mạng kể từ khi Tổng thống Felipe Calderon bắt đầu chiến dịch trấn áp loại tội phạm này vào tháng 12-2006.

Tại Mexico, những quan chức thực thi pháp luật và chủ doanh nghiệp nói chiến dịch nói trên khiến bọn buôn lậu ma túy chuyển sang những công việc kinh doanh khác để kiếm tiền hoặc rửa tiền. Ông John Feeley, một quan chức tại Sứ quán Mỹ ở Mexico, nhận định: “Đây là bước phát triển tự nhiên của hoạt động tội phạm, như những gì các băng đảng đã làm trong những năm 50 của thế kỷ trước. Bọn chúng không thể chỉ kinh doanh một sản phẩm bất hợp pháp được”.

Nỗ lực chưa đủ

Lượng tiền buôn lậu sang Mexico bị các nhà chức trách Mỹ thu giữ chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong dòng tiền chảy bất hợp pháp qua biên giới 2 nước. Cơ quan chống ma túy Mỹ (DEA) ước tính có từ 18 đến 39 tỉ USD đang được buôn lậu vào Mexico mỗi năm.
 
Ông John T. Morton, một quan chức thuộc Cơ quan Thực thi luật về nhập cư và hải quan Mỹ, thừa nhận: “Vẫn còn một lượng tiền buôn lậu lớn không được phát hiện và thu giữ. Chúng tôi đang nỗ lực đi trước một bước so với bọn buôn lậu tiền. Không may là hiện chúng tôi vẫn còn tụt lại phía sau họ”.

Trong khi đó, các nhà chức trách Mexico đang bị xem là chưa nỗ lực nhiều trong việc đối phó với nạn rửa tiền. Tại nước này, việc rửa tiền diễn ra tương đối dễ dàng. Các băng đảng ma túy vẫn mua được bất động sản, xe cộ, nữ trang và những hàng hóa xa xỉ khác bằng tiền mặt mà không có báo cáo nào về những hoạt động khả nghi này, trong lúc việc mua bán USD ngoài đường phố không bị xem là hành vi phạm tội và quy định chỉ cho phép họ đổi không quá 10.000 USD/ngày cũng bị phớt lờ. 

Mặt khác, cơ quan chuyên đối phó nạn rửa tiền thường xuyên trong tình trạng không đủ người để xử lý số vụ vi phạm tăng nhanh trong những năm gần đây. Việc trừng trị loại tội phạm này cũng không được xem trọng. Trong số 600 vụ mà cơ quan này chuyển cho công tố viên trong năm vừa qua, chỉ có 18 vụ được đưa ra tòa. Shannon K. O’Neil, một nhà phân tích tại tổ chức Hội đồng Đối ngoại ở New York, nhận định: “Chính phủ Mexico vẫn chưa có đủ năng lực để điều tra và đưa ra tòa tất cả tội phạm loại này”.