BW lấn sân CIA

Chuyện Công ty Blackwater (BW) được CIA thuê mướn bảo vệ an ninh cho các cơ sở CIA hoạt động ở nước ngoài đã được biết đến từ năm 2004. Nhưng đa số người dân Mỹ hoàn toàn mù tịt về mức độ dính líu rất sâu của BW vào công việc của CIA ở các chiến trường Iraq, Afghanistan và Pakistan. Họ không biết rằng đồng tiền họ đóng thuế đang chảy vào túi những tên lính đánh thuê đã và đang làm hoen ố hình ảnh nước Mỹ ở nước ngoài.

Như anh em một nhà

Ngày 11-12 , tờ The New York Times (NYT) dẫn lời một số cựu nhân viên BW và CIA  cho biết nhân viên BW đã tham gia sâu vào các hoạt động nhạy cảm nhất của CIA như truy sát những kẻ nghi ngờ là quân nổi dậy ở Iraq và Afghanistan và chuyên chở tù binh địch dưới thời tổng thống Bush.

Nhiều cựu nhân viên BW cho biết họ tham dự  các chiến dịch của CIA thường xuyên đến mức rất khó phân biệt đâu là ranh giới giữa CIA, quân đội và BW. Thay vì  chỉ cung cấp dịch vụ an ninh cho nhân viên CIA, nhân viên BW trở thành đối tác của CIA trong các chiến dịch bắt sống hoặc ám sát các phần tử tình nghi là quân nổi dậy ở Iraq và Afghanistan. Ngoài ra, BW cũng tham gia các chuyến bay bí mật của CIA chở những kẻ tình nghi là khủng bố bị bắt làm tù binh  sau sự kiện 11-9-2001. Nghĩa là BW đã dính líu rất sớm với CIA hơn người ta tưởng.

Những tiết lộ kể trên  cho thấy mối quan hệ giữa CIA và BW sâu sắc hơn và vượt qua sự hiểu biết của nhiều quan chức chính quyền Mỹ. Mối quan hệ này càng được thắt chặt thêm khi nhiều quan chức CIA ra khỏi ngành tham gia vào ban lãnh đạo BW. Một cựu quan chức cấp cao CIA giấu tên nói với NYT: “Có thể nói đó là mối quan hệ anh em một nhà khiến cho người ta có cảm tưởng BW là cánh tay nối dài của CIA”.

Cắt hợp đồng

Vai trò ngày càng lớn của BW trong các hoạt động bí mật của CIA khiến hạ nghị sĩ Rush D. Holt (Đảng Dân chủ), trưởng ban giám sát tình báo hạ viện, không khỏi thắc mắc. Theo ông, “việc dùng nhân viên hợp đồng trong các chiến dịch tình báo và bán quân sự là một xì-căng-đan cần được xem xét”. Ông Holt nhấn mạnh chuyện này sẽ làm cho “nhiều người khó xử”.

Tại Iraq, BW – nay đổi tên là Công ty Xe Services – từng bị chỉ trích kịch liệt vì thái độ trịch thượng của nhân viên xem thường mạng sống người dân Iraq. BW cũng bị thất thu quan trọng. Hồi đầu năm nay, Bộ Ngoại giao Mỹ đã cắt hợp đồng thuê BW bảo vệ Tòa Đại sứ Mỹ tại Baghdad sau khi nhân viên BW vô cớ bắn chết 17 thường dân Iraq năm 2007. Nguy cơ bị CIA cắt hợp đồng cũng rất lớn.

Vài tháng gần đây, mối quan hệ giữa CIA và BW đã bị soi mói trở lại sau khi tờ NYT phanh phui vụ CIA thuê nhân viên đảm trách một phần chương trình ám sát các thủ lĩnh Al-Qaeda và hỗ trợ chương trình máy bay không người lái Predator ở Afghanistan và Pakistan. Leon E. Panetta, Giám đốc CIA, đang xem xét lại các hợp đồng đã ký với BW. Tin mới nhất của hãng AP cho biết ông Panetta đã hủy bỏ hợp đồng cho phép BW gắn tên lửa vào các chiếc Predator ở Pakistan.

Nhân viên Blackwater (thứ ba, từ phải sang) chiến đấu chung với quân chính quy Mỹ ở Najaf, Iraq,  năm 2004. Ảnh: AP

Mối quan hệ CIA-BW bắt đầu từ mùa xuân năm 2002 khi Erik Prince, nhà sáng lập Công ty BW,  đề nghị cung cấp dịch vụ an ninh cho  trạm tiền phương của CIA  đóng tại khách sạn Ariana ở Kabul, thủ đô Afghanistan. Chẳng bao lâu sau, Prince ký hợp đồng cung cấp dịch vụ an ninh với Alvin B.Krongard, lúc đó là Giám đốc điều hành CIA. BW cử vài chục nhân viên ( đa số là lính biệt kích và người nhái Mỹ đã xuất ngũ) lập vành đai bảo vệ CIA ở khách sạn Ariana.

Từ chỗ bảo vệ vòng ngoài, lần hồi nhân viên BW theo sát nhân viên CIA thi hành nhiệm vụ rồi hoạt động y như nhân viên CIA. Quá trình này đã được lặp lại ở Iraq khi BW được CIA thuê lập vành đai an ninh vòng ngoài trạm công tác của CIA ở Baghdad. Nhân viên BW theo sát nhân viên CIA khi di chuyển giữa hai nước Iraq và Afghanistan. Rồi từ chỗ đi chung, họ tiến đến tác chiến chung, đôi khi phối hợp với lực lượng biệt kích hoặc người nhái Mỹ.

Trái luật

Một cựu sĩ quan CIA cho biết  năm 2005, vai trò của BW đã được mở rộng đáng kể khi phong trào nổi dậy ở Iraq lan rộng khắp nước. Sợ nhân viên CIA bị bắt cóc hoặc bị giết, CIA  cấm nhân viên rời khỏi “khu vực xanh”, đại bản doanh của quân đội Mỹ và đồng minh, nếu không có nhân viên BW đi kèm. Điều này tạo điều kiện cho nhân viên BW tham gia sâu vào các chiến dịch bí mật của CIA với tư cách là lái xe và bảo vệ.

Khi lâm chiến, trong cảnh hỗn độn, vai trò của BW, CIA và quân đội lẫn lộn, mạnh ai nấy tác chiến. Một số cựu nhân viên CIA cho biết nhân viên BW rất thích đánh nhau,  lúc nào cũng muốn tham gia trực tiếp các chiến dịch. Về mặt luật pháp, điều này hoàn toàn trái luật. Đó là vấn đề mà CIA và BW đang phải đối đầu.

Các quan chức cấp cao CIA ở Washington có biết chuyện nói trên không? Có cho phép BW tham gia các chiến dịch bí mật của CIA hay không? Hay đây là việc làm tùy tiện của cấp dưới  ở Baghdad? Theo NYT, vấn đề này chưa rõ. Chỉ biết rằng Ủy  ban Tình báo hạ viện đang điều tra vai trò của BW trong các chương trình ám sát kẻ thù của CIA. Tờ NYT cung cấp thêm những chi tiết mới về sự can dự của BW ở Iraq để hỗ trợ công tác điều tra  của ủy ban.

Kỳ tới: Sát thủ của CIA