Cái chết gây chia rẽ chính trường Mỹ

Theo đài CNN, chỉ trong vòng 2 giờ sau khi thông tin ông Scalia qua đời được công bố, các ứng cử viên tổng thống cùng giới lãnh đạo 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa ở quốc hội đã tranh cãi nảy lửa về việc liệu Tổng thống Barack Obama có nên chỉ định người thay thế hoặc chờ đợi chính quyền mới đưa ra quyết định trên.

Vấn đề này trở thành đề tài tranh luận sôi nổi trong chiến dịch tranh cử bởi nó có thể ảnh hưởng đến sự dịch chuyển cán cân quyền lực của Tòa án Tối cao Mỹ trong nhiều năm tới.

Thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ Antonin Scalia (bìa trái) tại lễ nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ hai của ông Barack Obama Ảnh: AP

Tổng thống Obama hôm 13-2 tuyên bố sẽ đề cử người kế nhiệm thẩm phán Scalia vào “thời điểm thích hợp” bất chấp ông Mitch McConnell, thủ lĩnh phe đa số của Đảng Cộng hòa ở thượng viện, nhấn mạnh công việc này nên để chính quyền kế tiếp đảm nhận. Trong động thái gây sức ép, ông McConnell kêu gọi thượng viện không nên thông qua người kế nhiệm ông Scalia cho đến khi cuộc bầu cử tổng thống kết thúc.

Đáp lại, ông Harry Ried, thủ lĩnh phe thiểu số của Đảng Dân chủ tại thượng viện, cho rằng Tổng thống Obama “có thể” và “nên” đề cử ứng viên ngay lập tức để thượng viện xem xét do vẫn còn nhiều vấn đề quan trọng cần được Tòa án Tối cao xử lý.

Thông tin thẩm phán Scalia qua đời xuất hiện ngay trước khi diễn ra cuộc tranh luận mới nhất giữa các ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa và họ không bỏ lỡ dịp này để bày tỏ lập trường chung hiếm hoi. Thượng nghị sĩ Ted Cruz cho rằng thượng viện không nên cho phép ông Obama bổ nhiệm người theo khuynh hướng tự do. Trong khi đó, tỉ phú Donald Trump thúc giục thượng viện hoãn bỏ phiếu người thay thế ông Scalia đến sau cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 tới.

Trái lại, cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, ứng viên hàng đầu của Đảng Dân chủ, cho rằng ông Obama vẫn là tổng thống Mỹ đến ngày 20-1-2017 nên có trách nhiệm đề cử thẩm phán mới và thượng viện có trách nhiệm bỏ phiếu.

Theo hãng tin Reuters, nhà lãnh đạo Mỹ hiện có một số lựa chọn trong quá trình tìm kiếm ứng viên nói trên. Đáng chú ý là trong danh sách này có bà Jacqueline Nguyen, một phụ nữ gốc Việt 50 tuổi, hiện là thẩm phán Tòa án Liên bang tại Mỹ.