Căng thẳng đối đầu giữa F-15 Eagle và Su-35

Dưới đây là những điểm mạnh, điểm yếu và cách thức tiến hành nhiệm vụ của 2 loại chiến đấu cơ này.

Cảm biến và tàng hình

Su-35 được trang bị hệ thống radar mảng pha quét điện tử thụ động Irbis-E cực mạnh với phạm vi hoạt động 400 km, đồng thời có thể chống lại các mục tiêu trên mặt đất hiệu quả. Tuy nhiên, hệ thống radar mảng pha quét điện tử chủ động APG-63 V3 của F-15 vượt trội hơn — khó bị gây nhiễu hơn, độ phân giải cao hơn và khó bị theo dõi hơn.

Su-35 tự hào sở hữu hệ thống tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại (IRST), cho phép nó xác định vị trí chung của máy bay khác trong bán kính 50 km. Điều này khá hữu ích trong việc phát hiện máy bay tàng hình ở cự ly ngắn.

F-15 không có IRST. Tuy nhiên, nó đang được trang bị bộ phận bổ sung gọi là Talon HATE giúp cung cấp IRST cho F-15 và liên kết dữ liệu với các cảm biến bề mặt và trên không khác. Thậm chí bộ phận này cho phép F-15 kết nối mạng với chiến đấu cơ tàng hình F-22 Raptor vốn sử dụng liên kết dữ liệu không phải tiêu chuẩn. Nhờ hệ thống này, F-22 có thể bay phía trước, xác định mục tiêu thù địch và gửi dữ liệu tới F-15 ở phía sau để khai hỏa.

F-15 không có khả năng tàng hình, trong khi Su-35 tàng hình được nhưng vẫn có thể bị radar hiện đại phát hiện và dễ bị tên lửa tầm xa nhắm mục tiêu.

F-15 Eagle. Ảnh: military.com

Chiến đấu ngoài tầm nhìn

Tên lửa không đối không mới nhất có thể được phóng tới các mục tiêu cách xa hơn 100 km. Không quân Mỹ tin rằng chiến đấu ngoài tầm nhìn (BVR) sẽ chiếm ưu thế trong chiến tranh trên không vào thế kỷ XXI khi tên lửa được bắn ở khoảng cách xa.

Ngược lại, không quân Nga bày tỏ sự nghi ngờ về BVR. Moscow cho rằng các biện pháp đối phó điện tử và cơ động né tránh sẽ làm giảm xác suất trúng đích đối với chiến đấu cơ cơ động xuống dưới tỉ lệ bắn trúng dự kiến ​​từ 50-70%. Mặc dù vậy, máy bay Nga vẫn được thiết kế để tham gia chiến tranh BVR.

Về tải trọng vũ khí, Su-35 có ít nhất 12 "điểm cứng" chứa tên lửa so với chỉ 8 "điểm cứng" trên F-15C. Đây là một lợi thế rõ ràng của Su-35 khi nó có thể bắn nhiều tên lửa cùng lúc để tăng xác suất trúng đích.

Tập đoàn Boeing đang đề nghị nâng cấp F-15 với các giá treo giúp tăng gấp đôi "điểm cứng" của F-15 lên 16. Điều này sẽ cho phép F-15 được triển khai phía sau, hoạt động như "tàu tên lửa" bắn vào các mục tiêu do đội tiên phong F-22 đánh dấu. Tuy nhiên, vào thời điểm hiện tại, F-15 vẫn còn thiếu sót.

Cả F-15 và Su-35 đều mang tên lửa không đối không tầm xa, dẫn đường bằng radar AIM-120D (tầm bắn 160 km) và K-77M (tầm bắn 200 km). Các tên lửa này về cơ bản thuộc cùng một lớp nhưng chưa so sánh được hiệu quả.

Một ưu điểm khác của Su-35 là sở hữu hệ thống gây nhiễu radar L175M Khibiny. Trong khi radar AESA của Mỹ được cho là có khả năng chống nhiễu thì radar trong tên lửa AIM-120 không thể làm điều này. Tên lửa không đối không có thể có tỉ lệ thất bại cao trước các máy bay được bảo vệ bởi L175M Khibiny. Còn F-15 được tích hợp hệ thống đối phó Bộ tác chiến điện tử chiến thuật từ những năm 1970, dự kiến nâng cấp lên hệ thống mới vào năm 2040.

Su-35 của Nga. Ảnh: mil.ru

Ảnh: mil.ru

Chiến đấu trong tầm nhìn

F-15 không hề lép vế khi nói đến khả năng cơ động. Trên thực tế, nó là một trong những thiết kế đầu tiên chứng minh rằng một chiến đấu cơ hạng nặng vẫn có thể thực hiện những pha "bẻ cua" gọn gàng, tiết kiệm năng lượng và tăng tốc ấn tượng nhờ tải trọng cánh thấp và tỉ lệ lực đẩy/trọng lượng cao.

Trong khi đó, Su-35 sử dụng động cơ phản lực cánh quạt đẩy véc-tơ, nghĩa là các vòi phun động cơ của máy bay có thể di chuyển độc lập, cho phép nó thực hiện những cú ngoặt gấp cũng như duy trì góc tấn công cao (mũi máy bay hướng về một hướng khác với máy bay đang di chuyển). Su-35 có thể tự tin bay xung quanh F-15 trong một cuộc không chiến tốc độ thấp.

Về vũ khí, F-15 và Su-35 đều trang bị tên lửa tầm nhiệt AIM-9X và tên lửa R-73. Cả 2 loại tên lửa này có thể khai hoả "ngoài tầm nhìn" vào các mục tiêu phía trước của máy bay với xác suất tiêu diệt mục tiêu từ 70-80%.

Hiệu quả của những tên lửa không đối không tầm ngắn này (máy bay không cần chĩa vào mục tiêu để phóng tên lửa) thực tế có thể làm giảm lợi ích mà khả năng cơ động mang lại trong các cuộc chạm trán tầm gần ở tương lai.

Tấn công mặt đất

Su-35 có thể chở hơn 7,7 tấn đạn dược và sử dụng tối đa 14 quả tên lửa cho các cuộc tấn công không đối đất.

Còn F-15C không chở vũ khí hay đạn dược vì nó hoàn toàn là một chiến đấu cơ dùng cho mục đích chiếm ưu thế trên không. Việc tái trang bị cho chiến đấu cơ không phải là nhiệm vụ khó. Chẳng hạn Israel đã tái trang bị những chiếc F-15 của họ vào những năm 1970, sau đó sử dụng chúng để phá hủy lò phản ứng hạt nhân của Iraq tại Osiriak.

Riêng F-15E có thể mang theo hơn 10 tấn vật liệu nặng nhưng kém cơ động và nhanh nhạy hơn trong chiến đấu so với F-15C do trọng lượng nặng hơn.

Trong một khía cạnh thực tế khác, quân đội Nga sử dụng ít vũ khí dẫn đường chính xác hơn quân đội Mỹ và sử dụng một loạt vũ khí nhỏ hơn.

Bảo trì F-15 Eagle. Ảnh: military.com

Bảo dưỡng Su-35 ở Syria năm 2016. Ảnh: AP

Khả năng bảo trì, bảo dưỡng

Nhìn chung, Mỹ có xu hướng chế tạo những chiếc máy bay đắt tiền, tuổi thọ lâu dài. Liên Xô và sau này là Nga có xu hướng chế tạo các loại máy bay giá cả phải chăng, tuổi thọ ngắn và yêu cầu bảo trì, bảo dưỡng cao hơn. Một số chiến đấu cơ của Nga, chẳng hạn như Su-30 Flanker, từng gặp phải các vấn đề đáng kể về độ tin cậy.

Su-35 dường như đã thu hẹp phần nào khoảng cách về vấn đề này. Nó được cho là trụ được 6.000 giờ bay, trong khi F-15C và E được đánh giá là có tuổi thọ lần lượt 8.000 và 16.000 giờ bay. Hiện tại, những chiếc Su-35 rời khỏi dây chuyền sản xuất của nhà máy đang phục vụ giai đoạn đầu, trong khi hầu hết khung máy bay F-15 đều có từ những năm 1970 và 1980.

F-15 thế hệ tiếp theo?

Tập đoàn Boeing đã tiếp thị phiên bản tàng hình tiên tiến của F-15 - Silent Eagle - trong nhiều năm qua và hãng đã tìm được khách hàng ở Israel. Gần đây, Boeing cũng bắt đầu xúc tiến gói nâng cấp cho F-15C - Eagle 2040C. Chưa rõ Silent Eagle và Eagle 2040C có khắc phục được nhược điểm của những chiếc F-15 bây giờ hay không nhưng trước hết, lợi thế về khả năng cơ động của Su-35 sẽ không bị thách thức.

Tóm lại, khả năng không chiến trong tương lai có thể ngày càng nghiêng về tên lửa và các biện pháp đối phó điện tử hơn là do chiến đấu cơ, đặc biệt là đối với các máy bay không tàng hình.

Tuy nhiên, Su-35 vẫn là chiến đấu cơ xuất sắc, đồng thời là nền tảng tên lửa cực kỳ linh hoạt, có khả năng chống lại các mục tiêu trên không và mặt đất dù bị kìm hãm do thiếu radar AESA tối tân.

Còn F-15 hiện tại vẫn có khả năng chiếm ưu thế trên không với radar tiên tiến, trong khi F-15E có thể mang tải trọng vũ khí lớn hơn để tấn công mục tiêu trên mặt đất. Các máy bay F-15 được nâng cấp dự kiến sẽ có tải trọng không đối không phi thường và khả năng kết hợp dữ liệu vô song với tàu, vệ tinh và máy bay hỗ trợ.