Chiến dịch Geronimo EKIA

Bergen là một trong 2 nhà báo Mỹ được phép tiếp cận “kho báu tang vật” bí mật mà biệt kích SEALS tịch thu tại nơi ẩn trú của Bin Laden, đồng thời cũng là nhà báo duy nhất được phép tham quan mọi ngóc ngách chỗ ở của gia đình Bin Laden, 2 tuần trước khi nó bị quân đội Pakistan phá hủy hồi tháng 2 vừa qua. Bergen cũng đã thực hiện hàng chục cuộc phỏng vấn các quan chức cấp cao Mỹ hoạch định và tham gia chiến dịch Geronimo EKIA. Geronimo là tên mã của Bin Laden còn EKIA có nghĩa là “địch đã bị giết trong lúc giao chiến”.

Với những tư liệu sống và chết nói trên, Peter Bergen đã viết ra một cuốn sách chứa đựng những tình tiết chưa được tiết lộ của chiến dịch quân sự bí mật tìm diệt Bin Laden và cuộc sống riêng tư của Bin Laden trong những ngày cuối đời ở Abbottabad.

Đối với Nhà Trắng và Trung ương Tình báo Mỹ (CIA), Osama Bin Laden là một nhân vật mang tính huyền thoại. CIA nhận được hàng ngàn báo cáo nói nhìn thấy Bin Laden ở nơi này nơi nọ nhưng rốt cuộc không biết ở đâu giống như mấy báo cáo nhìn thấy “dĩa bay” người ngoài hành tinh đầy chất hoang đường.

 Theo Bergen, có một lần Bin Laden suýt bị tiêu diệt ở vùng núi Tora Bora của Afghanistan. Quân đội Mỹ và đặc vụ CIA phát hiện được chỗ ẩn nấp của Bin Laden, kêu gọi tiếp viện nhưng không được các ông tướng quân đội và quan chức cấp cao Nhà Trắng đáp ứng. Chỉ cần như thế, Bin Laden thoát thân một cách ngoạn mục.

Và khi Michael Morell, tùy viên CIA tại Nhà Trắng, báo cáo chuyện đó hồi đầu năm 2002, Tổng thống Georges W. Bush đã “nổi điên”. Từ dạo đó “ông ấy coi Morell như tội đồ”.

Bất đồng chính kiến

Năm 2005, sau gần 4 năm không tìm ra manh mối nào về chỗ trú ẩn của Bin Laden, một chuyên viên phân tích dữ liệu tình báo của CIA (Bergen không nêu tên ông này vì lý do an ninh) đề xuất bằng giấy viết tay một phương pháp tìm Bin Laden tập trung vào 4 điểm: 1 - Gia đình Bin Laden. 2 - Phương tiện liên lạc giữa Bin Laden và các thủ lĩnh Al-Qaeda. 3 - Những lần xuất hiện hiếm hoi của Bin Laden trên các phương tiện truyền thông và cuối cùng, mạng lưới liên lạc của y.

Nay thì tất cả mọi người đều biết nhờ theo dõi chặt chẽ nhiều năm liền Abu Ahmed al-Kuwaiti, “giao liên” của Bin Laden, CIA mới biết được chỗ ẩn nấp của Bin Laden. Tuy nhiên, lúc đầu mọi sự cũng chỉ dừng lại ở giả thuyết bởi căn nhà nằm trong thị trấn Abbottabad, cách thủ đô Islamabad không xa lắm. Không lẽ  Bin Laden ẩn náu ở đó 6 năm trời mà chính quyền Pakistan không biết? Hoặc giả  họ có biết và cố tình dung túng thì dễ gì cho bắt.

Can gián đến phút cuối

Trong khi đó, tại Nhà Trắng, cuộc thảo luận chung quanh 3 giải pháp xử lý Bin Laden kéo dài đến ngày 28-4-2011 vẫn chưa ngã ngũ. Giải pháp thử nghiệm bom nhỏ loại mới bị bộ trưởng quốc phòng lúc bấy giờ là Robert Gates và tướng James Cartwright, Phó Chủ tịch Hội đồng Liên Tham mưu trưởng, can gián Tổng thống Obama quyết liệt. Họ lập luận rằng nếu ném không trúng đích, giết nhằm người Pakistan sẽ “đổ nợ”, còn ném trúng thì làm sao chứng minh được Bin Laden đã chết.

Hai ngày trước khi tổng thống bật đèn xanh cho biệt kích SEALS đánh úp nhà của Bin Laden, ông Gates và Phó Tổng thống Biden vẫn tìm cách can gián ông Obama. Họ viện cớ sự có mặt của Bin Laden trong căn nhà đó là do suy luận, chiến dịch Geronimo EKIA quá nguy hiểm, nếu thất bại, mối quan hệ Mỹ - Pakistan sẽ đổ vỡ nghiêm trọng. Cho đến phút cuối cùng, theo Bergen kể lại, ông Gates vẫn khẳng định rằng “tổng thống sẽ an tâm hơn nếu thực hiện một cuộc không kích chính xác như phẫu thuật thay vì dùng biệt kích”.

Ngay sau khi Tổng thống Obama phát lệnh tấn công 2 ngày trước giờ G, các trợ lý của ông vẫn còn tranh cãi xem tổng thống có nên dự buổi dạ tiệc đãi giới truyền thống đêm 1-5 hay xuống hầm theo dõi trực tuyến cuộc tấn công vào nhà Bin Laden của nhóm biệt kích SEALS. Bởi họ ngại tổng thống mang tiếng ác. Cuối cùng, ai cũng biết ông Obama và bộ sậu Nhà Trắng đã hồi hộp theo dõi diễn biến của chiến dịch ở cách xa hàng ngàn cây số.

Kỳ tới: Bin Laden sống ra sao ở Abbottabad?