Chính trường đáng sợ ở Mexico

Từ khi bắt đầu hồi cuối tháng 9-2017 đến nay, đã có 116 chính khách bị sát hại.

Thủ phạm thường là thành viên các tổ chức tội phạm lo sợ bị mất đi tầm ảnh hưởng và sự thỏa thuận với các chính quyền đương nhiệm ở cấp thành phố. Mặc dù vậy, cho đến nay, chưa một ứng viên nào có thể đưa ra kế hoạch chống tội phạm đáng tin cậy.

Theo dữ liệu của Trung tâm Phân tích Mexico Etellekt, tính từ đầu cuộc vận động tranh cử, nhà chức trách trên khắp Mexico đã ghi nhận gần 400 vụ tấn công nhắm vào giới chính khách và ứng cử viên các cơ quan công quyền. Theo đó, trung bình cứ 4 ngày lại có một thị trưởng, ứng cử viên, nhà quản lý vận động tranh cử hoặc nhân vật có chức trách của các đảng chính trị ở Mexico bị giết. 

Điều đáng sợ là họ đối diện với mối đe dọa chết chóc ngay giữa chốn đông người giữa ban ngày. Đơn cử, ông Fernando Puron, ứng cử quốc hội ở thành phố biên giới Piedras Negras, bị bắn vào đầu từ đằng sau trong lúc đang chụp ảnh với người ủng hộ hôm 12-6. 

Ông là chính khách nhiều triển vọng thứ 112 bị giết chết kể từ tháng 9-2017. Trong cuộc tranh luận ngay trước khi bị giết, ông Puron cam kết chống lại tội phạm có tổ chức, theo báo Vanguardia (Mexico).

Nhà báo Klaus Ehringfeld nói trên tờ Handelsblatt (Đức) rằng Mexico phần nào đã bị tội phạm thống trị nhiều năm qua. Chúng thâm nhập các cơ quan trên cả nước, đặc biệt là trong các lĩnh vực chiến lược, ở các khu vực biên giới, ven biển và rừng núi. Ở đó, các băng đảng trồng cần sa và anh túc, buôn lậu ma túy và buôn người.

Một cuộc tuần hành ủng hộ ứng cử viên tổng thống Ricardo Anaya ở Mexico City hôm 24-6. Ảnh: REUTERS

Tình trạng phi tập trung hóa ở Mexico đã mở đường cho tội phạm xâm nhập chính trường. Chính quyền các thành phố phải tự túc một phần đáng kể các khoản chi tiêu của mình. Do đó, các băng đảng chi tiền cho các cuộc vận động tranh cử và xác định ai sẽ nắm giữ chức vụ nào. Những ai không chịu hợp tác với chúng sẽ bị loại bỏ.

Theo đài CNBC (Mỹ), làn sóng giết người, bắt cóc và bạo lực băng đảng rộ lên trong nhiệm kỳ của Tổng thống Felipe Calderon (2006-2012). Chính phủ của ông tuyên chiến với các băng đảng buôn ma túy, khiến tội phạm có tổ chức bùng phát sang nhiều hoạt động khác như trộm cắp, tống tiền, giết người, hối lộ cấp quốc gia... 

Năm ngoái, bạo lực ở Mexico lập kỷ lục buồn với hơn 30.000 vụ giết người. Còn trong năm nay, từ tháng 1 đến giờ đã có gần 13.300 vụ giết người (tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái), tính ra có khoảng 2.890 người bị giết một tháng và khoảng 93 người một ngày.