Chờ “vị cứu tinh”

Giới quan sát quốc tế từng tham dự Diễn đàn Kinh tế thế giới tại thành phố Đại Liên, Trung Quốc (TQ), Hội nghị Thượng đỉnh EU tại Brussels và Hội nghị Thượng đỉnh G20 mới đây, đều thống nhất cho rằng “vị cứu tinh” đầy tiềm năng chính là TQ. “Vị cứu tinh” TQ giúp đỡ EU thoát khỏi khủng hoảng cũng vì lợi ích của mình. Châu Âu hiện là bạn hàng lớn nhất của TQ, kim ngạch buôn bán song phương năm 2010 đạt 363 tỉ euro, chiếm 10% thương mại toàn cầu. Châu Âu chiếm 35% lượng hàng xuất khẩu của TQ, là thị trường xuất khẩu lớn nhất của TQ kể từ năm 2004! Kinh tế châu Âu thoát khỏi khủng hoảng, ổn định trở lại là phù hợp với lợi ích của TQ.

Trong chuyến thăm Áo trước khi dự Hội nghị G20, Chủ tịch TQ Hồ Cẩm Đào phát biểu trong cuộc hội đàm với tổng thống (TT) nước chủ nhà Heinz Fischer: “TQ luôn theo dõi sát sao những diễn biến kinh tế ở châu Âu và sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ giải quyết cuộc khủng hoảng nợ hiện nay ở khu vực đồng euro”. Trả lời phỏng vấn của báo Pháp Le Figaro, ông Hồ Cẩm Đào khẳng định: “TQ thực sự mong muốn khu vực đồng euro ổn định để sự hợp tác song phương ngày càng phát triển, có lợi cho cả hai bên”.

Tuy nhiên, sự cứu giúp của TQ phải theo nguyên tắc “cả hai cùng được lợi” và không phải “vô điều kiện”. Trao đổi qua điện thoại với TT Pháp Nicolas Sarkozy trước khi dự Hội nghị G20, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào nói: “Châu Âu phải dựa vào cách riêng của mình để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ hiện nay. Vấn đề nợ của châu Âu chủ yếu phải do bản thân châu Âu tự giải quyết. Chúng tôi cho rằng châu Âu có đủ sự sáng suốt và năng lực để khắc phục khó khăn hiện nay”.

Kỳ vọng lớn nhất hiện nay của EU là TQ với nguồn dự trữ ngoại hối khổng lồ 3.200 tỉ USD sẽ “hào phóng” góp vào Quỹ Ổn định tài chính châu Âu (EFSF) 100 tỉ USD để nâng vốn từ 440 tỉ euro hiện nay lên 1.000 tỉ euro. Có thêm vốn EFSF mới có thể cứu được con nợ lớn nhất hiện nay là Hy Lạp để tránh thảm họa nước này rút khỏi khu vực đồng euro, đe dọa tương lai của cả khối EU!

Các nhà lãnh đạo TQ liên tiếp nhấn mạnh nguyên tắc “có đi có lại” và “có lợi cho cả hai bên”. Thủ tướng TQ Ôn Gia Bảo nhắc nhở EU “nên thay đổi cách ứng xử nếu muốn TQ mở rộng vòng tay giúp đỡ”. Cụ thể là EU phải tháo dỡ hàng rào thuế quan đánh vào hàng hóa TQ xuất khẩu sang EU vì hiện nay EU đang áp đặt 55 biện pháp chống TQ bán phá giá hàng xuất khẩu. Giới kinh tế TQ đòi EU phải công nhận TQ có nền kinh tế thị trường để quan hệ thương mại song phương được bình đẳng.

Nổi tiếng có lập trường cứng rắn, tờ Thời báo Hoàn cầu chịu sự chỉ đạo của Nhân dân nhật báo kiến nghị Bắc Kinh đòi châu Âu phải có những nhượng bộ để đổi lấy sự cứu trợ tài chính của TQ: Mở cửa hơn nữa thị trường cho hàng hóa và đầu tư của TQ. Bài xã luận mới đây của tờ báo viết: “Một châu Âu phát triển đang quay sang cầu cứu TQ hỗ trợ tài chính. Thật khó hiểu tại sao TQ phải giúp đỡ? Châu Âu giàu có hơn TQ rất nhiều với thu nhập đầu người tới 32.500 USD so với 4.500 USD của người TQ. Đây là một sự thật!”.