Chống bạo hành gia đình bằng... GPS

Khi Theresa, một bà mẹ của hai người con sống gần thành phố Newburyport thuộc bang Massachusetts (Mỹ), đệ đơn xin lệnh hạn chế đối với người chồng cũ, bà nghĩ rằng biện pháp này sẽ ngăn ông ta đánh đập, đe dọa tính mạng và đeo bám theo mình.

Hàng ngàn người trong vòng giám sát

Một thẩm phán đã ra lệnh cho ông Joel, chồng cũ của bà Theresa, mang một thiết bị giám sát bằng hệ thống định vị toàn cầu (GPS). Thiết bị này sẽ báo động cho các quan chức thực thi pháp luật nếu ông ta đến gần nhà ở, nơi làm việc của vợ cũ hoặc trường học của con cái.

Dù vậy, có vẻ như ông Joel, một người có bằng thạc sĩ, và theo lời cảnh sát, giấu đến 17 khẩu súng trong nhà, không quan tâm đến lệnh của tòa án. Ông vẫn vi phạm lệnh này đến 3 lần trước khi bị bắt và ngồi tù một năm vào tháng 3-2009. Bà Theresa, người đề nghị báo The New York Times (Mỹ) chỉ dùng tên của bà trong bài báo để bảo vệ sự riêng tư của con mình, kể: “Ông ta ngang nhiên đến trường của con và đánh đập chúng tôi trước mặt mọi người”.

Tại bang Massachusetts, khoảng 1/4 lệnh hạn chế - một lệnh của tòa án yêu cầu một người chấm dứt gây tổn hại cho người khác - bị vi phạm mỗi năm. Vì thế, một đạo luật gần đây của bang đã mở rộng việc sử dụng các thiết bị giám sát bằng GPS đối với những người bạo hành gia đình và kẻ đeo bám người khác nếu họ vi phạm lệnh này.

Bang này hiện có khoảng 100 người bị cáo buộc bạo hành gia đình đang bị giám sát bởi GPS. Họ phải trả 8 USD mỗi ngày cho một thiết bị giống như điện thoại di động mang trên thắt lưng, một chiếc vòng đeo ở cổ chân và một thiết bị sạc ở nhà.

Sự đi lại của họ bị theo dõi bởi 3 trung tâm kiểm soát và nếu họ lại gần nạn nhân hoặc con cái người này, cảnh sát sẽ được thông báo. Ngoài bang Massachusetts, 12 bang khác ở Mỹ cũng thông qua điều luật tương tự, mà gần đây nhất là bang Indiana. Theo thống kê, khoảng 5.000 người bạo hành gia đình đang bị giám sát bằng GPS khắp nước Mỹ.

Có thể ngăn thảm kịch

Newburyport, một thành phố 17.000 dân, là nơi thử nghiệm một số chương trình hiệu quả nhất trong việc ngăn chặn bạo hành gia đình thời gian qua. Trong số này có một nhóm được thành lập với sự tham gia của cảnh sát, chưởng lý quận, nhân viên quản chế và những người khác.

Nhóm này có nhiệm vụ quyết định những trường hợp bạo hành gia đình nào nên được đề nghị giám sát bằng GPS.  Các chuyên gia nhận định rằng chương trình nói trên có thể giúp cứu tính mạng con người. Theo thống kê, các vụ giết người liên quan đến bạo hành gia đình ở bang Massachusetts tăng 300% từ năm 2005 đến 2007. Tuy nhiên, tại Newburyport, không có vụ giết người nào thuộc loại này trong thời gian nói trên.

Diane Rosenfeld, một diễn giả tại Trường Luật Harvard và là người ủng hộ việc sử dụng GPS trong các vụ bạo hành gia đình, nói: “Biện pháp giám sát bằng GPS giúp một lệnh hạn chế không chỉ nằm trên giấy tờ. Bằng cách phát hiện bất kỳ sự leo thang nào trong hành vi của kẻ bạo hành, GPS có thể ngăn thảm kịch xảy ra”. Một nghiên cứu của bà Rosenfeld cho thấy khoảng 1/4 phụ nữ bị sát hại trong các vụ bạo hành gia đình đã xin được lệnh hạn chế.