Cộng đồng kinh tế liên Triều: Sức bật và trở ngại

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in liên tục nói về khả năng thành lập cộng đồng kinh tế liên Triều. Cụ thể hơn, ông đã thảo luận về kế hoạch xây dựng Cộng đồng Đường sắt Đông Á liên kết toàn bộ Đông Bắc Á.

Từ quan điểm của Seoul, đây là nền tảng duy trì hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên, kết nối Bình Nhưỡng với một trong những khu vực kinh tế năng động nhất thế giới. Về cơ bản, nó sẽ làm biến đổi mối quan hệ của Triều Tiên với thế giới bên ngoài, tăng đáng kể các ưu đãi đối với Bình Nhưỡng nhằm tìm kiếm sự hợp tác và tránh khiêu khích.

Giải trừ một phần chương trình hạt nhân và tên lửa của Bình Nhưỡng là điều khả dĩ. Song song đó, Hàn Quốc và cộng đồng quốc tế nói chung vẫn phải làm việc với Triều Tiên, bao gồm hợp tác kinh tế. Tuy nhiên, doanh nghiệp Hàn Quốc phải nhanh chân bởi các đối thủ cạnh tranh của họ từ Trung Quốc và Nga đã có mặt ở Triều Tiên.

Triều Tiên và Hàn Quốc khánh thành văn phòng liên lạc chung tại khu công nghiệp liên Triều Kaesong hôm 14-9 Ảnh: REUTERS

Kịch bản ác mộng trong con mắt Hàn Quốc là nền kinh tế mở của Triều Tiên bị chi phối bởi các công ty Trung Quốc. Như vậy, ảnh hưởng chính trị của Bắc Kinh đối với Bình Nhưỡng sẽ tăng lên, từ đó ngăn cản quá trình hòa giải liên Triều. Để tránh điều này, các tập đoàn lớn của Hàn Quốc (chaebol) phải đến Triều Tiên trước.

Hàn Quốc có thể nâng cấp cơ sở hạ tầng ở Triều Tiên và tăng cường quan hệ kinh tế liên Triều. Việc sử dụng tàu hỏa để vận chuyển hàng hóa từ thành phố cảng Busan thông qua lục địa Á - Âu để tới thẳng Madrid sẽ giảm chi phí cho các nhà xuất khẩu Hàn Quốc. Ngoài ra, Triều Tiên mở cửa sẽ giảm bớt căng thẳng và có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc. Bình Nhưỡng cũng có thể giúp Seoul giải quyết bài toán thiếu lao động trong một số lĩnh vực như xây dựng.

Nhiều người tin rằng nhà lãnh đạo Kim Jong-un muốn cải cách kinh tế đất nước. Trở ngại chính cho sự hội nhập kinh tế liên Triều nằm ở các lệnh trừng phạt (do Mỹ thúc đẩy) áp đặt lên Triều Tiên. Nói cách khác, vận mệnh của bán đảo Triều Tiên nằm trong tay các cường quốc lớn.