Công trình mới này dự kiến kéo dài khoảng 50 năm với ước tính ban đầu trị giá 500 tỉ nhân dân tệ (1 NDT = 1.963 đồng VN). Đây là một nỗ lực tiếp nối truyền thống 3.000 năm các triều đại trong lịch sử TQ thường kết hợp việc trị dân với trị thủy – tức sử dụng nguồn lợi cũng như khống chế sự hung hãn của nước. Khác biệt giữa bây giờ và trước kia là tầm vóc to tát của công trình.
50.000 nhân công
Chính quyền TQ muốn nối lưu vực 2 con sông lớn của TQ là Hoàng Hà đang trong nguy cơ khô hạn vì sa mạc lấn chiếm và sông Dương Tử nổi tiếng vì lũ lụt. Trên khoảng cách 1.500 km giữa 2 con sông , dự án dẫn nước từ Nam ra Bắc (PAESN) đóng vai trò bình thông nhau. Công trình vĩ đại này huy động khoảng 50.000 nhân công bắt đầu từ năm 2006 và nếu mọi chuyện diễn ra suôn sẻ , sẽ hoàn tất vào năm 2050.
Để khởi công “xa lộ nước” kể trên nhân lực và máy móc vừa xây dựng xong công trình đập Tam Hợp và tuyến xe lửa Bắc Kinh-Lhasa cao 5.000 m đã bắt đầu tập kết về thành phố Bảo Định thuộc tỉnh Hà Bắc, cách Bắc Kinh khoảng 250 km về phía Nam. Một trong những giám đốc PAESN tại Bắc Kinh - ông Giang Tô Quảng - hãnh diện nói: “Đây là công trình thủy chưa từng có về độ dài, đầu tư tài chính, quy mô và nhân lực”.
Một trong 3 nhánh sông nhân tạo nói trên là nhánh phía Đông, được vét sâu và nới rộng hơn con kênh lớn ven biển đã được đào từ đời nhà Tùy, cách nay 1.400 năm. Nhánh phía Tây ngắn hơn nhưng khó thi công hơn vì nó bao bọc cao nguyên Tây Tạng ở độ cao 3.500 m và cần phải đào 17 tỉ m3 đất đá trên những chi lưu của sông Dương Tử để dẫn các chi lưu này đổ trực tiếp vào Hoàng Hà ở gần đoạn đầu nguồn. Con sông này khô cạn đến nỗi nước chỉ chảy xuyên suốt từ đầu nguồn đến cửa sông trong vài ngày mỗi năm. Hồi năm 2000, không có một giọt nước nào của Hoàng Hà chảy ra vịnh Bột Hải.
Mục tiêu Olympic 2008
Do cái lạnh và địa thế hiểm trở, công trình sông đào phía Tây sẽ lắm gian nan. Một trong những công đoạn khó khăn là một đường hầm dài 100 km xuyên qua núi Himalaya. Tuy nhiên, mọi nỗ lực hiện đang dồn vào nhánh sông miền Trung – một con sông nhân tạo dài 1.432 km, lòng sông được đổ bê tông 40 m ngang và 8 m sâu. Nước được dẫn từ đập Tam Hợp và chi lưu của sông Dương Tử là sông Hàn để đáp ứng nhu cầu sử dụng cho 2 đô thị công nghiệp phía Bắc là thủ đô Bắc Kinh (15 triệu dân) và thành phố cảng Thiên Tân (12 triệu dân). Đường dẫn này là một dòng chảy tự nhiên không cần bơm với lưu lượng 150 m3/giây. Nhánh sông miền Trung đã được khởi công hồi tháng 10 và chính quyền TQ đang ra lệnh tăng tốc. Ban đầu công trình này được dự kiến sẽ cấp nước cho Bắc Kinh vào năm 2010 nhưng sau đó thời hạn này đã được rút ngắn lại cho đúng vào thời điểm Bắc Kinh tổ chức Olympic 2008.
Lòng tự hào dân tộc chỉ là một phần lý do giải thích việc thực hiện công trình to tát này. Trên thực tế TQ đang đứng trước nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng. Dù có nước mưa và nước sông, Bắc Kinh vẫn phải bơm hút dữ dội từ mặt nước ngầm để sống còn, khiến mặt nước ngầm này vơi đi mỗi năm 2 cm – 3 cm, dẫn đến nguy cơ lún sụt cũng như thiếu nước cho sinh hoạt dân cư, công nghiệp và trồng trọt. Miền Bắc TQ đang dần trở thành vùng trũng bụi bặm khô cằn. Khu vực này chiếm 36% dân cư nhưng chỉ sở hữu 12% lượng nước của TQ. Thêm vào đó, tình trạng quản lý môi trường không tốt khiến 400 trong số 600 thành phố lớn TQ bị khô hạn, 1/4 nguồn nước ngầm bị ô nhiễm. Lòng sông của hàng trăm con sông nhỏ bị khô cạn và diện tích mặt hồ nước giảm 15% trong 50 năm qua.
Nhiều ý kiến phản biện cho rằng việc dẫn nước ô nhiễm từ miền Nam để tưới tắm miền Bắc của dự án PAESN không khắc phục được những hậu quả do tăng trưởng nóng gây ra. Thiệt hại đầu tiên là lãng phí nước. Bình quân sản xuất của TQ tiêu thụ nhiều nước gấp từ 5 -10 lần hơn so với mức độ sản xuất tương đương ở các nước tiên tiến. Tuy nhiên ông Giang Tô Quảng ở Bắc Kinh nói rằng dự án này chỉ lấy đi 5% nước của lưu vực sông Dương Tử (45 tỉ m3 trong tổng số 880 tỉ m3 nước được lấy đi) và lượng nước lấy đi vừa phải này sẽ làm tăng gấp đôi lượng nước của Hoàng Hà đồng thời tái tạo nguồn nước ngầm cho miền Bắc.
và quét mã QR
Bình luận (0)