Cuộc chiến trong giới tài phiệt Ukraine: Cuộc chơi của người khổng lồ

Ngay từ thời tổng thống Leonid Kuchma (giai đoạn 1994-2005), các nhà tài phiệt Ukraine - được ví như những người khổng lồ - đã thao túng mọi lĩnh vực ở nước này. Khi Ukraine ổn định, giới tài phiệt cố gắng làm việc, kết hợp quyền lợi với nhau và với quyền lợi đất nước. Thế nhưng, cuộc chính biến đầu năm 2014 ở Ukraine đã khiến mâu thuẫn trong nội bộ giới tài phiệt trở nên căng thẳng hơn, càng làm họ mong muốn giành lấy vị trí của các đối thủ cạnh tranh.

Tham vọng bá vương

Nằm trong nhóm 10 người giàu nhất Ukraine và đang nắm quyền nhưng Tổng thống Petro Poroshenko vẫn gờm mặt Igor Kolomoisky, Thống đốc vùng Dnepropetrovsk, trong cuộc chơi giữa những người khổng lồ ở nước này. Kolomoisky đã bắt tay thành lập một “thái ấp” bán phong kiến nằm dưới quyền kiểm soát của mình. Thậm chí, ông ta còn bày tỏ tham vọng sáp nhập các vùng Odessa, Zaporozhye, Nikolaevsk và cả 3 khu vực thuộc Donetsk - vốn giàu trữ lượng khí đá phiến - vào vùng Dnepropetrovsk.

Không chỉ thực hiện nhiệm vụ từ trên, Kolomoisky còn có cuộc chơi của riêng mình. Vùng Dnepropetrovsk, ở Đông Ukraine, đã trở nên nhỏ bé đối với Kolomoisky nên ông ta nhắm đến khu vực Donbass. Hãng tin Vesti nhấn mạnh điều đó đụng chạm đến quyền lợi của Akhmetov - nhà tài phiệt số 1 Ukraine, đứng thứ 101 trong danh sách những người giàu nhất thế giới với tài sản 11,6 tỉ USD.

Thống đốc vùng Dnepropetrovsk Igor Kolomoisky có tham vọng rất lớn.Ảnh: RIA NOVOSTI

“Tài sản ở Donetsk của Akhmetov hấp dẫn Kolomoisky nên ông ta muốn xác lập thêm quyền kiểm soát chính trị của mình đối với vùng này và cả Luhansk, trong khi vẫn cai quản Dnepropetrovsk. Nếu kiểm soát được vành đai miền Đông như thế, quyền hạn cũng như uy thế của ông ta trước Kiev sẽ tăng lên gấp bội. Kolomoisky mơ nắm quyền kiểm soát tài sản của Akhmetov bởi đó sẽ là một ưu thế cho tương lai chính trị, làm gia tăng tầm cỡ về kinh tế tài chính của ông ta” - Rostislav Ishenko, Chủ tịch Trung tâm Phân tích hệ thống và dự báo, nhìn nhận.

Kolomoisky thách thức Kiev khi bày tỏ tham vọng qua hệ thống thông tin hùng hậu về tài năng và khả năng điều hành của ông ta. Kolomoisky muốn chính quyền Kiev không can thiệp sâu vào công việc của mình. Đổi lại, ông ta bảo đảm đè bẹp bất cứ hành động chống đối chính quyền nào từ phía người dân.

Тỉ phú Kolomoisky đã thành lập đội quân riêng gồm toàn lính đánh thuê bằng nguồn lực tài chính của mình. Với sự trợ giúp của lực lượng này, ông ta không chỉ dập tắt mọi “ý tưởng khác lạ” tại Dnepropetrovsk mà còn mở rộng tầm ảnh hưởng sang các vùng lân cận, như Odessa. Có thể nói, ông ta đã nắm quyền cai quản nơi này khi Thống đốc Odessa Igor Palitsa đã tự nhận mình là “người của Kolomoisky”. Hơn nữa, hoạt động kinh doanh của Kolomoisky rất rộng, gồm các lĩnh vực năng lượng, luyện kim, hóa học, hóa dầu - những gì có thể xuất khẩu và đem lại lợi nhuận bằng ngoại tệ.

Liên minh ma quỷ

Kolomoisky đã kêu gọi Tổng thống Poroshenko thanh trừng các tỉ phú đứng đầu danh sách 10 người giàu nhất Ukraine, như: Rinat Akhmetov, Viktor Pinchuk, Dmytro Firtash… Cuộc nội chiến ở Đông Nam Ukraine, chiến dịch “chống khủng bố” ở Donbass đã trở thành cơ hội giúp Kolomoisky thực hiện kế hoạch bởi chính quyền Kiev hiện cần tiền và đội quân đánh thuê của ông ta.

Viên thống đốc này là người tài trợ tích cực nhất cho chiến dịch đặc biệt ở Donbass. Những tiểu đoàn quân tự nguyện - thành lập bằng nguồn tài chính của các nhà tài phiệt để tham gia chiến dịch quân sự ở miền Đông Ukraine - được trang bị vũ khí và thiết bị mới; trong khi ở quân đội Ukraine, 3 binh sĩ mới có 1 áo giáp.

Hãng tin RIA Novosti lưu ý chi tiết Kolomoisky có những hoạt động đối lập với chính quyền hiện tại và liên minh cùng cựu thủ tướng Yulia Tymoshenko - nữ chính khách hiện ẩn mình đợi cơ hội phục thù. Không chỉ là đối tác về kinh doanh và chính trị từ lâu, Kolomoisky và Tymoshenko còn trải qua những mối quan hệ khác nhau trong nhiều năm, thậm chí đôi khi đối đầu sống còn. Thế nhưng, Kolomoisky có được vị thế như hiện nay là nhờ Tymoshenko.

Ngay sau khi xảy ra chính biến, thông qua các nhân vật thân tín của mình, chính Tymoshenko đã tiến cử Kolomoisky làm thống đốc Dnepropetrovsk trong giai đoạn chính quyền lâm thời còn do quyền tổng thống Alexander Turchynov, cánh tay mặt của bà, lãnh đạo. Bằng cách này, bà đã “cài mìn” dưới ghế của bất kỳ vị tổng thống nào ở Ukraine. Tymoshenko cũng có tham vọng làm tổng thống nhưng bất thành. Lúc này, Tổng thống Poroshenko có nguy cơ bị “nổ tung” khi Tymoshenko và Kolomoisky liên minh nhau để đối đầu với ông.

Тình thế như trên đã khiến giới thân cận Tổng thống Poroshenko lo ngại. Kolomoisky ngày nay có thanh thế của một người có thể sẵn sàng đưa ra những hành động mang tính quyết định, thiết lập hòa bình và trật tự. Đồng thời, ông ta còn có một nguồn lực tài chính rất lớn. Thế nhưng, điểm yếu của Kolomoisky (và cả Ukraine) là Privat Bank - ngân hàng lớn nhất nước, thuộc quyền sở hữu của ông ta. Ngón đòn cạnh tranh của các đối thủ nhắm vào ngân hàng này cũng đánh vào cả hệ thống tài chính Ukraine.

Tỉ phú Kolomoisky sẽ tiếp tục cuộc chơi hướng đến “phi quốc hữu hóa” các đối thủ cạnh tranh - những nhà tài phiệt có khả năng tận hưởng lợi ích của quyền lực - và tìm cách kiếm lợi. Ngoài ra, tại những khu vực khác nhau ở Ukraine, như đã xảy ra tại vùng Odessa, các nhà tài phiệt địa phương còn có thể tăng cường ảnh hưởng của mình.