Ban thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan lãnh đạo cao cấp nhất Trung Quốc bao gồm các gương mặt dân sự, hầu như không lên tiếng về tranh chấp trên biển Đông. Trong khi đó, giới quân sự, cố vấn tình báo, tướng lĩnh hải quân liên tiếp hối thúc Bắc Kinh ra tay kiên quyết hơn.
Đổ lỗi cho Mỹ và láng giềng
Hầu hết bọn họ lên án Mỹ chống lưng cho các quốc gia có tranh chấp với Trung Quốc, đặc biệt là Philippines và Việt Nam, để “thách thức chủ quyền của Bắc Kinh”.
Trên tạp chí China Eye số ra tháng 6, một thuyền phó tàu hải giám tên Hứa Chí Dung, viết: “Trung Quốc đang phải đối mặt với cả nhóm láng giềng hung hăng, dẫn đầu là Việt Nam và Philippines với sự hậu thuẫn của Mỹ”. Đã vậy, Hứa cùng nhiều cây bút bình luận khác còn đổ thừa căng thẳng leo thang trên biển Đông là hậu quả trực tiếp của chiến lược quay lại châu Á của Mỹ.
Tàu chiến của hạm đội Đông Hải và Bắc Hải được nói là sẽ diễn tập bắn đạn thật ở Biển Đông. Ảnh cắt từ clip của CCTV
Một trong số các tướng lĩnh hiếu chiến nhất là Thiếu tướng Chu Thành Hồ, một nhà nghiên cứu có ảnh hưởng tại Đại học Quốc phòng Trung Quốc và là người từng hùng hổ đòi Bắc Kinh dùng vũ khí hạt nhân tấn công Mỹ nếu Washington xen vào vấn đề Đài Loan năm 2005.
Tại Diễn đàn An ninh thế giới ở Bắc Kinh đầu tháng 7, ông Chu mạnh miệng phán tuyên bố chủ quyền của Việt Nam và Philippines là “vô lý và phi pháp”. “Các quốc gia có liên quan chỉ bắt đầu đòi chủ quyền các đảo và vùng biển trên biển Đông sau thập niên 1970 khi phát hiện ở đây có trữ lượng lớn dầu mỏ và khí đốt” - ông này nhấn mạnh.
Không rõ các tướng lĩnh hiếu chiến này ảnh hưởng bao nhiêu đến chính sách quân sự và ngoại giao cũng như phản ánh quan điểm của giới lãnh đạo cấp cao đến mức nào, nhưng với quân đội Trung Quốc, biển Đông là một phép thử.
Trung Quốc từng mất mặt khi bị các cường quốc chiếm đóng trong quá khứ nên quân đội nước này luôn đau đáu với câu hỏi: “Nếu họ không thể giành phần thắng ngay gần nhà thì làm sao có thể dong buồm đi khắp thế giới”, theo ông Sun Yun, chuyên gia về an ninh Trung Quốc tại Mỹ.
Tự đề cao
Tuy nhiên, một số nhà phân tích lưu ý rằng công tác hoạch địch chính sách của Trung Quốc không nằm hoàn toàn trong tay giới “diều hâu”. “Tất cả thành viên của Ban Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc đều là lãnh đạo dân sự nên nhận thức của họ về biển Đông bao quát hơn các tướng lĩnh quân đội” - chuyên gia Sun tại Washington ý kiến. Điều này cho thấy sự phân hóa trong chính nội bộ Trung Quốc về vấn đề biển Đông.
Hầu hết các chuyên gia phân tích chính sách an ninh nước ngoài và cả Trung Quốc đều tin rằng Bắc Kinh muốn tránh xung đột quân sự trên biển Đông, tuyến đường biển xương sống vốn vận chuyển khoảng 5.000 tỉ USD/ năm, đặc biệt là trước viễn cảnh có sự can thiệp của Mỹ.
Nhưng mặt khác, Trung Quốc gia tăng cản trở sự thống nhất của các nước đối đầu. Bằng cách này, Trung Quốc sẽ cô lập được các nước nhỏ và yếu hơn rồi giành ưu thế trong đàm phán song phương. Bằng chứng cho chiến lược này chính là việc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN vừa qua không ra được tuyên bố chung về tranh chấp trên biển Đông. Ảnh hưởng hậu trường của Trung Quốc đối với nước chủ nhà Campuchia được cho là nguyên nhân của sự chia rẽ trên.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự hung hăng của Trung Quốc chính là tham vọng chứng tỏ mình là "cường quốc đang lên". Một số nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc lên giọng tuyên bố các nước láng giềng nên chấp nhận một thực tế là Trung Quốc ngày càng hùng mạnh và sẽ chấn chỉnh lại các mối quan hệ được thiết lập trong quá khứ khi nước này còn yếu kém.
Ông Stephen Hadley, cố vấn an ninh quốc gia của cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush, kể rằng trong chuyến thăm Bắc Kinh hồi đầu tháng 7, một quan chức cấp cao nước này nhấn mạnh các quan điểm của Trung Quốc cần được coi trọng hơn vì nước này đã mạnh hơn.
và quét mã QR
Bình luận (0)