Họa thuốc tây Trung Quốc ở Mỹ

Trong vòng 5 năm qua, thuốc tây Trung Quốc (TQ) đã tăng gấp đôi lượng thuốc tây xuất khẩu sang Mỹ nhờ giá rẻ hơn thuốc sản xuất tại Mỹ. Hệ quả của sự việc này là người tiêu dùng Mỹ lệ thuộc vào tính an toàn của thuốc tây TQ. Điều này làm các chuyên gia về an ninh quốc gia Mỹ rất lo lắng.

Lệ thuộc vào thuốc tây TQ

Một trong những kịch bản làm các chuyên gia Mỹ đau đầu nhất là nếu xảy ra một trận dịch bệnh than nguy hiểm cho con người (do gia súc mắc bệnh lây sang) thì sự an nguy của người Mỹ tùy thuộc nhiều vào ngành dược phẩm TQ. Nghe có vẻ lạ tai nhưng sự thật đúng như vậy.

Nước Mỹ đã từng bị tấn công bằng vi khuẩn bệnh than hồi năm 2001 chỉ sau sự kiện 11-9 vài tuần. Những lá thư mang mầm bệnh than đã được gửi tới cơ quan báo chí ở bang Florida và thành phố New York. Hai văn phòng của thượng nghị sĩ Mỹ cũng nhận được những lá thư chết người tương tự. Kết quả, 5 người chết.

Nếu xảy ra một cuộc tấn công lớn hơn thì sao? Cuốn Sách Trắng của nhóm kinh doanh hóa chất Mỹ và của nhóm hóa chất tinh châu Âu công bố tháng 8-2006 cho biết: “Nếu có một trận dịch lớn hoặc một cuộc tấn công khủng bố đại quy mô, dược phẩm sản xuất trong nước sẽ không đủ cung ứng cho nhu cầu”. Điều này cũng có nghĩa là phải dựa vào dược phẩm của TQ là nước cung cấp nguyên liệu dược phẩm lớn nhất cho toàn thế giới hiện nay.

Đặc biệt trong trường hợp xảy ra dịch bệnh than thì nước Mỹ sẽ thiếu thuốc kháng sinh trị bệnh than có tên ciprofloxacin, tên thương phẩm là Cipro. Trước đây, Cipro do hãng bào chế Bayer của Đức sản xuất. Kể từ năm 2004, bản quyền thuốc này do Bayer nắm giữ đã hết hạn. Giờ đây nó được các hãng dược phẩm khác của Mỹ sản xuất với nguyên liệu chính là dichlorofluorobenzene chủ yếu nhập từ TQ. Nguyên liệu này, theo Guy Villax, Giám đốc điều hành Công ty Hovione có trụ sở ở Lisbon, Bồ Đào Nha, hiện nay các nước phương Tây không sản xuất nữa. Vấn đề là chất lượng nguyên liệu chính này rất đáng ngờ.

Theo các công ty dược phẩm Mỹ, vấn đề chất lượng thuốc của sản phẩm TQ nhập vào nước Mỹ đã không được FDA Mỹ quản lý tốt. Trong khi đó, thuốc tây sản xuất tại Mỹ lại bị FDA kiểm - thanh tra rất chặt. Việc này làm tăng giá thành của thuốc Mỹ. Và như thế là không công bằng đối với các công ty Mỹ. Thuốc TQ vốn đã có giá thành sản xuất thấp nay lại không bị kiểm - thanh tra kỹ cho nên rất cạnh tranh trên thị trường Mỹ, nhất là các loại thuốc mua không cần toa của bác sĩ nhập vào Mỹ khá nhiều.

Thật vậy, TQ không chỉ mạnh về thuốc kháng sinh. FDA Mỹ đã cấp phép cho 714 xí nghiệp TQ sản xuất các thành phần thuốc thông thường bán không cần toa bác sĩ, thuốc hết hạn bản quyền và thuốc bán theo toa cho người Mỹ dùng. Đây là lý do giải thích tại sao tủ thuốc gia đình Mỹ có nhiều thuốc tây sản xuất tại TQ.

Gần đây, TQ đã thể hiện sức mạnh của ngành công nghiệp dược phẩm của mình trên toàn thế giới. TQ đặc biệt chiếm thị phần lớn trên thế giới trong lĩnh vực thuốc sinh tố, kháng sinh, enzyme và thuốc giảm đau. Một phần ba thuốc giảm đau Acetaminophen trên thế giới là của TQ. Loại thuốc này được bán ra dưới nhiều tên khác nhau như Tylenol, mặc dù ở TQ không có nhãn hiệu này.

Quản lý lỏng lẻo

Hạ nghị sĩ John Dingell, Chủ nhiệm Ủy ban Thương mại và Năng lượng Hạ viện Mỹ, ngày 1-11 vừa qua, đã tỏ ra bức xúc về kiểu cách quản lý của FDA đối với thuốc tây TQ. Ông tiết lộ rằng trong năm 2007, FDA chỉ thực hiện 13 cuộc kiểm tra thuốc tây tại TQ. Như vậy trên thực tế, vô tình FDA đã mở toang cánh cửa cho thuốc tây TQ vào thị trường Mỹ. Không chỉ hạ nghị sĩ Dingell bức xúc mà các nhà sản xuất Mỹ cũng rất bất bình về chuyện này. Joe Acker, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà sản xuất hóa hữu cơ tổng hợp, cho biết: “Cung cách làm ăn của FDA khiến các công ty TQ tiết kiệm được khoảng 25% chi phí sản xuất. Trong khi đó, các công ty Mỹ bị thanh tra đột xuất liên tục, thất thế rất nhiều so với các công ty TQ”.

Chuyện các công ty dược phẩm Mỹ bị kiểm soát chặt chẽ không phải là cá biệt khiến họ ngưng sản xuất các thành phần của thuốc, “nhường sân” cho TQ và Ấn Độ. Các công ty dược phẩm châu Âu cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Cộng với việc quản lý lỏng lẻo ở trong nước và chi phí sản xuất thấp, các công ty châu Á, chủ yếu là TQ, đã hưởng lợi rất nhiều, đồng thời, gây lo lắng cho người tiêu dùng Mỹ và châu Âu bởi chất lượng đáng ngờ.