Hội chứng Stockholm

Trong khi các chuyên viên cố gắng giải mã kỳ án Jaycee Dugard, cuộc khám nghiệm hiện trường che giấu Jaycee và hai con gái của cô vẫn tiếp tục. Tin tức mới nhất cho hay sau 3 ngày tìm kiếm khẩn trương, chó nghiệp vụ đã phát hiện được một khúc xương tại căn nhà bên cạnh nhà của Phillip Garrido nhưng chưa biết  là xương người hay xương thú.

Trước đó, Manuel Garrido, cha của Phillip Garrido, phát biểu trên nhật báo The New York Post: “Tôi tin rằng  con trai tôi là một tên giết người hàng loạt” khi đề cập chuyện  9 gái điếm bị giết, một số bị  vùi xác trong khu công nghiệp nơi Garrido làm việc từ năm 1998 đến 2002. Những vụ án này khiến cho cảnh sát điên đầu vì không bắt được hung thủ từ đó đến nay.

Những tin tức nói trên đã nhen nhóm trở lại hy vọng của cảnh sát. Ngoài vụ án bắt cóc, bắt Jaycee làm nô lệ tình dục, Phillip Garrido giờ đây là nghi can số một trong vụ án sát hại các gái điếm. Nơi tìm thấy khúc xương là một ngôi nhà mà năm 2006 Phillip Garrido từng trú ngụ.

Thương kẻ hại mình

Năm 1973, tại Stockholm, thủ đô Thụy Điển, xảy ra một vụ cướp ngân hàng. Ba phụ nữ và một người đàn ông bị bắt làm con tin trong một thời gian khá lâu. Bất ngờ đã xảy ra khi những người phụ nữ không những không căm ghét mà còn nảy sinh tình cảm với các tên cướp. Thậm chí, khi bọn cướp này bị đưa ra tòa xét xử, các bà góp tiền mướn luật sư bào chữa cho “người yêu”. Cụm từ “Hội chứng Stockholm” bắt nguồn từ câu chuyện này.

Trường hợp của Jaycee Dugard có những tình tiết tương tự như câu chuyện kể trên. Bị bắt cóc năm 11 tuổi, Jaycee sinh con đầu lòng khi mới 14 tuổi. Bốn năm sau, Jaycee sinh thêm một đứa con gái khác. Carl Probyn, cha dượng của Jaycee, nhận xét: “Nó  giống như  một gia đình nhỏ”. Cái gia đình bé nhỏ ấy sống an phận trong những túp lều tồi tàn, điều kiện vệ sinh tối  thiểu, mức sống tối thiểu, giải trí tối thiểu. Angel, 15 tuổi và Starlet, 11 tuổi, không được đi học, không được đi ra ngoài nếu không có Garrido đi kèm, không hề biết cha chúng  là kẻ bắt cóc, hãm hiếp mẹ chúng.

Suốt 18 năm qua, Jaycee không hề có ý đào thoát mặc dù có rất nhiều cơ hội. Đối với hàng xóm thỉnh thoảng gặp mặt, Jaycee tự xưng là chị cả của Angel và Starlet. Jaycee cũng có rất nhiều cơ hội gặp gỡ khách hàng của công ty in ấn do Garrido làm chủ. Tờ San Francisco Chronicle, dẫn lời khách hàng của công ty, cho biết chính Jaycee  thiết kế mẫu mã ấn phẩm của công ty và giúp Garrido điều hành việc kinh doanh.

Jaycee Dugard lúc bị bắt. Hình ảnh của Jayceebây giờ và hai con vẫn chưa được tiết lộ

Ben Daughdrill, một khách hàng thường xuyên của công ty, nhận xét: “Allissa (tên giả của Jaycee) rất lịch thiệp, phong cách chuyên nghiệp chẳng khác gì những cô thư ký tôi thường tiếp xúc ở các nơi khác”.

Giáo sư David Alexander ở Trung tâm Aberdeen chuyên nghiên cứu về chấn thương tinh thần thuộc Trường Đại học Robert Gordon, Scotland, phân tích “mối tình đặt không đúng chỗ” của Jaycee như sau: “Lúc đầu, Jaycee cảm thấy sợ hãi, choáng váng. Nhưng sau đó bản năng sinh tồn bảo cô ấy không nên chạy trốn hay chống cự vì có thể bị giết. Và một khi sống trong cảnh bị cô lập, chỉ có thể trông cậy  vào một người duy nhất, Jaycee – lúc đó còn quá nhỏ – bắt đầu đồng cảm với kẻ thù. Nó giống như tâm lý của những bà vợ bị chồng đánh đập  nhưng vẫn cố chịu đựng và gắn bó với người chồng vũ phu”.

Hơn nữa, Garrido là một kẻ xảo quyệt biết dùng tín ngưỡng hoang đường của y để “tẩy não” Jaycee và hai đứa con gái của hắn. Cũng có thể Garrido hăm dọa tính mạng của Jaycee nếu cô tìm cách đào thoát hay trình báo cảnh sát.

Bác sĩ Claudia Herbert, nữ chuyên viên tâm lý Trung tâm Chấn thương tinh thần và Stress của Trường Đại học Oxford, cũng nhận định rằng Jaycee mắc phải "hội chứng Stockholm" vì  tiến thoái lưỡng nan: “Jaycee hoàn toàn phụ thuộc vào Garrido để sinh tồn cho dù hắn làm những điều ghê tởm đối với cô. Cô ấy vừa thấy căm hận vừa thấy tội nghiệp, thậm chí yêu thương Garrido”.

Nhận định của bác sĩ Herbert  không phải không có cơ sở. Carl Probyn, cha dượng của Jaycee, cho biết cô đã tâm sự với mẹ, bày tỏ sự ân hận vì đã gắn bó với kẻ bắt cóc mình. Nhật báo The Times, xuất bản tại London ngày 1-9, cho biết Jaycee đã thú thật với hai con của mình rằng cô bị Garrido bắt cóc và dùng vũ lực hãm hiếp nhiều lần. Sở dĩ Jaycee, năm nay 29 tuổi, phải nói thật vì hai cô con gái của cô  cảm thấy thương xót cho Garrido sau khi y bị bắt.

Hồi phục khó khăn

Angel và Starlet đã khóc nức nở, hoang mang sau khi nghe mẹ kể hết sự thật kinh hoàng. Tâm lý hai cháu đang bị xáo trộn dữ dội. Cả Jaycee cũng vậy. Hiện nay, Trung tâm quốc gia bảo trợ trẻ em mất tích và bị ngược đãi đã cử các chuyên viên tâm lý chăm sóc sức khỏe cho ba mẹ con Jaycee.

Bước đầu, các chuyên viên thực hiện những cuộc phỏng vấn sâu. Theo họ, Jaycee cần phải nhận thức rõ ràng rằng cô đã bị ép buộc chung sống với một người lạ suốt 18 năm trời. Quá trình nhận thức này càng thêm phức tạp bởi sự kiện cô có hai đứa con với kẻ thủ ác.

Đối với Angel và Starlet, việc chữa trị sẽ gặp nhiều khó khăn. Chuyên viên tâm lý Joann Behrman-Lipper giải thích: “Đối với các cháu, cha của các cháu vẫn là cha, cho dù chuyện gì xảy ra. Tình huống này rất phức tạp. Nó không rõ ràng như trắng với đen”.

Hiện nay, Jaycee đã đoàn tụ với mẹ ruột cùng với các con. Họ ở một nơi bí mật gần thành phố San Francisco để tránh sự quấy nhiễu của báo chí. Kết thúc có hậu này là một trường hợp hiếm hoi bởi trong hầu hết những vụ bắt cóc trẻ em thường kết thúc một cách bi thảm.